جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، سخنرانی خود در مورد وضعیت کشور را در اجلاس مشترک مجلسین در کنگره آمریکا، یعنی دو مجلس سنا و نمایندگان، در حالی ایراد کرد که جهان مدرن یکی از پرتنش‌ترین لحظات خود را می‌گذارند.
در این جلسه مشترک کنگره که علاوه بر مقامات عالیرتبه ایالات متحده، سفیر اوکراین در آمریکا نیز در آن حضور داشت، آقای بایدن سخنرانی خود را با قدردانی از مردم اوکراین و تحسین شجاعت‌شان آغاز کرد.
رئیس جمهوری ایالات متحده با تاکید بر ضرورت مجازات دیکتاتورها گفت: «ما در طول تاریخ این درس را آموخته‌ایم که هنگامی که دیکتاتورها بهای تجاوزگری‌شان را نپرداخته‌اند، هرج‌ومرج بیشتری را سبب شده‌اند.» وی افزود: «آنها به رویه‌شان ادامه می‌دهند و به موازات آن هزینه‌ها و مخاطرات بر آمریکا و جهان فزونی می‌یابد.»
آقای بایدن با اشاره به زمینه‌های ایجاد اتحادیه ناتو گفت که این سازمان برای حفظ صلح و ثبات در اروپا بعد از جنگ جهانی دوم ایجاد شد و ایالات متحده به همراه ۲۹ کشور دیگر عضوی از این پیمان است.
بایدن در این سخنرانی با اشاره به هشدارهای صادر شده پیش از آغاز جنگ گفت: «پوتین این جنگ را با تصمیم قبلی و بدون وجود هیچ محرکی آغاز کرد. او تلاش‌های معطوف به دیپلماسی را نفی کرد. او فکر می کرد که غرب و ناتو از پاسخ دادن به او ناتوانند.»
وی با اشاره به یکدست بودن آمریکا در برابر اقدام پوتین گفت: «او فکر می‌کرد می‌تواند این‌جا در خانه بین ما اختلاف و دودستگی بیاندازد. پوتین اشتباه می‌کرد. ما آماده بودیم. ما متحد ماندیم و یکدست و با کشورهای متحد و دوستانمان ائتلاف و اتحاد کردیم تا او را مهار کنیم. دنیا اینک او را مسئول [وضعیت در اوکراین] می‌داند.»
آقای بایدن در این نطق همچنین از طرح‌هایی برای پیگرد الیگارش‌ها و ثروتمندان رانتی روسیه خبر داد.
رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین با اشاره به ضرورت حفظ و صیانت از تمامیت ارضی اوکراین و دفاع هر وجب از سرزمین‌های دیگر متحدان آمریکا، تاکید کرد که آمریکا به‌هیچ وجه قصد ورود به جنگ و مداخله نظامی در اوکراین ندارد.
- تاکید بر ترمیم زیرساخت‌های اقتصادی
رئیس‌جمهوری آمریکا با اشاره به این که دلارهای مالیات‌دهندگان آمریکایی باید صرف بازسازی آمریکا شود، بر توسعه زیرساخت‌های این کشور با خرید کالاهای آمریکایی و ساخت محصولات در داخل آمریکا تاکید کرد.
او در این سخنرانی با تصدیق وجود تورم در کشور، به راه حل سنتی کاهش دستمزدها اشاره کرد و گفت: «این کار آمریکایی‌ها را فقیرتر می‌کند، اما من برنامه بهتری برای مبارزه با تورم دارم.»
او ادامه داد برای مبارزه با تورم «هزینه‌ها را پایین بیاورید. اتوموبیل‌های بیشتری بسازید و نیمه‌رساناها را در آمریکا تولید کنید. زیرساخت‌ها و ابداعات بیشتری در آمریکا ایجاد کنید. وجود شغل‌های بیشتر منجر به زندگی بهتر برای آمریکایی‌ها می‌شود.»
بایدن به صنایع آمریکا توصیه کرد که به‌جای وابستگی به زنجیره تولید خارجی، «آنها را در آمریکا تولید کنید.»
بایدن با تاکید بر سرمایه‌گذاری بیشتر در زیرساخت‌ها گفت که «اقتصاددانان آن را افزایش ظرفیت بهره‌وری در اقتصادمان می‌نامند. من آن را ساختن آمریکایی بهتر می‌نامم.»
او گفت که «طرح من برای مبارزه با تورم هزینه‌های شما را می‌کاهد و کسری بودجه‌تان را کاهش می‌دهد.»
او در این سخنرانی از طرح‌های آتی ناظر به ارائه مسکن ارزان، خدمات بهداشتی و برنامه‌های کمک پیش دبستانی و همچنین بازگرداندن زنان خانه‌نشین شده از همه‌گیری، به بازار کار خبر داد.
پیشرفت در زمینه مبارزه با همه‌گیری نیز از دیگر بخشهای سخنرانی بایدن بود. رئیس جمهوری آمریکا در این حوزه به چهار راهکار عمده واکسن، پیشگیری و آمادگی، بازگشایی مدارس و مشاغل در این زمینه اشاره کرد.
بهینه‌سازی فعالیت و تامین مالی پلیس، مبارزه با سرطان، دفاع از حق رای و رعایت حقوق دگرباشان از دیگر فرازهای سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا در اولین سخنرانی سالانه «وضعیت عمومی کشور» بود.
- واکنش جمهوریخواهان
براساس سنت رایج هر ساله، نماینده‌ای از حزب مخالف رئیس‌جمهوری بعد از اتمام گفتار او، نسبت به فرازهایی از این نطق واکنش نشان می‌دهد.
خانم کیم رینولدز، فرماندار آیووا، نماینده برگزیده جمهوریخواهان بود که ضعف در صحنه جهانی را برجسته‌ترین نقطه ضعف دولت بایدن دانست. او با اشاره به خروج آمریکا از افغانستان و جاگذاردن متحدان آمریکا، از آن به عنوان نمونه‌ای نام برد که باعث گستاخ‌تر شدن دشمنان آمریکا شده است.
خانم رینولدز با اشاره به تورم بی‌سابقه امروز آمریکا، وضعیت اقتصادی حال حاضر را با وضعیت اقتصادی بد آمریکا در دهه‌های گذشته مقایسه کرد.
فرماندار ۶۲ ساله آیووا با اشاره به دخالت بیش از حد دولت در زندگی خصوصی مردم، از وجود استانداردهای دوگانه در قبال رعایت پروتکل‌ها از سوی دولتمردان انتقاد کرد.
افزایش جرم و جنایت در نتیجه اغماض قضات و دستگاه قضا نسبت به جرائم و سیاستهای دولت، دیگر موضوعی بود که خانم رینولدز به آن اشاره کرد.
رینولدز در نطق خود سیاستهای مهاجرتی دولت بایدن را نیز به چالش کشید.
- واکنش دیگر قانونگذاران آمریکا به نطق سالیانه بایدن
لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه از کارولینای جنوبی با انتقاد تند از سیاستهای بایدن در بعد داخلی و بین‌الملل خواستار تصحیح و بازنگری در این سیاست‌ها شد. این سناتور ارشد با ناامن خواندن مرزهای آمریکا و امکان تردد آزادانه تروریست‌ها وقاچاق موادمخدر تصریح کرد که آمریکا نیازمند ایمن سازی مرزهایش است و بازگشت به برنامه استقلال انرژی اجرا شده در دولت ترامپ، موسوم به خط لوله کی‌استون را مهم خواند.
کوین کریمر، سناتور جمهوریخواه از داکوتای شمالی با انتشار بیانیه‌ای در واکنش به نخستین نطق سالیانه چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «به نظر من رئیس‌جمهوری بایدن برای حل بحران اقتصادی که خود مسبب آن بوده، مصمم نیست.»
او همچنین سیاستهای یک سال گذشته بایدن را برخلاف وعده‌اش در آغاز ریاست جمهوری مبنی بر اتحاد دوحزب، مایه افتراق بیشتر و مبتنی بر اختلاف افکنی تعبیر کرد . او سیاست خارجی بایدن را نیز غلط و مبتنی بر مدارا و سازش تعریف کرد که نتایج مطلوبی به بارنیاورده‌است. این سناتور گفت: «بایدن اهمیت شرایط حاضر را درک نمی‌کند.»
جیم ریش دیگر سناتور جمهوریخواه از ایالت آیداهو نیز هم عقیده با دوسناتور هم‌حزبی‌اش از ضعف سیاست خارجی دولت بایدن انتقاد کرد. این عضو ارشد جمهوریخواه در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در بیانیه خود با اشاره به خروج پرمخاطره از افغانستان نوشت: «درحالیکه رئیس‌جمهوری بایدن تاکید می‌کند که دیپلماسی از همیشه قوی‌تر است، پی‌آمدهای سیاست اوچنین نشان نمی‌دهد.» او وجود ضعف دولت بایدن در تبیین خطوط قرمز را مهمترین عاملی دانست که نتوانست پوتین را از حمله به اوکراین منصرف کند.
باب منندز سناتور دموکرات نیوجرزی اما نظری متفاوت با سه سناتور جمهوریخواه قبلی داشت و در بیانیه‌ای در واکنش به سخنرانی سالیانه جوبایدن، عملکرد رئیس‌جمهوری در مهار همه‌گیری را مورد ستایش قرار داد. او که رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نیز به شمار می‌رود عملکرد ایالات متحده در قابل تجاوز روسیه به اوکراین را متقن و جامع و موجب دلگرمی متحدان توصیف کرد. او همچنین خواستار همکاری بیشتر جناح رقیب برای حصول اتحاد و همدلی بیشتر برای پیشبرد اهداف در کشور شد.
کریس کونز دیگر سناتور دموکرات ازایالت دله‌ور نیز با تایید سیاستهای بایدن او را فردی مناسب برای تصدی این سمت در این مقطع زمانی خواند که توانسته آمریکایی ایمن‌تر، سالم‌تر و استوارتر بنا کند. او بایدن را فردی واجد ادراک کامل از شرایط طبقات مختلف آمریکا دانست که آلام اقتصادی مردم را درک می‌کند و برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو گام برمی‌دارد.
