روترفورد بيرچارد هی‌يز بین سالهای۱۸۷۷ تا ۱۸۸۱ میلادی ریاست جمهوری آمریکا را بر عهده داشت.
این دوران همزمان با ۱۲۵۵ تا ۱۲۵۹ خورشیدی و زمان سلطنت ناصر الدین شاه در ایران است.
روترفورد بيرچارد هی‌يز، نوزدهمین رییس جمهوری آمریکا
روترفورد هی‌يزدر یکی از جنجالی ترین انتخابات در تاریخ آمریکا و با اختلاف یک رای الکتورال، رقیبش ساموئل تیلدن را شکست داد و به عنوان نوزدهمین رییس جمهوری امریکا انتخاب شد.
در آن زمان جمعیت ایالات متحده آمریکا ۵۰ میلیون و ۱۵۵ هزار و ۷۸۳ نفر بود.
هی‌يز برشکوه و جلال نهاد اجرایی آمریکا افزود ودست به اصلاحات معتدلی در آن زد.
روترفورد هی‌يز، بسال ۱۸۲۲ در اوهایو بدنیا آمد، در کنیون کالج و هاروارد حقوق خواند، پس از ۵ سال وکالت به سینسیناتی رفت و در آنجا بعنوان یک وکیل جوان در حزب ویگ ترقی کرد.
در جریان جنگهای داخلی زخمی شد و به او درجه افتخاری سرلشکر اعطا شد. زمانیکه هنوز در ارتش بود جمهوری خواهان سینسیناتی از اوخواستند که نامزد عضویت در مجلس نمایندگان آمریکا شود. او پذیرفت و در انتخابات پیروز شد.
روترفورد هی‌يز پیش از ریاست جمهوری، نماینده کنگره و سه دوره نیز فرماندار اوهایو بود.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۱۸۷۶
روترفورد هی‌يز مردی آزادمنش، وفادار به حزب و با سوابق خوب جنگی بود. این امتیازات سبب شد تا جمهوری خواهان او را برای انتخابات سال ۱۸۷۶ به عنوان نامزد خود معرفی کنند.
رقیب او از حزب دموکرات ساموئل تیلدن، فرماندار نیویورک بود. با وجود آنکه شماری از سرشناس ترین سخنرانان جمهوری خواه و حتی مارک تواین برای هی‌يز تبلیغ می کردند، او خودش امیدی به پیروزی نداشت.
نتیجه انتخابات بسیار نزدیک بود، تیلدن ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار رای عمومی و روترفورد هی‌يز ۴ میلیون و ۳۶ هزار رای عمومی را از آن خود کرد، اما سرنوشت انتخابات در گرو نتیجه آرای الکتورال بود.
در سه ایالت لوییزیانا، کارولینای جنوبی و فلوریدا در مورد نتيجه آرای الکتورال اختلاف پيدا شد و هی‌يز برای پیروزی به رای الکتورال هر سه ایالت نیاز داشت. پس از چندین ماه مجادله در ژانویه سال ۱۸۷۷ یک کمیسیون انتخاباتیکنگره مسوول رسیدگی به این جریان شد. این کمیسون متشکل از ۸ جمهوری خواه و ۷ دموکرات بود. کمیسون با رای ۸ بر ۷ به نفع هی‌يز رای داد و نتیجه نهایی انتخابات سال ۱۸۷۶ را چنین اعلام کرد: ۱۸۵ رای الکتورال برای هی‌يز و ۱۸۴ رای برای تیلدن.
جمهوری خواهان شمالی به دموکراتهای جنوبی وعده دستکم یک پست کابینه، حمایت فدرال، یارانه های داخلی و خروج سربازان از لوییزیانا و کارولینای جنوبی را داده بودند. هی‌يز از سوی دیگر اصرار داشت که انتخابش بر پایه شایستگی باشد و نه ملاحظات سیاسی. او مردانی بسیار کاردان را برای کابینه اش انتخاب کرد.
روترفورد هی‌يز قول داد که از حقوق سیاهان در جنوب محافظت کند و همزمان طرفدار استقرار دولتهای خودگردان محلی بود که با دانایی، صداقت و آرامش اداره شوند.
روترفورد هی‌يز از ابتدا اعلام کرده بود که بیش از یک دوره در مقام ریاست جمهوری خدمت نخواهد کرد. او سال ۱۸۸۱ پس از پایان دوره ریاست جمهوری به خانه اش در فرمونت اوهایو بازگشت و در سال ۱۸۹۳ درگذشت.
