دوایت آیزنهاور، بین سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۱ میلادی ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشت.
این دوران همزمان با سالهای ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۹خورشیدی و دوران پادشاهی محمد رضا پهلوی در ایران است. کودتای ژنرال زاهدی که به برکناری محمد مصدق انجاميد و منجر به بازگشت محمد رضا شاه به ايران شد در اوايل رياست جمهوری آيزنهاور اتفاق افتاد.
دوایت آیزنهاور، سی وچهارمین رییس جمهوری آمریکا
رئيس جمهوری دوایت آیزنهاور، ژنرال پیروز جنگ جهانی دوم در اروپا ، اعتبار و نفوذش را با خود به کاخ سفید آورد. وی در زمان ریاست جمهوری اش توانست جنگ کره را متوقف کند و برای کاهش تنشهای جنگ سرد بی وقفه تلاش کرد.
آیزنهاور طرفدار سیاستهای میانه روی جمهوری خواهی مدرن بود و زمانیکه کاخ سفید را ترک کرد گفت: «آمریکا امروز قدرتمندترین، با نفوذترین و مولد ترین کشور جهان است.»
از ژنرال پنج ستاره تا ریاست جمهوری آمریکا
دوایت آیزنهاور، چهاردهم اکتبر سال ۱۸۹۰ در دنیسون در ایالت تکزاس بدنیا آمد اما درآبیلن در ایالت کانزاس بزرگ شد. دوایت سومین فرزند خانواده بود و ۶ برادر داشت.
او در دوران دبیرستان در رشته های ورزشی درخشید و توانست به دانشکده افسری وست پوینت راه یابد. آیزنهاور بسال ۱۹۱۶ با مامی جنوا دوود ازدواج کرد.
اوایل کارش در ارتش، با افراد بی نظیری همکار بود و تحت فرماندهی ژنرالهایی نظیر جان جی پرشینگ، داگلاس مک آرتور و والتر کروگر، خدمت کرد.
پس از حمله ژاپن به پرل هاربر، و اعلام جنگ آمريکا به متحدين، ژنرال جورج مارشال، آیزنهاور را به واشنگتن احضار کرد تا در طرح نقشه های جنگی کمک کند.
فرماندهی نیروهای ائتلاف در نوامبر سال ۱۹۴۲ در شمال آفریقا بر عهده آیزنهاور بود. او همچنین در روز دی (روز پیروزی) سال ۱۹۴۴ فرماندهی ارشد نیروها در حمله به فرانسه را بر عهده داشت.
پس از پایان جنگ آیزنهاور رییس دانشگاه کلمبیا شد و پس از آن در سال ۱۹۵۱ دانشگاه را ترک کرد تا فرماندهی نیروهای سازمان جدید التاسیس ناتو را برعهده گیرد.
کمی بعد فرستاده مخفی جمهوری خواهان به مقر فرماندهی آیزنهاور که در نزدیکی پاریس قرار داشت رفت تا او را برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۵۲ آمریکا متقاعد کند.
در انتخابات سال ۱۹۵۲، دوایت آیزنهاور با اختلاف قابل توجهی رقیب دموکرات را شکست داد و به عنوان سی وچهارمین رییس جمهوری آمریکا انتخاب شد.
در آن زمان جمعیت ایالات متحده آمریکا ۱۵۱ میلیون و ۳۲۵ هزار و ۷۹۸ نفر بود.
آیزنهاور با پشتوانه تجربه و آگاهی نظامی خود در مذاکرات می کوشید تا تنش های جنگ سرد را کاهش دهد. در سال ۱۹۵۳ امضای قرارداد متارکه جنگ در امتداد مرزهای کره جنوبی امضا شد. بدنبال مرگ استالین در همان سال روابط شوروی و آمریکا تغییر کرد.
رهبران جدید شوروی توافق کردند تا به معاهده صلحی بپیوندند که بی طرفی اتریش را رعایت می کرد. در این زمان شوروی و ایالات متحده هر دو به بمب هیدروژنی دست یافته بودند و با احساس خطر از چنین نیروی مخربی که بر سراسر جهان سایه افکنده بود، پرزیدنت آیزنهاور با رهبران بریتانیا، فرانسه و دولت شوروی در ماه ژوئیه سال ۱۹۵۵ در ژنو دیدار کرد.
در اين ديدار پرزیدنت آیزنهاور پیشنهاد کرد شوروی و آمریکا نقشه های تاسیسات و تجهیزات نظامی شان را با یکدیگر مبادله کنند و شرایطی فراهم آورده شود که هر یک بتواند از تاسیسات دیگر کشورها عکسبرداری هوایی کند.
شوروی ها بی سر و صدا از این پیشنهاد استقبال کردند و چنان حالتی از خود نشان دادند که نشست بدون تنش و به آرامی برگزار شد.
دوره دوم ریاست جمهوری آیزنهاور
ناگهان در سپتامبر سال ۱۹۵۵ رئيس جمهوری آیزنهاور در دنور کلرادو سکته قلبی کرد و هفت هفته در بیمارستان بستری بود. در ماه فوریه ۱۹۵۶ پزشکان اعلام کردند که وضع سلامت رئيس جمهوری مساعد است. نوامبرهمان سال، دوایت آیزنهاور برای دومین بار و با اکثریت آرا ادلایی استیونسون، نامزد دموکراتها را شکست داد و بار دیگر به عنوان ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد.
در زمینه سیاست داخلی، آيزنهاور راه میانه را در پیش گرفت و برنامه های فرانکلين روزولت و هری ترومن را ادامه می داد. تاکید آیزنهاور بیشتر بر تنظیم بودجه ای متوازن بود.
زمانیکه منع جداسازی نژادی در مدارس آمريکا آغاز شد، آیزنهاور نیروهای فدرال را به شهر لیتل راک در ایالت آرکانزاس اعزام کرد تا از اجرای احکام دادگاه فدرال اطمینان حاصل کند. او همچنین دستور منع کامل جداسازی نژادی را در تمامی نیروهای مسلح صادر کرد. آیزنهاور نوشت: «در این کشور هیچ شهروند درجه دومی نباید وجود داشته باشد.»
دوایت آیزنهاور تمرکزش را بر حفظ و پاسداری از صلح جهانی متمرکز کرد. او با خشنودی شاهد برنامه «اتم برای صلح» بود. طرح این برنامه را آیزنهاور داده بود و بر اساس آن آمریکا به کشورهایی که اورانیوم نداشتند برای مصارف صلح آمیز اورانیوم می داد.
آیزنهاور کمی پیش از پایان دوره ریاست جمهوری اش بر لزوم داشتن قدرت نظامی مناسب و موثر تاکید کرد اما در عین حال هشدار داد که ممکن است هزینه های نظامی دراز مدت و هنگفت خطرات بالقوه ای را برای روش زندگی آمريکائيان داشته باشد. او در نهایت به صلح می اندیشید و برای استقرار صلح دعا کرد.
سی و چهارمین رییس جمهوری آمریکا روز بیست و هشتم ماه مارس سال ۱۹۶۹ بدنبال بیماری طولانی درگذشت.
