در حالی که طی ماههای اخیر فشارهای امنیتی جمهوری اسلامی بر سینماگران و هنرمندان افزایش یافته است، جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی، در نامهای به جشنواره فیلم ونیز به انتقاد از دولتهایی مانند دولت ایران پرداخته است که فیلمسازان مستقل را حبس یا مجبور به تبعید میکنند.
این فیلمساز برجسته ایرانی که با فیلم «خرس نیست» در جشنواره امسال فیلم ونیز شرکت کرده است، تیرماه امسال به دلیل امضای بیانیه «تفنگت را زمین بگذار» بازداشت شد.
بیانیه «تفنگت را زمین بگذار» در پی اعتراضها پس از ریزش ساختمان متروپل آبادان به امضای حدود ۱۷۰ سینماگر رسید. این بیانیه از نیروهای نظامی و انتظامی خواسته بود که به سرکوب معترضان پایان دهند.
اولین برنامه جشنواره فیلم ونیز در حمایت از فیلمسازان و هنرمندان زندانی و تحت فشار از سوی حکومتها با نگاه ویژه به فیلمسازان زندانی ایران روز شنبه برگزار شد.
این درحالی است که آلبرتو باربارا، مدیر جشنواره ونیز، روز شنبه در ابتدای میزگردی با عنوان «فیلمسازان تحت حمله: بازبینی، اقدام» نامه جعفر پناهی را خواند.
در بخشی از نامه آقای پناهی آمده که «ما فیلمساز هستیم؛ برای ما زیستن، خلق کردن است... آنچه خلق میکنیم سفارشی نیست [به همین دلیل] برخی از دولتهایمان ما را به عنوان مجرم قلمداد میکنند... برخی [از ما] زندانی و برخی دیگر مجبور به تبعید شدهایم.»در این نشست که با عنوان «فیلمسازان تحت هجوم: سهم گرفتن، اقدام کردن» در سالن رسانهای جشنواره ونیز برگزار شد، روبرتو چیکوتا رئیس بیینال ونیز، آلبرتو باربرا دبیر جشنواره فیلم ونیز، وانیا کالوردیسیج دبیر جشنواره روتردام، اوروا نیرابیا دبیر جشنواره ایدفا، مایک داونی رئیس آکادمی فیلم اروپا و کاوه فرنام تهیهکننده ایرانی حضور داشتند.
کاوه فرنام، تهیهکننده «شیطان وجود ندارد»، در این میزگرد ضمن شرح جزئیات بازداشت جعفر پناهی، سرکوب اهالی سینما از سوی جمهوری اسلامی را حمله بزرگ این دولت به سینمای مستقل ایران، فیلمسازان ایرانی و هرآنچه که ١٠٠ درصد با سوگیری و ایدئولوژی این دولت موافق نیست، خواند.
قرار است جمعه ٩ سپتامبر اندکی پیش از پخش «خرس نیست» جعفر پناهی، کارگردانان، بازیگران، و دیگر شخصیتهای برجسته حاضر در هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز گرد هم آیند و نام هنرمندان زندانی در سراسر جهان را تکرار کنند.
در ونیز امسال چه میگذرد؟
قدیمیترین جشنواره فیلم جهان که اغلب به عنوان تعیین کننده رقیبان جایزه اسکار شناخته میشود، از ۳۱ اوت تا ۱۹ سپتامبر برگزار میشود و دهها فیلم مورد انتظار را در داخل و خارج از رقابت به نمایش خواهد گذاشت.
نام چهار فیلم ایرانی در میان فیلمهای برگزیده برای شرکت در جشنواره فیلم ونیز امسال به چشم میخورد. از این ۴ عنوان دو فیلم در بخش مسابقه و دو فیلم دیگر در بخش افقها و بخش افقهای گسترشیافته شرکت داده شدهاند.
امسال فیلم «خرس نیست»، جدیدترین اثر جعفر پناهی، کارگردان منتقد ایرانی که محکوم به شش سال زندان شده، در بخش مسابقه اصلی جشنواره ونیز به نمایش در میآید. این فیلم، مانند تمام کارهای اخیر پناهی، به دلیل محرومیت کارگردان از کار در ایران، مخفیانه فیلمبرداری شده است.
«شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند دیگر اثری است که در بخش مسابقه به نمایش در میآید در حالیکه دو فیلم «جنگ جهانی سوم» ساخته هومن سیدی در بخش افقها و فیلم «بی رویا» ساخته آرین وزیردفتری در بخش افقهای گسترشیافته از دیگر نمایندگان سینمای ایران در این جشنواره هستند.
«نتفلیکس» نیز با چهار فیلم اصل، در بخش مسابقه در بین ۲۳ فیلم منتخب خواهد بود. این غول ویدیو استریمینگ، برای اولین بار، افتخار گشایش جشنواره با فیلم ترسناک کمدی سیاه آمریکایی به نام «وایت نویز» (نویز سفید) را دارد. این فیلم برگرفته از رمانی با همین نام از نویسنده دان دلیلو، توسط نوآ بامباک کارگردانی شده است.
فیلم «بلوند» از اندرو دومینیک، که تصور تخیلی از زندگی تراژیک مریلین مونرو، هنرپیشه آمریکایی است یکی دیگر از فیلمهای اصل نتفلیکس در این رقابت است.
در بین ستارگانی که انتظار می رود بر روی فرش قرمز ظاهر شوند، میتوان به تیموتی شالامه، سیدی سینک، ادم درایور، اولیویا وایلد، هری استایل، پنهلوپه کروز، آنا د آرماس، کیت بلانشت، هیو جکمن، کریستف والتز، و سیگورینی ویور اشاره کرد.
مدیران خانه هنری بینالمللی، همچین صحنه را از طریق تصویر با چهرههای مطرح هالیوود از جمله دارن آرونوفسکی، اندرو دومینیک، جوآنا هوگ، کوجی فوکادا، و جعفر پناهی به اشتراک خواهند گذاشت.