فرمان اجرایی جدید دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز دوشنبه ۱۶ اسفند، توسط رکس تیلرسون، جف سشنز و جان کلی وزرای خارجه، دادگستری و امنیت داخلی در یک کنفرانس خبری اعلام شد.
این فرمان جایگزین فرمان دیگری می شود که دونالد ترامپ در نخستین روزهای آغاز بکار خود صادر کرد اما اجرای آن به دلیل مخالفت‌های قانونی و صدور حکم لغو از سوی دادگاه فدرال، متوقف شده بود.
مخالفت ها و انتقادهای صورت گرفته موجب شد تا آقای ترامپ فرمان اجرایی جدید را با تغییراتی در مقایسه با فرمان پیشین امضا کرده و به اجرا بگذارد.
اما فرمان جدید چه تفاوتی با فرمان قبلی ممنوعیت ورود به آمریکا دارد و چه کسانی موقتا از ورود به آمریکا منع شده اند؟
مهمترین تغییرات کلی
یکی از مهمترین تغییرات فرمان اجرایی رئیس جمهوری آمریکا در مقایسه با فرمان پیشین، حذف نام عراق از میان کشورهایی است که این ممنوعیت برای آنها به اجرا گذاشته شده است.
فرمان پیشین، کشورهای عمدتا مسلمان نشین سوریه، لیبی، ایران، سومالی، عراق، سودان و یمن را شامل می‌شد اما در فرمان جدید نام عراق از میان این کشورها حذف شده است. مقام‌های دولت آمریکا اعلام کرده‌اند که دولت عراق به آمریکا تعهد داد که سیستم جدیدی برای بررسی درخواست‌های ویزای شهروندان خود در سفر به آمریکا جایگزین کند.
تغییر مهم دیگری که فرمان اجرایی جدید آقای ترامپ با فرمان پیشین آن دارد شفاف تر شدن و کمتر شدن محدودیت‌هاست. به گفته جان کلی، وزیر امنیت داخلی آمریکا، به طور کلی کسانی که حق ورود به آمریکا را دارند، فرمان اجرایی روی آنها تاثیری نخواهد داشت.
چه کسانی از ورود به آمریکا منع شده‌اند؟
بر اساس فرمان اجرایی جدید رئیس جمهوری آمریکا، شهروندان ایران و پنج کشور سوریه، یمن، سودان، سومالی و لیبی موقتا به مدت سه ماه اجازه ورود به آمریکا را دریافت نخواهند کرد.
بر این اساس، از ۲۶ اسفند که اجرای فرمان جدید آغاز می شود، بررسی پرونده‌های ویزا، گرین کارت و پناهجویی برای سه ماه متوقف می شود و هیچ ویزای مهاجرتی، کاری، تحصیلی، لاتاری و غیره برای سفر شهروندان کشورهای یاد شده صادر نمی‌شود.
این فرمان شامل چه کسانی نمی‌شود؟
با وجود ممنوعیت ورود شهروندان ۶ کشور، فرمان جدید شامل این گروه از شهروندان این کشورها نمی شود:
- کسانی که گرین کارت آمریکا را دارند
- کسانی که ویزای ورود به آمریکا را تا کنون دریافت کرده‌اند
- پناهجویانی که با ورود آنها آمریکا به آمریکا موافقت شده است
- کسانی که با ویزا یا گرین کارت در آمریکا حضور دارند
این در حالیست که در فرمان اجرایی پیشین کسانی که ویزای دریافت کرده بودند امکان سفر به آمریکا نداشتند و دارندگان گرین کارت هم در مواردی به مشکل برخورده بودند.
فرمان اجرایی جنجالی
آقای ترامپ در روز جمعه ۸ بهمن در فرمانی به طور موقت صدور هرگونه ویزا برای شهروندان هفت کشور ایران، سوریه، عراق، لیبی، یمن، سودان و سومالی به مدت ۹۰ روز تعلیق کرد.
این فرمان اعتراض هایی را در آمریکا در پی داشت. حتی سرپرست دادستانی کل آمریکا بخاطر آنچه «سرپیچی از دستور رئیس جمهوری» نام گرفت، برکنار شد.
شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید نیز در دفاع از این فرمان اجرایی گفت عده زیادی از آمریکایی ها از این فرمان حمایت می کنند. آقای اسپایسر روز چهارشنبه ۱۳ بهمن، هرگونه نگرانی مردم آمریکا نسبت به حکم مهاجرتی ترامپ را رد کرد و گفت بر اساس نظر سنجی های اخیر اکثریت مردم آمریکا از رییس جمهور تازه و رویکرد های او حمایت می کنند. سخنگوی کاخ سفید به نظر سنجی تازه موسسه پژوهشی رسموسن استناد کرد که می گوید ۵۷ در صد آمریکایی ها از اجرای این حکم حمایت کرده اند.
به گفته آقای اسپایسر، آنها اعتقاد دارند اجرای این حکم تا زمانی که دولت راه بهتری پیدا نکند، باید ادامه پیدا کند.
یک هفته بعد از صدور فرمان اجرایی، جمعه ۱۵ بهمن قاضی فدرال جیمز روبارت در شهر سیاتل واشنگتن به شکایت وکلای ایالت رسیدگی کرد که مدعی بودند فرمان اجرایی موجب ضرر به ایالت واشنگتن می شود. ایالت مینه سوتا نیز به این شکایت پیوسته و ادعای مشابهی مطرح کرده است.
با رای این قاضی فرمان اجرایی ترامپ لغو شد و به این ترتیب همه محدودیت های فرمان اجرایی برداشته شد. این اقدام، واکنش دولت ترامپ را در پی داشت.
با شکایت دادگستری دولت ترامپ، دادگاه تجدیدنظر سانفرانسیسکو بررسی را انجام داد و روز پنجشنبه ۲۱ بهمن تشخیص داد که رای قاضی روبارت درست بوده و این رای به معنی ادامه تعلیق فرمان اجرایی ترامپ شد. بعد از این بود که دولت ترامپ از ادامه دعوا در دیوان عالی منصرف شد و اعلام کرد فرمان اجرایی جدیدی صادر می کند.
دونالد ترامپ و دولت او بارها این که فرمان اولیه علیه مسلمانان بوده را رد کردند.