۳۶ سال بعد از بحران گروگانگیری، صدای آمریکا نگاهی انداخته به برخی از چهره های شاخص آن رویداد. برخی از آنها جزو گروگان گیرندگان بودند. دانشجویانی که خود را "پیروان خط امام" معرفی می کردند. گروگانها هم عمدتا دیپلماتهای آمریکا بودند. برخی هم مثل جیمی کارتر رئیس جمهوری وقت آمریکا و ابراهیم یزدی وزیر امورخارجه ایران، جزو گروگان و گروگانگیرها نبودند اما تصمیم سازان آن روزها بودند.
جیمی کارتر:
دیروز: سیاستمدار حزب دموکرات که سال ۱۹۷۷ به ریاست جمهوری رسید، در پرتلاطم ترین دوران رابطه ایران و آمریکا در کاخ سفید حضور داشت. انقلاب ایران، گروگانگیری و شکست عملیات نظامی برای آزادی گروگانها روزهای پرتنشی را به آقای کارتر وارد کرد.
امروز: جیمی کارتر ۹۱ ساله این روزها با سرطان دست و پنجه نرم می کند. او که با وجود بیماری همچنان در برنامه های اجتماعی فعال است، چندی پیش در کلاس درس مذهبی هفتگی خود خبرداد که سرطان از کبد به مغز او منتقل شده است. او پس از پایان دوره ریاست جمهوری همچنان فعال بود سال ۲۰۰۲ موفق شد جایزه نوبل صلح را دریافت کند.
زبیگنیو برژینسکی:
دیروز: مشاور امنیت ملی آمریکا در دوره ریاست جمهوری کارتر که او نیز دوران پرتنشی را در هنگام گروگانگیری کارمندان سفارت آمریکا تجربه کرد. او که اصالتا لهستانی است پس از انقلاب ایران و در دوره گروگانگیری به طور واضح با "سایروس ونس" وزیر خارجه آمریکا اختلاف داشت.
امروز: برژینسکی ۸۷ ساله همچنان در عرصه سیاست فعال است، البته به عنوان کارشناس و نویسنده. یکی از بدشانسی های بزرگ او، که در تحلیل تحولات بین المللی با کسینجر مقایسه می شود، اتفاق گروگانگیری در سفارت آمریکا در تهران بود چرا که سابقه حرفه ای او را تحت تاثیر قرار داد. درباره او جمله جالبی وجود دارد که می گوید: آمریکا جایی است که کسی مثل زبیگنیو برژینسکی بدون اینکه اسم و لهجه لهستانی خود را عوض کند میتواند تا بالاترین مدارج سیاسی بالا برود.
استانسفیلد ترنر:
دیروز: دریادار ترنر در هنگام رخ دادن یکی از مهم ترین تنش های امنیتی آمریکا رئیس سازمان سیا بود. از نقش سازمان سیا در تحولات گروگانگیری سخنی به میان نمی آید، تا هنگامی که یکی از ماموران این سازمان برای خارج کردن ۶ کارمند سفارت آمریکا که انقلابیون ایران از حضور آنها بی خبرند، به تهران می رود.
تونی مندز مامور سیا موفق شد با همکاری سفیر کانادا در تهران این ۶ آمریکایی را سالم از تهران خارج کند.
امروز: دست کم یک عملیات موفقیت آمیز در کارنامه یکی از اعضای دولت کارتر در جریان ماجرای گروگانگیری وجود دارد و آن عملیات مامور سیا برای خارج کردن ۶ آمریکایی از تهران است.
دریادار ترنر ۹۲ ساله پس از دولت کارتر همچنان مورد توجه بود و دربار مسائل امنیتی با رسانه ها گفت و گو می کرد. او یکی از تندترین انتقادات را به دیک چنی، معاون جرج بوش وارد کرد و گفت که آقای چنی خواستار قانونی کردن شکنجه برای فشار به زندانیان امنیتی است.
باری روزن:
دیروز: او که فارغ التحصیل مدرسه هنرهای تصویری نیویورک بود، به عنوان وابسته مطبوعاتی در سفارت آمریکا در تهران فعالیت می کرد. حساسیت انقلابیون ایران روی موضوع جاسوسی در سفارت آمریکا موجب شده بود که در میان گروگانها، نسبت به وابسته مطبوعاتی سفارت هم حساسیت خاصی باشد.
امروز: او که پس از بازگشت به آمریکا به رشته خود بازگشت، چندین برنامه تلویزیونی تهیه کرد. آقای روزن به طور جدی پیگیر دریافت غرامت از دارایی های ایران به خاطر تحمل ۴۴۴ روز اسارت است. او که مسئولیت روابط عمومی و امور خارجه کالج منطقه منهتن را بر عهده دارد، از مخالفان جدی و فعال جلوگیری از ورود حمید ابوطالبی به آمریکا به عنوان نماینده دائم ایران در سازمان ملل بود. آقای ابوطالبی به دست داشتن در گروگانگیری سفارت آمریکا متهم است.
جان لیمبرت:
دیروز: دستیار معاون وزیر خارجه آمریکا و مسئول میز ایران در دولت جیمی کارتر.
آقای لیمبرت که در زمان گروگانگیری در تهران حضور داشت، ۴۴۴ روز اسارت را در تهران تجربه کرد. او البته در جای دیگری نگهداری می شد. او سالها پیش از حضور در وزارتخارجه به عنوان مدرس انگلیسی و فعال یک موسسه صلح وارد ایران شده بود. این دیپلمات سابق آمریکا در هنگام گروگانگیری برای حل آن بحران ملاقات هایی با مقام های عالیرتبه ایران از جمله علی خامنه ای داشت.
امروز: او که دکترای خود را در رشته مطالعات خاورمیانه دریافت کرده است، این روزها به حرفه قدیمی خود یعنی تدریس در دانشگاه بازگشته است. او چهار کتاب نوشته که هر چهار کتاب در مورد ایران است، آقای لیمبرت فارسی را به خوبی حرف می زند و نظراتش در سالهای اخیر بیشتر مورد توجه رسانه های فارسی زبان قرار گرفته است. او در حال حاضر در آکادمی ناوال شهر آناپولیس تدریس می کند.
ابراهیم یزدی
دیروز: ابراهیم یزدی در زمان رخ اشغال سفارت آمریکا و گروگانگیری وزیر امور خارجه ایران بود که با رخ دادن گروگانگیری و حمایت آیت الله خمینی از آن، به همراه دولت بازرگان استعفا داد.
او که از مخالفان جدی گروگانگیری بود بارها اعلام کرده بود که به گفته دانشجویان این اتفاق نباید بیش از سه چهار روز طول می کشید. ابراهیم یزدی که پیش از وزارت، عضو شورای انقلاب و مترجم آیت الله خمینی در پاریس بود، پس از دولت موقت دیگر هیچگاه به دستگاههای حکومتی راه نیافت.
امروز: دبیر کل ۸۴ ساله نهضت آزادی، که ساکن تهران است، مدتی با سرطان پروستات دست و پنچه نرم کرد.
ابراهیم یزدی اگر چه با غیرقانونی اعلام شدن نهضت آزادی و درگذشت یا به حاشیه رانده شدن اعضای آن دیگر در متن سیاست ایران حضور ندارد، اما هر از چند گاهی از سوی ماموران بازداشت و بازجویی می شود. او همچنان در مخالفت با گروگانگیری سال ۵۸ سخن می گوید و آن را ضربه ای به منافع ملی ایران می داند.
محمد موسوی خوئینی‌ها
دیروز: از او می توان به عنوان رهبر معنوی دانشجویان تسخیرکننده سفارت آمریکا نام برد. او که رابط بین دانشجویان و رهبران انقلاب محسوب می شد به دانشجویان اطمینان داده بود که آیت الله خمینی با اشغال سفارت مخالف نیست.
او در واقع یکی از اثرگذارترین افراد در تصمیم گیری دانشجویان برای اشغال سفارت بود. این روحانی سیاستمدار بعد از ماجرای سفارت نیز بلافاصله در سمت هایی چون نمایندگی مجلس اول و عضویت در شورای سرپرستی صدا و سیما نقش آفرینی کرد.
امروز: روحانی چپگرا و رهبر معنوی دانشجویان خط امام، امروز از سوی محافظه کاران نزدیک به آیت الله خامنه ای به حاشیه رانده شده است.
روزنامه "سلام" به مدیر مسئولی او و نقش آفرینی تعدادی از همان دانشجویان تسخیر کننده سفارت، که در دهه ۷۰ در انتخاب محمد خاتمی به ریاست جمهوری تاثیرگذار بود، سال ۱۳۷۸ توقیف شد. او که در مجمع تشخیص مصلحت نظام مشغول بود سالها در عرصه سیاست سکوت کرد اما محافظه کاران او را متهم به توطئه در انتخابات سال ۸۸ و آغاز ناآرامی های خیابانی کردند.
ابراهیم اصغرزاده
دیروز: از او که طراح اصلی اشغال سفارت آمریکا بود، ایده خود را با طرح در شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، به بحث گذاشت. با حمایت محسن میردامادی و حبیب الله بی طرف و در میان گذاشتن این طرح با محمد موسوی خوئینی ها، اشغال سفارت کلید خود اما آقای اصغرزاده بعدها گفت که تصمیم او اشغال سفارت یا حضور در آن بیش از دو سه روز نبود. آقای اصغرزاده دلیل طرح اشغال سفارت را هشدار به آمریکا در جلوگیری به پناه دادن به شاه و دخالت در امور ایران عنوان کرد.
امروز: سیاستمدار ۶۰ ساله اهل سیستان و بلوچستان، این روزها بیشتر در وزارت علوم، که کارمند رسمی آن است، مشغول است.
آقای اصغرزاده پس از روی کارآمدن محمد خاتمی به عرصه سیاسی ایران بازگشت و در شورای شهر تهران نقش آفرینی کرد. مخالفت های شدید او با اکثریت شورا و فعالیت های شهرداری یکی از عوامل اختلافات منجر به انحلال شورای شهر اول تهران بود. او همچنین حزب همبستگی را بنیانگذاری کرد و مدتی نیز مدیر مسئول روزنامه همبستگی بود.
عباس عبدی
دیروز: او شاید از معدود گروگانگیرانی باشد که بعد از سالها با گروگان خود آشتی کرد و گپ زد. عباس عبدی، از دانشجویان چپ انقلابی، ۲۴ ساله بود که ماجرای اشغال سفارت اتفاق افتاد. آقای عبدی همچون محسین میردامادی، حبیب الله بی طرف و دادمان نقش مهمی در ماجرای گروگانگیری ایفا کرد اما دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی به دعوت سازمان آموزشی و فرهنگی ملل متحد "یونسکو" به پاریس رفت و با "باری روزن" آخرین وابسته فرهنگی سفارت آمریکا در تهران که از گروگانهای دانشجویان بود، دیدار کرد.
امروز: فارغ التحصیل مهندسی پلیمر از دانشگاه امیرکبیر تهران این روزها فعالیت چشمگیری در عرصه سیاسی و اجتماعی ندارد. او که در دهه ۷۰ خورشیدی در روزنامه سلام آقای خوئینی ها فعال بود، فعالیت های متعددی نیز در حوزه پژوهش های اجتماعی و فرهنگی در کارنامه خود دارد. نکته جالب درباره این دانشجوی تسخیر کننده سابق سفارت این است که در دوران اصلاحات در روز ۱۳ آبان به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت شد. او البته بعدا از این اتهام تبرئه شد.
معصومه ابتکار
دیروز: مترجم دانشجویان خط امام که گروگانهای آمریکایی او را به عنوان خواهر مری می شناختند، نخستین زن ایرانی است که پس از انقلاب به هیات دولت وارد شد. خانم ابتکار که در نوجوانی به همراه خانواده خود چند سال در آمریکا ساکن بود، پس از بازگشت به ایران و در جریان گروگانگیری به خاطر تسلط به انگلیسی با لهجه آمریکایی مدتی مترجم گروگانگیران و گروگانها بود. همسر خانم ابتکار، مهدی هاشمی نیز از دانشجویان اشغال کننده سفارت آمریکا بود.
امروز: خانم ابتکار پس از معاونت ریاست جمهوری و ریاست سازمان محیط زیست ایران، دو دوره عضو شورای شهر تهران شد. او از معدود اصلاح طلبانی بود که پس از رویدادهای سال ۱۳۸۸ کمتر از حملات محافظه کاران آسیب دید. معصومه ابتکار هنگام عضویت در شورای شهر یکبار به زندانی شدن برخی از اصلاح طلبان که در تسخیر سفارت نیز نقش داشتند، نظیر محسن میردامادی، اعتراض کرد. خانم ابتکار هم اکنون معاون حسن روحانی و رئیس سازمان محیط زیست ایران است.