انتشار آمار فروش فیلم‌ها در گیشه از شکست اکران نوروزی سینمای ایران حکایت دارد و تماشاگران از آثاری که در این دوران به نمایش درآمدند، استقبال نکردند.
آمارها نشان می‌دهد تعداد تماشاگران در دو هفته نخست فروردین حتی به یک میلیون نفر نیز نرسید که با توجه به تعطیلات نوروزی، رقم نگران‌کننده‌ای برای سینمای ایران محسوب می‌شود.
در گذشته، اکران نوروزی یکی از بهترین دوران نمایش در سینماهای ایران بود و به همین دلیل رقابت شدیدی برای استفاده از این موقعیت طلایی میان تهیه‌کنندگان فیلم‌ها وجود داشت.
اما آمار امسال نشان می‌دهد که تا پایان سیزدهم فروردین، فقط نزدیک به نهصد هزار نفر به سینما رفتند و فروش کل فیلم‌ها در اکران نوروزی تنها ۳۳ میلیارد تومان بود.
امسال فیلم کمدی «سگ‌بند» به کارگردانی مهران احمدی با بیش از ۴۵۰ هزار تماشاگر، صدرنشین گیشه شد و حدود ۱۶ میلیارد تومان درآمد داشت.
براساس آمار درج شده در سامانه مدیریت فروش و اکران سینما «سمفا»، پس از سگ‌بند، فیلم‌های «موقعیت مهدی»، «شادروان»، و «روز صفر» با فاصله زیاد در رده‌های بعدی قرار دارند.
به عقیده کارشناسان، با توجه به شکست اکران نورزی ۱۴۰۱، روزهای سختی در انتظار سینمای ایران است که با وجود تعداد زیادی فیلم در انتظار نمایش، ماه‌های محرم و صفر را در تابستان، و مسابقات جام جهانی فوتبال قطر را در پاییز در پیش دارد.
علی‌رغم اینکه گفته می‌شود مواردی چون نگرانی مردم از همه‌گیری ویروس کرونا یا سفرهای نوروزی از دلایل اصلی عدم استقبال تماشاگران از فیلم‌های اکران نوروزی است، ولی به نظر می‌رسد این روند نزولی از مدتها قبل آغاز شده است.
به عقیده منقدین هنری، یکی از مهمترین دلایل بی‌توجهی به فیلم‌های ایرانی، حکومتی شدن جریان اصلی سینمای است که باعث حذف سینماگران قدیمی، دگراندیش، یا مستقل شده است.
در حال حاضر بسیاری از فیلم‌های ایرانی توسط سازمان‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا دستگاه‌های امنیتی تولید می‌شوند که تماشاگر زیادی ندارند.
در میان فیلم‌های پرفروش اکران نوروزی ۱۴۰۱، «موقعیت مهدی» ساخته هادی حجازی‌فر که در رتبه دوم قرار گرفت، و «روز صفر» اثر سعید ملکان که چهارم شد، از جمله این آثار به اصطلاح «حکومتی» هستند.
موقعیت مهدی، اثری درباره مهدی باکری از فرماندهان سپاه پاسداران در دوران جنگ با عراق است که کمی بیش از ۲۲۰ هزار تماشاگر داشت، و روز صفر که ماجرای دستگیری عبدالمالک ریگی توسط وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی را به تصویر می‌شود، فقط ۱۲۰ هزار بلیت فروخت.
این فیلم‌ها در شرایطی با عدم استقبال تماشاگران مواجه می‌شوند که حضور موفقی در جشنواره دولتی فجر داشتند و موفق به دریافت چند جایزه شدند.
آمار سال‌های اخیر سینمای ایران نشان می‌دهد که آثار کمدی و طنز در گیشه موفق هستند و تماشاگران رغبتی برای دیدن آثار جدی یا اجتماعی ندارند.
یکی از دلایل مهم این رویکرد، سانسور و ممیزی گسترده‌ای است که به شدت افرایش یافته است و سینماگران ایرانی امکان پرداختن به بسیاری مسائل اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی را ندارند.
جنجال و حواشی پیرامون فیلم جدید داریوش مهرجویی به نام «لامینور»، مصداق بارز این موضوع است.
فیلم او که در دولت حسن روحانی مجوز اکران گرفت، در دولت ابراهیم رئیسی دچار مشکل شد و ظاهرا با اعمال تغییرات و حذف برخی صحنه‌ها قرار است در ماه‌های آینده اکران شود.
