یک مکانیک ایرانی با بازسازی کادیلاک‌های قدیمی «سویل»، یاد این خودروهای آمریکایی را که زمانی در ایران مونتاژ می‌شدند، زنده کرده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارش مفصلی به بررسی ابتکار این مکانیک ایرانی با نام خسرو دهاقین پرداخته است.
کادیلاک سویل پیش از انقلاب ۵۷ در ایران مونتاژ می‌شد، این خودروی آمریکایی یکی از نشانه‌های تجمل در این کشور نفت‌خیز خاورمیانه بود. شرکت «جنرال موتورز» با یک شرکت ایرانی برای ساخت این خودروهای «سدان» شریک شده بود و آنها را ۲.۵ برابر گران‌تر از آمریکا در ایران می‌فروخت.
خسرو دهاقین، مکانیک ایرانی، با جمع‌آوری قطعات مختلف سویل‌های قدیمی، این خودروها را بازسازی می‌کند، فرآیندی که با کمیاب شدن قطعات و تحریم‌های آمریکا به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای تهران، هر روز دشوارتر می‌شود.
دهاقین به آسوشیتدپرس می‌گوید: «کادیلاک ایران، لوکس‌ترین و خاص‌ترین خودرویی بود که در ایران مونتاژ شد. این نخستین باری بود که این خودرو در خارج از خاک آمریکا مونتاژ شد. در آن زمان می‌توانم بگویم که هیچ برند دیگری نمی‌توانست از هر جنبه‌ای که قابل تصور باشد با این خودرو رقابت کند.»
برای افراد ناآشنا، سویل ممکن است انتخاب عجیبی برای یک خودروی عتیقه پرطرفدار با قاب تقریبا جعبه‌ای و فضای داخلی چوبی باشد.
با این حال، این خودرو به دوره‌ای تعلق دارد که خریداران آمریکایی به دنبال خودروهای لوکس کوچکتر اروپایی بودند. کادیلاک به خاطر خودروهای بزرگ خود شهرت داشت ولی سویل تحول بزرگی در خط تولید جنرال موتورز بود که به خاطر بدنه جذاب و مصرف کم بنزین مورد توجه رانندگان قرار گرفت.
سویل دارای یک موتور قدرتمند هشت سیلندره بود که طراحی داخلی زیبا، صندلی‌های برقی، قفل و پنجره‌های اتوماتیک داشت.
یک مدل پایه سویل در هنگام ورود به بازار در سال ۱۹۷۵ حدود ۱۲۵۰۰ دلار فروخته شد که معادل امروز آن بیش از ۷۰ هزار دلار است. جنرال موتورز تنها در سال ۱۹۷۹ نزدیک به ۵۷ هزار خودروی سویل تولید کرد.
در آن زمان، ایران تنها سازنده کادیلاک در خارج از آمریکا بود. جنرال موتورز، جنرال موتورز ایران را ایجاد کرد که سویل و سایر وسایل نقلیه را از کیت‌های به اصطلاح «ناک داون» از دیترویت تولید می‌کرد. سویل، نماینده لوکس‌ترین وسیله نقلیه مونتاژ شده در ایران زیر نظر مهندسان آمریکایی بود.
سویل‌ها هنگام معرفی در ایران حدود ۳۵ هزار دلار قیمت داشتند، بیشتر از آنچه رانندگان آمریکایی پرداخت می‌کردند، که تا حدی به دلیل عوارض بیشتر واردات بود.
به نوشته نیویورک تایمز یکی از مدیران جنرال موتورز در سال ۱۹۷۷ درباره ایرانیان گفته بود، به محض اینکه صاحب پول می‌شوند، جین «لیوایز» و کادیلاک سویل می‌خرند.
مشخص نیست که جه تعداد کادیلاک سویل در ایران ساخته شده است.
سعید شبیری، مدیرمسئول مجله ماشین در تهران، می‌گوید که برآوردها تا بیش از ۲۶۰۰ خودرو است. به گفته مایکل تی آلبانو، سخنگوی کادیلاک در آمریکا، حدود ۲۵۰۰ کادیلاک سویل در ایران ساخته شده است.
انقلاب ۵۷ موجب سرنگونی شاه شد که مورد حمایت آمریکا بود و حکومت دینی در ایران شکل گرفت. پس از انقلاب، آمریکایی‌ها و جنرال موتورز ایران را ترک کردند، اما ساخت کادیلاک سویل از کیت‌های ناک داون باقی مانده برای چندین سال ادامه یافت.
حکومت با ملی کردن کارخانه جنرال موتورز ایران، شرکت سازنده پارس خودرو را ایجاد کرد که هنوز هم وجود دارد. جنرال موتورز، در نهایت حدود ۲۰ میلیون دلار از دادگاه دعاوی ایران و آمریکا، که به‌عنوان بخشی از توافق‌نامه الجزایر تشکیل شده بود، دریافت کرد.
این توافق‌نامه با آزادی دیپلمات‌های آمریکایی سفارت ایالات متحده در ایران همراه بود که توسط انقلابیون به گروگان گرفته شده بودند.
سعید شبیری تخمین زده است که حدود ۶۰ کادیلاک سویل در ایران قابل استفاده هستند و بیش از یکصد خودروی دیگر از رده خارج شدند.
اینجاست که دهاقین و همکارانش وارد صحنه می‌شوند. او از سال ۲۰۱۳ و پس از الهام گرفتن از یک برنامه تلویزیونی واقع‌گرایانه در شبکه سابق «ام‌تی‌وی» این پروژه را در گاراژ خود در رودهن، حدود ۴۵ کیلومتری مرکز شهر تهران آغاز کرد.
او کادیلاک‌های قدیمی سویل را بصورت کامل تعمیر و بازسازی می‌کند و بصورت یک خودروی زیبا، شیک، و خاص دوباره به جاده‌ها بازمی‌گرداند. البته این بازسازی آسان نیست و در برخی موارد تا یک سال و نیم طول می‌کند.
دهاقین می‌گوید: «من این اثر هنری را به هر کسی نمی‌فروشم، خریدار باید قدر این اثر هنری را بداند.»
یک سویل بازسازی‌شده اکنون در ایران می تواند تا ۴۰ هزار دلار قیمت داشته باشد که با توجه به سقوط ارزش پول ملی، یک ثروت محسوب می‌شود.
ایران بازار خود را روی خودروهای خارجی بسته است.
این بدان معناست که خودرویی مانند مرسدس بنز کلاس اس مدل ۲۰۱۶ می‌تواند ۴۰۰ هزار دلار قیمت داشته باشد.
مایکل تی آلبانو می‌گوید که جنرال موتورز در حال حاضر به ایران خودرو نمی‌فروشد تا از تحریم‌های آمریکا پیروی کند، اما «در صورت تغییر شرایط اقتصادی، جنرال موتورز وضعیت بازار و اولویت های تجاری را ارزیابی خواهد کرد».
او در ادامه افزود «ما از بازسازی این خودروها در ایران خبر نداشتیم ولی از این موضوع تعجب نمی‌کنیم، زیرا جذابیت کادیلاک در میان مشتریان جوان همچنان در سراسر جهان در حال افزایش است.»
