خبرگزاری آسوشیتدپرس در آستانه فرارسیدن سال نو خورشیدی در گزارشی نوشته است بازارهای ایران مملو از جمعیت است، اما وقتی مشتریان از افزایش قیمت اجناس و به ویژه خوراکی‌های ایام عید آگاه می‌شوند و مطمئن نیستند که آیا قادر به خرید هستند یا نه، شادی فرارسیدن سال نو رنگ می‌بازد.
در ادامه این گزارش آمده است تحریم‌های فلج‌کننده غرب، علاوه بر دهه‌ها سومدیریت اقتصادی، کشور را در بحران شدیدی فرو برده است. ارزش ریال، واحد پول ملی ایران، در هفته‌های گذشته باز هم کاهش یافته است که اساساً پس‌انداز زندگی مردم را از بین برده و حتی برخی از کالاهای اساسی را غیرقابل دسترس کرده است.
ماه‌ها تظاهرات ضدحکومتی نتوانست روحانیون حاکم را سرنگون کند و با سرکوب خشونت‌آمیز معترضان همراه شد؛ وضعیتی که امیدها برای بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی که تحریم‌ها را در ازای محدودیت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران لغو کرد، از بین برد.
ایرانیان با سالی پرتلاش وداع می‌کنند ولی انتظار چندانی ندارند که سال آینده بهتر باشد.
به گفته آذر ۵۸ ساله که خانه‌دار است: «مردم در خیابان‌ها هستند، خرید می‌کنند، اما هیچ کس در دلش خوشحال نیست.» او در ادامه می‌افزاید که «من کاری با سیاست ندارم، اما می‌توانم این احساس را کاملا درک کنم. این را وقتی به چهره بچه‌ها و جوانانمان نگاه می‌کنم، می‌فهمم.»
او و سایر مصاحبه‌شوندگان به دلیل نگرانی‌های امنیتی فقط نام کوچک خود را عنوان کردند.
رضا ۳۳ ساله که پیشتر کارگر روزمرد بود، به دلیل مصدومیت، حالا در پیاده‌رو پوشاک می‌فروشد. او می‌گوید: «از ناامیدی فروشنده شدم. در هوای سرد و گرم در فضای باز کار می‌کنم زیرا محبورم.»
به گفته این فروشنده خیابانی «انتظار می‌رفت که وضع فروش در روزهای پایانی سال بهتر باشد ولی اصلا اینطور نیست.»
ارزش ریال ماه گذشته به پایین‌ترین حد خود یعنی ۶۰۰ هزار ریال در برابر یک دلار آمریکا رسید که از زمان ۳۲ هزار ریال در هنگام توافق هسته‌ای سقوط قابل توجهی محسوب می‌شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده را از این توافق خارج کرد و تحریم‌های سنگین از جمله بر صنعت حیاتی نفت ایران را بازگرداند. ایران با فراتر رفتن آشکار از محدودیت‌های توافق در مورد غنی‌سازی اورانیوم پاسخ داد و اکنون بیش از هر زمان دیگری به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای در صورت تمایل به این اقدام نزدیک شده است.
تصمیم ایران برای تهیه پهپادهای مسلح برای جنگ روسیه با اوکراین و سرکوب اعتراضات مردمی که با کشته‌شدن مهسا امینی در ماه شهریور که در بازداشت پلیس اخلاق ایران بود، آغاز شد، این کشور را بیشتر از غرب دور کرده است.
مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام در تابستان گذشته به بن‌بست رسید.
موج عجیب مسمومیت‌های مشکوک در مدارس دخترانه سراسر کشور بر دامنه بحران افزوده است. تقریبا چهار ماه پس از گزارش نخستین حوادث، مشخص نیست که چه کسی پشت این ماجرا است یا حتی از چه ماده شیمیایی، در صورت وجود، استفاده شده است.
به گفته مقامات ایرانی برخی از مسمومیت‌های گزارش شده نتیجه هیستری یا وحشت گروهی بوده است.
توافقی که هفته گذشته با میانجی‌گری چین برای برقراری روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی، رقیب منطقه‌ای صورت گرفت، امیدهایی را برای نزدیکی بیشتر به کشورهای عربی ثروتمند حاشیه خلیج فارس که مدتهاست ایران را با سوظن می‌نگرند، ایجاد کرد. اما بعید است که این توافق تسکین فوری برای مشکلات اقتصادی ایران باشد.
مقامات ایرانی به نرخ تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی اذعان دارند، اما برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که نرخ تورم بسیار بالاتر است. این باعث می‌شود که طبقه کم‌درآمد ایران که تعداد آنها مرتب افزایش می‌یابد، قادر به خرید آجیل، آبنبات، و سایر خوراکی‌های ایام تعطیلات سال نو یا نوروز نباشد.
مقامات ایرانی، جنگ اوکراین، تورم جهانی، و جنگ ارزی را دلیل بحران اقتصادی کنونی می‌دانند. اما بحران مالی ایران مدتها پیش از حمله روسیه به اوکراین شروع شده بود و فقط تحریم‌ها نیستند که اقتصاد را فلج کرده است.
دولت تحت نظارت روحانیون ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مدتها است که نقش بزرگی در اقتصاد دارند و بخش خصوصی را تحت فشار قرار داده و مانع رشد آن شدند.
