تسهیل معاملات دلاری آمریکا با ایران و همکاری دو اپراتور تلفن همراه آمریکایی و ایرانی در کنار گسترش همکاریهای صنعتی و اقتصادی ایران با اروپا، شاید زمینهساز تحولاتی عمده در اقتصاد ایران باشد. همان تحولی که دولت حسن روحانی مدتهاست وعده آن را میدهد و عدم تحقق آن بهانهای در دست مخالفان دولت شده است.
روحانی در تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ گفته بود، چرخش سانتریفیوژها زمانی ارزشمند است که چرخ اقتصاد هم بچرخد. حالا او در سال آخر دوره ریاست جمهوریاش و پس از حل بحران هستهای، وعده نامحقق چرخش چرخ اقتصادی را پیش رو دارد. هرچند آمارهای دولتی از رشد محسوس اقتصاد ایران پس از رفع تحریمها خبر میدهد.
پایان «عملی» تحریمها؟
درست در روزهایی که بازار ایران به دلیل عزاداری ماه محرم نیمه تعطیل است و حتی تعداد زیادی از رسانههای ایران هم از فردا به یک تعطیلی چند روزه خواهند رفت، اقتصاد ایران آبستن تحولات جدیدی است.
روز ۱۷ مهر آمریکا معاملات دلاری با ایران را تحت شرایطی تسهیل کرد. معاون وزیر اقتصاد ایران در نخستین واکنش گفت که این تغییرات «جزئی» است و «تغییر چندانی» ایجاد نمیکند. با این حال برخی مقامات سابق آمریکا و تعدادی از قانونگذاران آمریکایی از دستورالعمل جدید با تعابیری مانند «امتیاز به ایران» و یا نشان دادن «چراغ سبز» استفاده کردهاند.
سیدحامد واحدی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران معتقد است رفع ممنوعیت معاملات دلاری اتفاق جدیدی است كه باید آن را به فال نیك گرفت چرا كه نشان میدهد فضای بینالمللی برای پذیرش ایران بیش از گذشته آماده شده است.
آقای واحدی به روزنامه اعتماد گفته است: «اگر اجرای برجام را نقطه عطف روابط خارجی بدانیم، رفع ممنوعیت معاملات دلاری یک پیشرفت بزرگ و دستاورد عینی برجام است. این اقدام یعنی اینكه دوران تحریمها به صورت عملی به پایان رسیده و بخشخصوصی ایران و سرمایهگذار خارجی مطلع شده كه ایران به مسیر مبادلات جهانی بازگشته است.»
الو آمریکا، سلام...!
اما گویا خبرهای دیگری هم در راه است. نیویورک تایمز گزارش داده که شرکت آمریکایی AT&T همکاری خود را با اپراتور تلفن همراه «رایتل» در ایران آغاز کرده است و این شرکت آمریکایی از این پس به مشتریان خود در ایران خدمات رسانی خواهد کرد.
پیش از این هم مجوز فروش هواپیماهای مسافری بوئینگ و ایرباس به ایران تحت شرایطی از سوی وزارت خزانه داری آمریکا صادر شده بود، اما شاید همکاری AT&T با رایتل که یک شرکت دولتی و وابسته به سازمان تامین اجتماعی ایران است، آغازی بر همکاریهای گستردهتر باشد.
مسعود دانشمند، یک مقام اتاق بازرگانی ایران نیز به روزنامه نیویورک تایمز گفته است: «این واقعیت که تلفن ها هم در ایران و هم در ایالات متحده کار می کنند، نشانه ای از حسن نیست هر دو طرف است.»
از سوی دیگر شرکت اپل محدودیت دسترسی کاربران ساکن ایران را به «اپ استور» یا همان بازار مجازی نرمافزارهای کاربردی، برطرف کرده است و احتمالا افتتاح نمایندگی این غول فناوری آمریکایی در ایران گام بعدی خواهد بود.
با توجه به این که قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته است که محصولاتی مثل اپل، مشمول دستور رهبر جمهوری اسلامی ایران درباره ممنوعیت ورود «کالاهای مصرفی» آمریکایی نمیشود.
ضمن این که مرداد ماه امسال، ایران اجازه واردات و فروش تلفنهای همراه آیفون را صادر کرد. اکنون با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران ۹ شرکت ایرانی اجازه دارند تلفنهای همراه آیفون و تجهیزات آن را به طور قانونی وارد کرده و خدمات پس از فروش ارائه بدهند.