روز دوشنبه ۲۷ شهریور پرواز حامل شهروندان آمریکایی زندانی در ایران در جریان یک توافق برای تبادل زندانی تهران را به مقصد دوحه ترک می‌کند.
به این ترتیب روند اجرای توافق مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا و انتقال پول بلوکه شده جمهوری اسلامی به مراحل پایانی خود نزدیک شده است.
حدود سه هفته پیش در یک تحول مهم «در مسیر آزادی» پنج آمریکایی دوتابعیتی محبوس در زندانهای جمهوری اسلامی، چهار نفر از آنها به بازداشت خانگی «در یک هتل در تهران» منتقل شدند که به نظر می‌رسید «گامی به پیش» در «توافق مبادله گروگان‌ها» بین ایالات متحده و ایران به شمار آید. یک نفر نیز از پیش در حبس خانگی بود.
این اولین گام از توافقی است که بر اساس آن ۶ میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران در کره جنوبی در ازای اجازه خروج این پنج شهروند آمریکایی از ایران، آزاد می‌شود.
بخش فارسی صدای آمریکا در این جا به شرایط سه شهروند ایرانی-آمریکایی آزاد شده، نگاهی کوتاه انداخته است.
- عماد شرقی
او که ماه گذشته پنجمین سال حبس خود در ایران را سپری کرد، روز دوشنبه ٣ اردیبهشت ١٣٩٧ با اتهام‌هایی چون «جاسوسی و برهم زدن امنیت ملی» روانه زندان اوین شد. این بازرگان و سرمایه‌گذار ایرانی-آمریکایی که پس از هشت ماه از همه اتهامات تبرئه و آزاد شد، بار دیگر دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
همزمان با پنجمین سال حبس عماد شرقی، مقامات ارشد آمریکایی از جمله رابرت مالی نماینده ویژه در امور ایران، رابرت منندز رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا، سناتور جیم ریش عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنا، و ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت امور خارجه، خواستار آزادی فوری این شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی شدند.
همسر و دو دختر عماد شرقی طی ماه‌های اخیر بارها خواهان دیدار با جو بایدن شده‌اند. خانواده عماد شرقی به همراه خانواده دیگر شهروندان ایرانی-آمریکایی زندانی توسط جمهوری اسلامی ۱۳ اردیبهشت سال جاری با تجمع در مقابل کاخ سفید از رئیس جمهوری آمریکا خواستند آزادسازی عزیزانشان از بند نظام اسلامی را در اولویت قرار دهد.
ندا شرقی، خواهر عماد شرقی، که در این تجمع حضور داشت در مصاحبه‌ای با بخش فارسی صدای آمریکا از ایجاد کارزار «خانواده ما را به خانه بازگردانید» خبر داده و گفته بود: «قرار است با کمک جمعی از گروگانهای آزاد شده آمریکایی، گروگانهای ایرانی آمریکایی محبوس در زندانهای جمهوری اسلامی را به مردم و رسانه‌های آمریکا معرفی و تلاش کنیم تا با رییس جمهوری بایدن دیدار کنیم.»
- سیامک نمازی
این بازرگان ایرانی-آمریکایی در ٢١ مهر ۱۳۹۴ از سوی نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شد. باقر نمازی، پدر سیامک نمازی، نیز در ٣ اسفند همان سال و هنگام ورود به ایران برای بازدید از پسرش بازداشت شد.
سیامک و باقر در ۲۷ مهر ۱۳۹۵ بنا به اتهاماتی همچون همکاری با یک دولت خارجی به ۱۰ سال زندان محکوم شدند. باقر نمازی که هنگام بازداشت ٧٩ ساله بود، در مهرماه سال گذشته و در سن ٨۵ سالگی، پس از شش و نیم سال حبس اجازه خروج از ایران را کسب کرد.
سیامک که هم‌اکنون ۵٢ سال سن دارد و بیش از هر شهروند ایرانی-آمریکایی در زندان بوده است، زمستان سال گذشته در هفتمین سالگرد حبس خود در ایران به مدت یک هفته دست به اعتصاب غذا زد.
او پس از شکستن اعتصاب غذای خود، در گفت‌وگویی با شبکه خبری سی‌ان‌ان از جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، خواست صدای او و دیگر زندانیان ایرانی-آمریکایی را بشنود.
- مراد طاهباز
این بازرگان و فعال محیط زیست ۶۷ ساله ایرانی-آمریکایی که دارای شهروندی بریتانیا نیز است، در بهمن ۱۳۹۶ بازداشت شد.
آقای طاهباز در بهمن ١٣٩٨ بنا به اتهاماتی همچون همکاری با آمریکا به ۱۰ سال زندان محکوم شد. همزمان با آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری در اسفند ۱۴۰۰، مراد طاهباز نیز به طور موقت به مدت ۴۸ ساعت از زندان آزاد و سپس به زندان بازگردانده شد.
او فروردین سال گذشته به مدت ٩ روز دست به اعتصاب غذا زد و پس از درخواست‌های مکرر خانواده‌اش به آن پایان داد.
تارا طاهباز، دختر مراد طاهباز، اوایل اردیبهشت سال جاری به خبرگزاری رویترز گفت پدرش به سرطان پروستات مبتلا است و سه بار در زندان به کرونا مبتلا شده است. رکسانا طاهباز، دیگر دختر مراد طاهباز نیز سال گذشته در گفت‌وگویی با روزنامه گاردین گفته بود وزارت خارجه بریتانیا پدر و خانواده او را فراموش کرده است.
