کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای از تصویب لایحه «سختگیرانه‌تر» مرتبط با حجاب توسط مجلس شورای اسلامی ایران و افزایش مجازات‌های حبس و تعیین جریمه‌های سنگین برای عدم رعایت حجاب اجباری ابراز تأسف کرده است.
راوینا شمدسانی، سخنگوی کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، در این بیانیه، لایحه‌ای را که نام «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب» را بر آن گذاشته‌اند، «سرکوبگرانه و تحقیرآمیز» خوانده و تأکید کرده است که نباید با زنان و دختران به عنوان شهروند درجه دوم رفتار شود.
بنا بر این بیانیه، ولکر تورک، رئیس این کمیساریا، نیز با تأکید بر این که این «لایحه ظالمانه» مغایر قوانین بین‌المللی است، خواستار لغو آن شده است.
در این بیانیه با اشاره به مفاد لایحه «عفاف و حجاب» که در مرحله نهایی بررسی در شورای نگهبان قرار دارد، آمده است افراد به دلیل عدم رعایت قوانین سختگیرانه پوشش اسلامی کشور تا ۱۰ سال حبس خواهند گرفت.
بیانیه سازمان ملل به تعیین مجازات‌های سنگین‌تر برای متخلفان حجاب اجباری اشاره کرده که می‌توانند مجازات شلاق گرفته، تا ۳۶۰ میلیون ریال جریمه نقدی بپردازند و یا با محدودیت‌های سفر و محرومیت از دسترسی به اینترنت روبرو شوند در حالی که طبق قانون قبلی، تخلف از حجاب اجباری، مجازات حبس تا ۲ ماه یا جریمه نقدی تا سقف ۵۰۰ هزار ریال در پی داشت.
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته است که برای لغو این قوانین سختگیرانه و سایر اشکال تبعیض مبتنی بر جنسیت اقدام کنند.
کمیساریای عالی حقوق بشر همچنین از مقامات خواسته است تا قوانین و سیاست‌هایی را برای استفاده زنان و دختران ایران از حقوق انسانی خود از جمله مشارکت کامل آنها در عرصه عمومی بدون ترس از تبعیض و یا مجازات اعمال کنند.
در پی اعتراضات گسترده ضد حکومتی سال گذشته ایرانیان پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، مخالفت با حجاب اجباری نیز جلوه آشکارتری به خود گرفت.
در جریان اعتراضات، زنان هنرمند، فعالان مدنی، و ورزشکاران بسیاری با انتشار تصاویر بدون روسری از خود، مخالفت‌شان با حجاب اجباری را اعلام کردند.
جمهوری اسلامی ضمن سرکوب اعتراضات، اقدام به بازداشت، شکنجه، و کشتن مخالفان حجاب اجباری کرده است.
سازمان عفو بین‌الملل نیز روز پنجشنبه ۳۰ شهریور با انتشار بیانیه‌ای لایحه عفاف و حجاب را «تجاوز نفرت‌انگیز به حقوق زنان و دختران» ایرانی خواند و خواستار پاسخ‌گو کردن مقامات جمهوری اسلامی در سطح بین‌المللی شد.
چند روز پس از سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت «گشت ارشاد» مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون قضایی در مورد لایحه بحث‌برانگیز «عفاف و حجاب» را در صحن مطرح و به تصویب رساند.
در نشست علنی صبح روز چهارشنبه ٢٩ شهریور مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد «اجرای آزمایشی» قانون «حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب» برای مدت سه سال به تصویب رسید.
پس از این تصمیم، مجلس شورای اسلامی لایحه مصوب کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس را که طبق اصل ۸۵ قانون اساسی به تصویب رسیده بود به شورای نگهبان ارسال خواهد کرد تا این شورا ظرف ۱۰ روز در مورد آن نظر دهد.
از چند ماه پیش سه قوه جمهوری اسلامی در همکاری با هم لایحه «عفاف و حجاب» را تهیه کردند که اواخر مرداد ماه به تصویب کمیسیون مرتبط رسید. این لایحه که در صورت تصویب نهایی مجازات‌های مختلفی را برای مخالفان حجاب اجباری در نظر گرفته است، با تصمیم نمایندگان مجلس، این لایحه طبق اصل ۸۵ قانون اساسی بررسی و تصویب شد که براساس آن نیازی به رای‌گیری در صحن علنی مجلس ندارد و مستقیم به شورای نگهبان ارسال خواهد شد.
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل متحد، ۱۰ شهریور ماه، با صدور بیانیه‌ای نسبت به لایحه موسوم به «عفاف و حجاب» به شدت ابراز نگرانی کردند و آن را «آپارتاید جنسیتی» خواندند.
به گفته هشت کارشناس سازمان ملل متحد از جمله جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، «پیش‌نویس این قانون را می‌توان به عنوان شکلی از آپارتاید جنسیتی توصیف کرد زیرا به نظر می‌رسد قصد مقامات، حکومت کردن از طریق تبعیض سیستماتیک با هدف سرکوب زنان و دختران به تسلیم کامل باشد.»
این کارشناسان تصریح کرده‌اند «لایحه حمایت از خانواده از طریق ترویج عفاف و حجاب» و محدودیت‌های جاری، ذاتا تبعیض‌آمیز است و موجب آزار جنسیتی می‌شود.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، پیش از این در پاسخ به پرسش خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا گفته بود که جمهوری اسلامی از اعتراضات اخیر عبرت نگرفته است.
همچنین جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید، گفته بود «پس از کشته شدن مهسا امینی و اعتراضات مردمی، مردم ایران حالا باید بتوانند برای خودشان تصمیم بگیرند و زنان پوشش خودشان را انتخاب کنند.»
شاپرک شجری‌زاده، یکی از دختران خیابان انقلاب، نیز در روزهای گذشته درباره تعجیل جمهوری اسلامی در تصویب لایحه و اجرای قانون «عفاف و حجاب» به صدای آمریکا گفته که این اقدام «برای ترساندن» زنان ایران است، اما جامعه پویای ایران را دیگر نمی‌توانند خاموش کنند.»
