خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس روز دوشنبه در گزارشی اختصاصی از کاهش برخی محدودیت‌های کلیدی روی برنامه هسته‌ای ایران بعد از حدود یک دهه پس از اجرای برجام خبر داد و گفت چنین کاهشی، زمان گریز هسته‌ای برای ایران را نصف خواهد کرد.
این خبرگزاری می گوید به نسخه‌ای از یک سند مرتبط با توافق ۲۳ تیر ۱۳۹۴ بین ایران و قدرت‌های جهانی دست یافته است، که در آن گفته شده پس از یک دوره زمانی ۱۱ تا ۱۳ ساله، تهران می‌تواند ۵۰۶۰ سانتریفیوژ غیرفعال را با ۳۵۰۰ سانتریفیوژ پیشرفته جایگزین کند.
بر اساس توافق موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت‌های اتمی ایران، در ازای لغو تحریم‌های هسته‌ای، اعمال می‌شود. این توافق، به دنبال انجام اقدامات اولیه ایران و تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی، اواخر دی ماه سال گذشته رسما اجرا شد.
ایالات متحده و متحدانش در مورد ماهیت برنامه هسته‌ای ایران ابراز تردید کرده و می‌گفتند تهران در پوشش یک برنامه صلح آمیز، درصدد دست یافتن به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای است. اتهامی که تهران آن را رد کرده و گفته هدف از برنامه، تولید برق و استفاده از فناوری هسته‌ای در پزشکی و کشاورزی است.
یکی از محدودیت‌هایی که در چارچوب توافق وین بر روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال شد، از کار انداختن یا جمع آوری سانتریفیوژها در تاسیسات اورانیوم فردو و نطنز، و انتقال ذخایر اورانیوم غنی شده آنها به خارج از کشور است. از اورانیوم غنی شده با درصد بالا می‌توان در ساخت سلاح هسته‌ای استفاده کرد.
در صورتی که مورد ادعا شده در گزارش آسوشیتدپرس صحت داشته باشد، با جایگزینی سانتریفیوژهای جمع آوری شده ایران با سانتریفیوژهای پیشرفته، که سرعت غنی سازی آنها پنج برابر بیشتر است، گریز هسته‌ای یا زمان دسترسی ایران به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای، از یک سال به شش ماه کاهش خواهد یافت.
به گزارش آسوشیتدپرس، دو دیپلماتی که این سند را در اختیار این خبرگزاری گذاشته اند، خواسته اند که هویتشان فاش نشود.
دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده، ضمن به رسمیت شناختن حق ایران برای استفاده از "انرژی صلح آمیز" هسته‌ای، بارها تاکید کرده است که هدف از توافق جلوگیری از دست یافتن ایران به توانایی ساخت سلاح هسته ای است؛ امری که بر مبنای اعتماد نبوده و بر اساس راستی آزمایی و نظارت دقیق محقق خواهد شد.
