یک نهاد حقوق بشری در گزارشی اسامی و عکس‌های ۳۹ تن از معترضان بازداشت‌شده در خطر اعدام را منتشر کرد. این افراد در دادگاه‌های انقلاب جمهوری اسلامی به «محاربه»، «افساد فی‌الأرض»، «بغی»، و «قتل» متهم شده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران روز شنبه ۲۶ آذر، در گزارشی با اعلام این که از آغاز اعتراضات سراسری جاری تاکنون «دست‌کم ۴۶۹ شهروند، از جمله ۶۳ کودک و ۳۲ زن» جان باخته‌اند، نسبت به خطر «اعدام» برای ۳۹ تن از معترضان هشدار داد.
در میان این نام‌ها یک رپر معترض، یک فوتبالیست شناخته‌شده، یک پزشک و یک دانشجوی پزشکی دیده می‌شوند.
انتساب اتهامات «محاربه»، «افساد فی‌الارض» و «قتل» به این بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری ایران، در حالی است که وکیلان و نزدیکان شماری از آنان اعلام کرده‌اند سند و مدرکی وجود ندارد و این اتهامات را «واهی» دانسته‌اند.
دادگاه‌های انقلاب اسلامی دلیل نسبت دادن این اتهامات را به بازداشت‌شدگان مواردی از جمله «احتراق عمدی ابنیه به قصد مقابله با حکومت اسلامی»، «اجتماع و تبانی علیه امنیت داخلی»، «وارد کردن خسارت به افراد و اموال عمومی»، «ساخت کوکتل مولوتف»، و «شرکت در تجمعات غیرقانونی» اعلام کرده‌اند.
بنا بر این گزارش، منوچهر مهمان‌نواز، با اتهام «محاربه» هفتم آبان در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی عموزاد محاکمه شده و در ۲۳ آبان به «اعدام» محکوم شده است.
محمد قبادلو به اتهام «افساد فی‌الارض»، سامان صیدی (یاسین) و محمد بروغنی با اتهام «محاربه»، در دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی صلواتی به «اعدام» محکوم شده‌اند.
حکم «اعدام» ماهان صدرات مرنی با اتهام «محاربه» از طریق «کشیدن سلاح سرد» به طور موقت متوقف شده و پرونده او به شعبه نهم دیوان عالی کشور ارسال شده است.
سهند نورمحمدزاده نیز در شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به اتهام «محاربه» به «اعدام» محکوم شده است.
بر اساس این گزارش، شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی استان البرز، به ریاست قاضی سید موسی آصف‌الحسینی، پانزدهم آذر در یک پرونده مشترک مربوط به کشته شدن یک بسیجی به نام روح‌الله عجمیان، پنج شهروند معترض به نام‌های محمدمهدی کرمی، سید محمد حسینی، حمید قره‌حسنلو، حسین محمدی، و رضا آریا را با اتهام «افساد فی‌الارض» به «اعدام» محکوم کرده است.
هرچند برای سعید شیرازی، محسن رضازاده قراقلو، و ابوالفضل مهری حسین حاجیلو، هنوز حکمی صادر نشده، اما قاضی صلواتی این معترضان بازداشت شده را به «افساد فی‌الارض» و «محاربه» متهم کرده و خطر صدور حکم اعدام برای آنها وجود دارد.
همچنین، توماج صالحی، رپر معترض در دادگاه انقلاب اصفهان به «افساد فی‌الارض» متهم شده و در خطر «اعدام» قرار دارد.
این نهاد حقوق بشری هشدار داده است که در استان اصفهان چند معترض بازداشت‌شده با هویت امیر نصر آزادانی فوتبالیست شناخته‌شده به «بغی» و «محاربه» متهم شده و در همین پرونده، سعید یعقوبی، صالح هاشمی، و سهیل جهانگیری، با اتهام «محاربه» در خطر «اعدام» قرار گرفته‌اند.
علاوه بر این، حشمت‌الله طبرزدی نیز «در چند پرونده به محاربه» متهم شده و خطر «اعدام» برای او نیز وجود دارد.
در پرونده مرتبط با کشته شدن یک بسیجی به نام آرمان علی‌وردی نیز میلاد آزمون با اتهام «محاربه» روبه‌رو شده و نستوه نیکخواه بهرامی و مهدی جهانی نیز در ارتباط با این پرونده در خطر «اعدام قرار گرفته‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران بر اساس گزارش‌های غیررسمی نوشته است که اکبر غفاری، شهروندی که در محله فلاح تهران در خانه‌اش را برای پناه دادن به معترضان باز گذاشته، به «محاربه» متهم شده و در خطر اعدام است. این شهروند که «سواد خواندن و نوشتن ندارد»، تحت شکنجه «اعتراف‌نامه‌ای» را امضا کرده که بر اساس آن «قتل یک مأمور نیروی انتظامی را گردن» گرفته است.
همچنین فرهاد و فرزاد طه‌زاده، دو برادر هستند که با اتهام «محاربه و قصاص» روبه‌رو شده‌اند و هرچند برخی گزارش‌ها نسبت به «اعدام قریب‌الوقوع» آنها هشدار داده‌اند، اما رسانه‌های حکومتی آن را تکذیب کرده و گفته‌اند پرونده این دو برادر «در مرحله بازپرسی» است.
علاوه بر این، گزارش شده است که هژار حمیدی، کاروان شاه‌پروانه، شهرام معروف‌مولا، رضا اسلام‌دوست، ایوب آغلیانی، و هیمن شاهی، شهروندان اهل اشنویه در استان آذربایجان غربی در خطر «اعدام» قرار دارند.
بنا بر گزارش این نهاد حقوق بشری، همچنین در استان سیستان و بلوچستان امید حسن‌زهی، فرشید حسن‌زهی، بهزاد حسن‌زهی، جمشید حسن‌زهی، و اسماعیل حسن‌زهی، در خطر «اعدام» قرار دارند. این شهروندان اهل روستای «چشمه زیارت» در ارتباط با کشته شدن یک عضو سپاه پاسداران به نام بهزاد براهویی بازداشت شده‌اند و «شکنجه» شده‌اند تا به «قتل» اعتراف کنند.
بر اساس این گزارش، ابراهیم ریگی، دانشجوی پزشکی که در روز «جمعه خونین زاهدان» به زخمی‌شده‌ها کمک کرده بود، روز ۲۱ مهر بازداشت شده و با اتهام «افساد فی‌الارض» و یا «محاربه» در خطر «اعدام» است.
در لاهیجان نیز یک شهروند به نام علی (ماکان) داوری از ۱۸ مهر در بازداشت است و با اتهاماتی نظیر «محاربه» و «افساد فی‌الارض» مواجه است و در خطر «اعدام» قرار دارد.
تاکنون قوه قضاییه جمهوری اسلامی محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد، دو تن از بازداشت‌شدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ را در تهران و مشهد اعدام کرده است.
بر خلاف اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قوه قضاییه حق داشتن وکیل انتخابی را از بازداشت‌شدگان سلب کرده است و تنها وکلایی اجازه پذیرش پرونده‌های معترضان بازداشت‌شده را دارند که نامشان در فهرست «تبصره ماده ۴۸» باشد.
در سال ۱۳۹۲ تبصره‌ای به ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری اضافه شد که بر اساس آن متهمان جرایم امنیتی در مرحله تحقیقات مقدماتی باید وکیل خود را از فهرست وکلای مورد تایید قوه قضائیه انتخاب کنند.
