هری ترومن، بین سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۳ میلادی ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشت.
این سالها همزمان است با۱۳۲۴ تا ۱۳۳۱خورشیدی و آغاز دوران پادشاهی محمد رضا پهلوی در ایران.
هری ترومن، سی و سومین رییس جمهوری آمریکا
هری ترومن طی چند هفته ای که معاونت فرانکلين فرانکلین روزولت را بر عهده داشت به ندرت او را می دید و زمانیکه پس از مرگ روزولت بر اساس قانون اساسی آمریکا رییس جمهوری شد، در مورد توسعه بمب اتمی و اختلافات با روسیه آگاهی چندانی نداشت.
درآن زمان جمعیت ایالات متحده ۱۵۱ میلیون و ۳۲۵ هزار و ۷۹۸ نفر بود.
روز دوازدهم آوریل سال ۱۹۴۵ و پس از مرگ فرانکلین روزولت، هری ترومن به عنوان سی و سومین رییس جمهوری آمریکا سوگند یاد کرد. ترومن به خبرنگاران گفت: «احساس میکنم ماه، ستاره ها و تمامی سیاره ها بر سر من فرود آمده اند.»
پیش از ریاست جمهوری
هری ترومن بسال ۱۸۸۴ در لامار ایالت میسوری بدنیا آمد. در جوانی کشاورز، کارمند بانک و سرباز بود. هری ترومن طی جنگ جهانی اول با درجه سرگردی در فرانسه خدمت و پس از بازگشت با الیزابت ویرجینیا والاس ازدواج کرد و در شهر کانزاس یک مغازه خرازی را می گرداند.
هری ترومن از فعالان حزب دموکرات بود و در ۱۹۲۲ به عنوان قاضی دادگاه منطقه جکسون منصوب شد که شغلی اداری به حساب می آمد. ترومن در ۱۹۳۴ سناتور شد و در زمان جنگ جهانی دوم ریاست کمیته تحقیق جنگ سنا را بر عهده داشت. وظیفه این کمیته بررسی فساد، ریخت و پاش های مالی و صرفه جویی احتمالی و ذخیره حدود ۱۵ میلیارد دلار بود.
هری ترومن در دوران ریاست جمهوری اش در مورد برخی از مهمترین مسایل جهانی تصمیم گرفت. اندکی پس از روز پیروزی در اروپا، جنگ با ژاپن به مراحل نهایی نزدیک می شد.
ژاپن حاضر نبود تسلیم شود. ترومن پس از مشورت با مشاورانش دستور داد در دو شهری که از مراکز طرفداران ادامه جنگ بودند بمب اتم انداخته شود. این دو شهر ناکازاکی و هیروشیما بودند. پس از آن ژاپن بلافاصله تسلیم شد.
در ماه ژوئن سال ۱۹۴۵ ترومن شاهد امضای منشور ملل متحد بود با این امید که به برقراری صلح کمک کند.
تا این مقطع زمانی، ترومن سیاستهای روسای جمهوری پیشین را دنبال می کرد، اما او خود نیز برنامه هایی را در نظر داشت. هری ترومن طرح ۲۱ ماده ای را تقدیم کنگره کرد که در آن توسعه نظام تامین امنیت اجتماعی، برنامه استخدامی تمام وقت، پاکسازی محلات کثیف و برنامه های اسکان عمومی در نظر گرفته شده بود.
سیاست خارجی؛ دکترین ترومن و طرح مارشال
در سال ۱۹۴۷ وقتی اتحاد جماهیر شوروی به ترکیه فشار آورد و قصد داشت توسط شبه نظامیان یونان را تصرف کند، هری ترومن از کنگره خواست اجازه کمک به دو کشور را صادر کند. این طرح به دکترین ترومن معروف شد.
طرح دیگری که درزمان ترومن پیشنهاد شد طرح مارشال بود که به نام وزیر امور خارجه وی بود. این طرح بر ترمیم وضعیت اقتصادی و بازسازی در اروپای غربی پس از جنگ تمرکز داشت.
زمانیکه شوروی بخش غربی شهر برلین را در سال ۱۹۴۸ محاصره کرد، ترومن تا زمان عقب نشینی شوروی اهالی برلین را از جهات غذایی، اقتصادی و نظامی تامین می کرد.
در همين اوضاع و احوال ترومن در حال مذاکره برای تشکیل یک ائتلاف نظامی برای محافظت از کشورهای غربی بود. این ائتلاف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نام گرفت و در سال ۱۹۴۹ تاسیس شد.
ماه ژوئن سال ۱۹۵۰، دولت کمونیست کره شمالی به کره جنوبی حمله کرد. ترومن با مشاوران نظامی اش به مشورت نشست و پس از آن نوشت: «تقریبا همه صریحا موافق بودند که برای مقابله با این تجاوز آنچه لازم است بايد انجام شود. هیچ کسی ایالات متحده یا سازمان ملل متحد را از مقابله با این حمله برحذر نداشت.»
نیروهای سازمان ملل متحد در خط بالایی مرز قدیمی کره جنوبی مستقر شدند که جنگی طولانی را بدنبال داشت. ترومن ترجیح داد جنگ گسترش نیابد و از خطر درگیری گسترده ای با چین و حتی شوروی اجتناب می کرد.
رئيس جمهوری ترومن پس از پایان دوره ریاست جمهوری در سال ۱۹۵۳ به شهرش بازگشت تا دوران بازنشستگی اش را در آن سپری کند.
سی و سومین رییس جمهوری آمریکا در ماه دسامبر سال ۱۹۷۲، در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
