مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره وضعیت راستی‌آزمایی هسته‌ای در ایران می‌گوید: «اگر می‌خواهیم تضمین‌های معتبری را ارائه دهیم که برنامه هسته‌ای بزرگ و رو به رشد ایران، منحصرا برای اهداف صلح‌آمیز است، ایران باید به بازرسان آژانس، اجازه دسترسی به برنامه‌هایش را داده و اطلاعاتی کامل را در اختیار ما قرار دهد.»
گروسی افزود که عدم پیشرفت در راستی‌آزمایی ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، پیامدهایی را برای چشم‌انداز امنیتی منطقه، در بر خواهد داشت.
رافائل گروسی که در کنفرانس بازنگری معاهده منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای، موسوم به ان پی تی، در سازمان ملل سخن می‌گفت، افزود: «ما نمی‌توانیم دنیای امن‌تری را، با سلاح‌های هسته‌ای بیشتر در زرادخانه‌های موجود، بسازیم، اگر کشورهای بیشتری به‌دنبال دستیابی به آن باشند.»
آقای گروسی در سخنرانی خود، در حضور سران کشورها و دولت‌ها، وزرای خارجه و دیگر نمایندگان بیش از ۱۸۰ کشور که روز دوشنبه، در نیویورک حضور داشتند، در مورد «تهدیدهای جهانی علیه امنیت بین‌المللی، نقش فزاینده‌ای که انتظار می‌رود انرژی هسته‌ای کم‌کربن در تامین نیازهای انرژی و آب و هوای جهان ایفا کند، تهدیدهای ایمنی هسته‌ای در جنگ در اوکراین و استفاده از فناوری‌های هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز در سطح جهان» صحبت کرده است.
هدف از ان‌پی‌تی، یک معاهده بین‌المللی مهم که در سال ۱۹۷۰ لازم الاجرا شد «جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای، ترویج همکاری در استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای» و نیز پیشبرد خواسته «خلع سلاح هسته‌ای» است.
هر پنج سال یک‌بار، مقام‌های ارشد کشورهای امضاکننده این پیمان، گردهم می آیند تا عملکرد کشورها در راستای معاهده را بررسی کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نقشی مهم را در اجرای این پیمان ایفا می‌کند.
آژانس از طریق بازرسی و سایر فعالیت‌ها، تایید می‌کند که کشورها «تاسیسات و مواد هسته‌ای را به سمت استفاده نظامی منحرف نمی‌کنند». آژانس، همچنین استفاده از فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح‌آمیز در حوزه‌هایی بی‌شمار، از جمله بهداشت، امنیت غذایی و حفاظت از محیط زیست، تسهیل می‌کند.
آقای گروسی با اشاره به عدم اشاعه تسلیحات اتمی و روابط بین دولت‌ها و آژانس گفت: «کسانی که واقعا طرفدار پادمان‌های موثر هستند، هرگز از همکاری خود، به‌عنوان ابزار چانه‌زنی و یا از بازرسان آژانس به‌عنوان مهره در یک بازی سیاسی، استفاده نمی‌کنند.»
رافائل گروسی، از همه کشورهایی که هنوز این کار را انجام نداده‌اند، دعوت کرد «جدیدترین و به‌روزترین اسناد قانونی را مصوب کنند» تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بتواند به‌طور کامل، ماموریت راستی‌آزمایی هسته‌ای خود را انجام دهد.
او می‌گوید که یک رژیم پادمانی، تقویت شده توسط پروتکل الحاقی و پروتکل اصلاح‌شده مقادیر کم، می‌تواند به آژانس، اعتماد و اطمینان لازم را بدهد که کشورهایی که از انرژی هسته‌ای برای رفاه مردم خود استفاده می‌کنند، چیزی را پنهان نمی‌کنند.
با توجه به این که جهان، با بحران انرژی و همچنین بحران آب‌وهوایی مواجه است، انتظار می‌رود انرژی هسته‌ای که در حال حاضر، در حدود ده درصد از برق جهان، از جمله بیش از یک‌چهارم برق کم‌کربن آن را تامین می‌کند، یک نقش کلیدی فزاینده را ایفا کند.
گروسی می‌گوید: «کشورها اکنون با یک انتخاب رو به رو هستند. این‌که همچنان به زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی برای تولید برق متکی باشند، یا با قاطعیتی بیشتر، به یک ترکیب انرژی پایدار روی آورند که در آن، انرژی هسته‌ای نقشی همواره ارزشمند را ایفا می‌کند.»
گروسی افزوده که در میان این گزینه‌ها، تنها، گزینه دوم است که «گرمایش جهانی و آلودگی هوا» را کاهش می‌دهد. او می‌گوید که بر اثر عوامل یادشده، سالانه هشت میلیون نفر کشته می‌شوند.
جمعه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۴:۵۲
