یک شعبه دادگاه تجدیدنظر فدرال با پذیرش دفاعیات وکلای دولت، رای به اجرای بخشی از فرمان پرزیدنت ترامپ مبنی بر منع صدور ویزا برای شهروندان ایران و پنج کشور دیگر داد که به فرمان سوم لغو ویزا مشهور شده بود. بر اساس رای جدید، شهروندان ایران و پنج کشور دیگر تنها براساس شرایطی خاص که بخشی از آن، «روابط پایدار با افراد یا سازمان‌هایی در داخل آمریکا» است، امکان دریافت ویزای ورود به آمریکا را خواهند داشت.
ترامپ روز ۲۴ سپتامبر با صدور سومین فرمان اجرایی منع ویزا، ورود اتباع هشت کشور ایران، سومالی، سوریه، لیبی، یمن، کره شمالی، ونزوئلا و چاد به آمریکا را برای مدت نامعلوم منع کرده بود. قرار بود این فرمان از ۱۸ اکتبر اجرایی شود اما یک روز قبل از اجرای این حکم، «درک واتسون»، قاضی فدرال ایالت هاوائی در حکمی به طور موقف فرمان پرزیدنت ترامپ را لغو کرد.
روز دوشنبه ۲۲ آبان، شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر آمریکا علیه حکم قاضی واتسون رای داد و اجازه اجرایی شدن بخش‌هایی از فرمان پرزیدنت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا را صادر کرد.
در این حکم دادگاه تجدیدنظر آمده، اتباع شش کشور ایران، سومالی، سوریه، لیبی، یمن و چاد در صورتی که دارای روابط پایدار با افراد یا سازمان‌هایی در داخل آمریکا باشند مشمول محدودیت‌های فرمان ضد مهاجرتی ترامپ نخواهند شد.
روابط پایدار با افراد یا سازمان‌ها چه مواردی را شامل می شود
هنوز معلوم نیست «روابط پایدار با افراد یا سازمان‌هایی در داخل آمریکا» با این رای، چطور تفسیر می شود اما در زمان فرمان اجرایی دوم پرزیدنت ترامپ، بعد از کش و قوس بین وکلای دولت و قضات فدرال مخالف فرمان اجرایی، دیوان عالی آمریکا درباره فرمان اجرایی رئیس جمهوری حکم کرد که نباید از ورود کسانی که روابط خانوادگی یا تجاری صحیح و روشنی در آمریکا دارند جلوگیری شود.
همان زمان دولت و منتقدان به دنبال تعریف روابط خانوادگی و تجاری بودند که وزارت خارجه آمریکا در راستای فرمان مهاجرتی دونالد ترامپ، دستورالعملی صادر کرده بود که بر مبنای آن متقاضیان ویزا از شش کشور مسلمان از جمله ایران باید رابطه نزدیک خویشاوندی با فردی در آمریکا را ثابت کنند. این رابطه شامل والدین، فرزند، همسر، داماد و عروس، و یا خواهر و برادر می شود. کمی بعد یک دادگاه فدرال رای داد مادربزرگ ها و پدربزرگ ها هم باید خویشاوند نزدیک محسوب شوند.
در روند اجرایی فرمان اجرایی دوم همچنین کسانی که رابطه کاری معتبر از آمریکا داشتند نیز واجد شرایط دریافت ویزا قرار گرفتند. در ابلاغیه آخر ترامپ (فرمان اجرایی سوم) نیز آمده بود دارندگان ویزای دانشجویی (F1) و ویزای مبادله دانشجو (J1) از ایران از محدودیت معاف هستند.
وقتی حدود یک ماه پیش قاضی واتسون فرمان اجرایی آخر پرزیدنت ترامپ درباره منع ویزا را صادر کرد، کاخ سفید واکنش تندی نشان داد.
اصرار دولت ترامپ برای چیست؟
سه فرمان پیاپی پرزیدنت ترامپ، تنها براساس شعار او درباره اول آمریکا در زمان کارزار انتخاباتی تنظیم شده است. آقای ترامپ بارها گفته امنیت آمریکا، اولویت شماره یک من است. ما به کسانی که نمی‌توانیم به درستی پیشینه آنها را بررسی کنیم، اجازه ورود به آمریکا را نمی‌دهیم.
در حالیکه از بهمن ماه گذشته و صدور فرمان اجرایی اول پرزیدنت ترامپ مخالفت هایی با آن صورت گرفت، رئیس جمهوری آمریکا می گوید منع سفر شهروندان این کشورها در راستای تامین امنیت برای آمریکاییان است. به عقیده دولت آمریکا، چون دولت کشورهایی مثل ایران از لحاظ امنیتی همکاری با آمریکا ندارند، این تهدیدی برای آمریکا تلقی می شود.
آقای ترامپ وقتی روز ۲ مهرماه در دستور جدیدی ورود شهروندان ایران با ویزای مهاجرتی یا غیر مهاجرتی لغو کرد، باز در ابلاغیه خود تاکید کرده بود که این دستور به خاطر «عدم همکاری دولت ایران» با آمریکا «در شناسایی تهدیدهای امنیتی» صادر شده است. آمریکا از کشورهای مختلف می خواهد که درباره متقاضیان ورود به آمریکا از کشورشان، اطلاعات بدهند؛ کاری که دولت هایی مثل عربستان می کنند و هیچ وقت شهروندان آنها جزو منع مسافرتی پرزیدنت ترامپ قرار نگرفته اند.
از زمان صدور فرمان های ترامپ، فعالان مدنی ابتدا گفتند که منع سفر شهروندان کشورهایی نظیر ایران، یمن، سوریه و لیبی عملا تبعیض علیه مسلمانان است، اما دولت این اتهام را رد کرد. در ماههای گذشته نهاد های مدنی در آمریکا با اقامه پرونده های دعوا علیه دولت می گویند منع گسترده و عام موجب دربرگرفتن صدها هزار نفر از کسانی می شود که تهدیدی برای آمریکا نیستند و به عنوان دانشجو یا کار در آمریکا حضور دارند.
دولت ترامپ خواستار اصلاح قوانین مهاجرتی و صدور ویزا به آمریکاست.