ابراهیم یزدی دبیرکل نهضت آزادی ایران و از نزدیکان آیت الله روح الله خمینی در زمان پیروزی انقلاب سال ۵۷، روز یکشنبه در ۸۶ سالگی در ترکیه درگذشت.
آقای یزدی که از مشاوران روح الله خمینی بود در ابتدای انقلاب سمت های مهمی چون عضو شورای انقلاب و وزارت خارجه را برعهده گرفت اما با سرنگونی دولت بازرگان، او نیز کنار گذاشته شد و در حدود چهاردهه گذشته از چهره های سرشناس منتقد حکومت در داخل نظام ماند.
ابراهیم یزدی از اعضای جبهه ملی بود که در زمان حضور در آمریکا مخالف حکومت شاه بود. وی از جمله پیشنهاد کنندگان حضور آیت الله خمینی در پاریس بود و به همراه صادق قطب زاده از جمله مشاوران با نفود آقای خمینی محسوب می شد.
ابراهیم یزدی در دولت مهدی بازرگان به سمت وزیر خارجه ایران رسید و بعد از بحران گروگانگیری با سرنگونی دولت بازرگان او نیز کنار گذاشته شد.
نقش در مذاکره با غرب
از ابراهیم یزدی به عنوان یکی از چهره ها یاد می شود که در آستانه انقلاب دیدارهایی با مقام های غربی و بخصوص آمریکا داشت. هرچند هنوز اطلاعات کاملی درباره این دیدارها منتشر نشده اما برخی اسناد از تلاش او، صادق قطب زاده و برخی دیگر از مشاوران نزدیک خمینی برای اطمینان به کشورهای غربی حکایت دارد.
هنری پِرِکت، رئیس بخش ایران وزارت خارجه آمریکا در پیش از انقلاب تایید کرده که با یزدی و برخی دیگر چهره های نزدیک به خمینی دیدارهایی داشت.
اتهام بازپرس محاکم انقلابی
فیلمی در اولین روزهای بعد از انقلاب ۵۷ وجود دارد که ابراهیم یزدی را در جلسه محاکمه تیمسار مهدی رحیمی فرماندار نظامی تهران نشان می دهد.
آقای رحیمی خیلی زود به همراه سرلشکر رضا ناجی و سرلشکر خسرو داد توسط صادق خلخالی قاضی شرع منصوب خمینی اعدام شدند.
آقای یزدی سالها بعد، در یک پیام ویدئویی مدعی شد نقشی در دادگاه نداشته است اما صادق خلخالی قبل از مرگ در کتابش نوشت که ابراهیم یزدی در محاکمه حضور داشته است.
وزارت خارجه
ابراهیم یزدی ابتدا عضو شورای انقلاب شد، بعد با روی کار آمدن دولت بازرگان معاون نخست وزیر در امور انقلاب شد.
وی کمی بعد با استعفای کریم سنجابی، به عنوان وزیر خارجه ایران منصوب شد.
در همان ابتدای کار در وزارت خارجه ایران قرارداد خرید هواپیماهای اف ۱۴ آمریکایی را لغو کرد. یزدی در یک گفتگو هزینه هواپیما ها را گران دانست اما خیلی از نظامیان از جمله سپهبد شاپور آذربرزین این اقدام او را خسارتی بزرگ به ایران دانستند.
آقای یزدی بعد که به مقام وزارت خارجه ایران رسید بارها با مقام های آمریکایی دیدار کرد و حتی از کشتار عوامل رژیم سابق توسط نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران دفاع کرد.
در یکی از این دیدارها که مهر ۵۸ برگزار شد و روزنامه شرق به تازگی مشروح آن را منتشر کرد، ابراهیم یزدی در دیدار با سایروس ونس وزیر خارجه وقت ایالات متحده آمریکا درباره اعدام وابستگان رژیم سابق گفت در ایران حدود ۶۰۰ نفر اعدام شده‌اند. اعدام‌های دیگری نیز انجام خواهد شد.
جانشینی بازرگان و دبیرکل نهضت آزادی
ابراهیم یزدی بعد از مرگ مهدی بازرگان دبیر کل نهضت آزادی شد. این حزب هرچند از سوی مقام های ایران غیرقانونی اعلام شد اما با رهبری یزدی به حیات خود ادامه داد. تا سال ۱۳۷۶ اعضای این حزب در انتخابات نامزد می شدند که بعد از رد صلاحیت از شرکت در انتخابات خودداری می کردند اما این رویه از سال ۱۳۸۴ تغییر کرد و یزدی در انتخابات بعد همواره مشوق شرکت در انتخابات بود.
آقای یزدی چند بار برای ریاست جمهوری و مجلس ثبت نام کرد اما در همه موارد شورای نگهبان صلاحیت او را رد کرد.
در سالهای اخیر و به خصوص بعد از حوادث سال ۸۸، ابراهیم یزدی برای مقاطعی بازداشت شد اما بعد به خاطر وضعیت جسمی آزاد شد.
یزدی در دو انتخابات اخیر از حسن روحانی حمایت کرده بود.
این فعال سیاسی در سالهای اخیر به سرطان مبتلا شده بود و به تازگی در شهر ازمیر ترکیه تحت عمل جراحی قرار گرفته بود.
