ترجمه کامل گزارش سازمان بین المللی انرژی اتمی دربارۀ ایران

ترجمه گزارش سازمان بین المللی انرژی اتمی دربارۀ ایران، مورخ نهم نوامبر ۲۰۱۱، با چند ترجمۀ مختلف به زبان فارسی روی سایتهای مختلف اینترنت قرار گرفت.

یکی از ترجمه ها از سوی یک گروه سیاسی انجام شده که این جا و آنجا با استفاده از کلمات نامناسب طوری نشان داده اند که گویی این گزارش می تواند مستندی برای برخورد نظامی تلقی شود، و از سوی دیگر در ترجمه ای که در داخل کشور از بخشهایی از این گزارش منتشر شده، برخی نکات گزارش به طور مجمل ترجمه شده، و برای خواننده این گمان را تقویت می کند که گویا ایران همه تعهدات خود را انجام داده است.

آنچه در زیر می آید متن اصلی گزارش است بدون پیوستهای آن که به مسائل فنی پرداخته است:

گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی ( ۹ نوامبر ۲۰۱۱)

الف – مقدمه

۱- این گزارش از سوی مدیر کل آژانس هسته‌ای، خطاب به شورای حکام و به موازات آن شورای امنیت نوشته شده و دربارۀ اجرای توافقنامه پادمان‌های ان پی تی و مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران ]از این به بعد[ (ایران) است.

۲ - شورای امنیت تأیید کرده مراحلی که شورای حکام در قطعنامه خود آورده است برای ایران، الزام آور هستند. مفاد قطعنامه‌های مذکور شورای امنیت بر پایه فصل هفتم منشور سازمان ملل اتخاذ شده‌اند و بنا به شرایط آن قطعنامه‌ها الزامی هستند.

۳ - آژانس به استناد «توافقنامه ارتباطی» خود با سازمان ملل متحد ملزم است با شورای امنیت همکاری کند تا وظیفه شورای امنیت مبنی بر حفظ صلح و امنیت بین المللی یا بازگرداندن آن، محقق شود. همه اعضای سازمان ملل موافقت می‌کنند تا تصمیمات شورای امنیت را پذیرفته و آنها را اجرا کنند و در این زمینه کارهایی را انجام دهند که منطبق است با تعهداتشان به منشور سازمان ملل متحد.

۴- جناب آقای دکتر فریدون عباسی، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در نامۀ مورخ ۲۶ مه ۲۰۱۱ به مدیر کل اطلاع داد که ایران آمادگی دارد پس از اعلام آژانس درباره اجرای کامل برنامه کاری مورد نظر این آژانس (INFCIRC/711)، پادمان‌ها را طبق روال معمول اجرا کند، و پرسشهای آژانس درباره فعالیتهای هسته‌ای ایران را دریافت دارد.

مدیر کل در پاسخ این نامه، در نامۀ مورخ سوم ژوئن ۲۰۱۱ به دکتر عباسی اطلاع داد که آژانس با در نظر گرفتن نگرانیهایی که در مورد جنبه‌های نظامی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، نه در جایگاهی است که چنین اعلامیه‌ای منشر کند و نه می‌تواند پادمان‌ها را طبق روال معمول در ایران اجرا کند.

در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۱، مدیر کل آژانس، در دیدار با دکتر عباسی در وین، درباره موضوعات مربوط به اجرای توافقنامه‌های پادمان و تعهدات دیگر به بحث و تبادل نظر پرداخت. آژانس در نامۀ مورخ سی‌ام سپتامبر ۲۰۱۱، بار دیگر ایران را به همکاری با آژانس در مورد مسائل حل نشده ای که درباره جنبه‌های نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد، دعوت کرد و از ایران خواست کارهای لازم را بمنظور حل و فصل این مسائل انجام دهد.

در نامه سی‌ام اکتبر ۲۰۱۱، دکتر عباسی به گفت‌وگوهای پیشین خود با مدیر کل آژانس اشاره کرده و خواست ایران را برای از میان بردن ابهام‌های احتمالی ابراز و پیشنهاد کرد: معاون مدیر کل آژانس در امور پادمانی(DDG-SG)، برای گفتگو و تبادل نظر از ایران دیدن کند. مدیر کل در پاسخ، در نامۀ مورخ دوم نوامبر ۲۰۱۱ آمادگی خود را برای فرستادن معاون مدیر کل آژانس در امور پادمانی برای «بحث درباره موضوعات مشخص» در گزارش آتی وی به شورای حکام، اعلام کرد.

۵ - این گزارش پیشرفتهای حاصل شده از زمان گزارش قبلی و همچنین موضوعات قدیمی‌تر (GOV/2011/54, 2 september 2011) را بررسی می‌‌کند.

این گزارش همچنین در راستای اظهارت مدیر کل آژانس در گشایش نشست شورای حکام به تاریخ دوازدهم سپتامبر ۲۰۱۱ شامل ضمیمه‌ای است که مبنای نگرانیهای آژانس در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران را با شرح و تفصیل بیشتری بیان می‌کند. همچنین بر عرصه ای تمرکز می‌کند که ایران تعهدات الزام‌آور خود را به طور کامل محقق نکرده است، زیرا برای اطمینان بین‌المللی از ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه‌‌های هسته‌ای ایران تحقق کامل این تعهدات لازم است.

ب - تأسیسات ایران که بر پایه پادمان «ان.پی.تی» است

۶ - بر پایه توافقنامه پادمان «ان.پی.تی» ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است که ۱۵ تأسیسات هسته‌ای و ۹ سایت خارج از تأسیسات دارد که در آن جا به طور عادی مواد هسته‌ای به کار برده می‌شود.

با وجود آن که فعالیتهای هسته‌ای که توسط ایران در برخی تأسیسات هسته‌ای انجام می‌شود، بر خلاف قطعنامه‌‌های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل است، همان گونه که در زیر می‌آید، آژانس اجرای پادمان «ان.پی.تی» را در این تأسیسات و سایت‌‌های خارج از تأسیسات را که در آنجا مواد هسته‌ای نگهداری می‌شود، به اجرا گذاشته است.

پ - فعالیت‌‌های مرتبط با غنی‌سازی

۷ - بر خلاف قطعنامه‌‌های مربوط به شورای حکام و شورای امنیت، ایران فعالیتهای مربوط به غنی سازی را در تأسیسات اعلام شده خود و هیچ یک از تأسیساتی که به هر حال تحت پادمان آژانس قرار دارد، تعلیق نکرده است.

پ/۱

نطنز: سایت غنی‌سازی اورانیوم و سایت غنی سازی سوخت

۸ - سایت غنی‌سازی سوخت: دو سالن آبشار در سایت غنی سازی سوخت وجود دارد:

سالن تولید A و سالن تولید B. بر اساس اطلاعات ارائه شدۀ طرح توسط ایران، ۸ واحد برای سالن تولید A با ۱۸ آبشار در هر واحد. هنوز جزئیات اطلاعات طراحی برای سالن تولید B ارائه نشده است.

۹ - در دوم نوامبر سال ۲۰۱۱، ۵۴ آبشار در ۳ واحد از ۸ واحد در سالن تولید A نصب شده است. ۳۷ آبشار از آنها که توسط ایران اعلام شده، با UF6.8 (هگزافلوراید اورانیوم ) تغذیه شده است؛ جایی که در جلوی هر آبشار نصب شده ۱۶۴ سانتریفیوژ قرار دارد. ایران به تازگی ۱۵ آبشار خود را اصلاح کرده است تا هر کدام از آنها شامل ۱۷۴ سانتریفیوژ باشد. تا این تاریخ، همه سانتریفیوژهای نصب شده از نوع دستگاه‌‌های IR-1 است. از دوم نوامبر ۲۰۱۱، کار نصب در ۵ واحد باقی مانده در حال انجام است، ولی هیچ سانتریفیوژی نصب نشده است و و هیچ فعالیت نصب در سالن تولید B وجود ندارد.

۱۰ - بین پانزدهم اکتبر و هشتم نوامبر سال ۲۰۱۱، آژانس راستی آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی را در سایت غنی سازی هسته‌ای انجام داده است که نتایج آن در حال حاضر در آژانس در حال ارزیابی است.

۱۱- برآورد می‌شود که بین ۱۸ اکتبر ۲۰۱۰ و ۱ نوامبر ۲۰۱۱ ایران حدود ۱۷۸۷ کیلوگرم UF6 (اوانیوم هگزافلوراید) با درصد غنای پایین تولید کرده است که مجموع تولید با درصد غنای پایین از ابتدای عملیات تولید در فوریه سال۲۰۰۷ تا کنون به ۴۹۲۲ کیلوگرم رسیده است. مواد هسته‌ای در سایت غنی سازی سوخت (شامل تزریق،تولید، و بازآوری) همچنین در همه آبشارهای نصب شده خود تزریق و سایت‌‌های تخلیه تحت بازرسی و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. پیامدها برای پادمان‌‌ها با شکسته شدن مهر و موم‌ها در تزریق سوخت، توسط آژانس ارزیابی شده و پس از تکمیل ارزیابی خود درباره راستی آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی اعلام می‌شود.

۱۲ - بر پایه نتایج تحلیل نمونه‌‌های زیست محیطی که در سایت غنی سازی سوخت و دیگر فعالیتهای راست آزمایی از فوریه ۲۰۰۷ گرفته شده، آژانس به این نتیجه رسیده است که تأسیسات همان گونه کار می‌کنند که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی اعلام کرده است.

۱۳ ـ تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی (PFEP): «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» تأسیساتی است که در مباحث تحقیق و توسعه (R&D) و همچنین تولید اورانیوم آزمایشی با غنای پایین (LEU) مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای نخستین بار در ماه اکتبر سال ۲۰۰۳ عملیاتی شد. این نوع تأسیسات دارای یک دالان متشکل از شش آبشار است؛ و به دو بخش تقسیم شده: بخش نخست به تولید اورانیوم با غنای پایین تا حد «اورانیوم ۲۳۵» ۲۰ درصد (آبشارهای ۱ و ۶) و بخش دوم (آبشارهای ۲، ۳، ۴، و ۵) به تحقیق و توسعه اختصاص داده شده است.

۱۴ ـ ایران در بخش تولید، در تاریخ ۹ فوریه ۲۰۱۰، برای نخستین بار «یو اف 6» را وارد آبشار شماره ۱ کرد تا بنا به اعلام خود «یو اف 6» غنی شده تا حد «اورانیوم ۲۳۵» با غنای ۲۰ درصد را تولید و از آن در تولید سوخت برای «رآکتور تحقیقاتی تهران» (TRR) استفاده کند. ایران از ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۰ تا کنون «یو اف 6» با غنای کم را وارد آبشارهای متصل به هم (آبشارهای ۱ تا ۶) کرده است؛ هر کدام از این آبشارها از ۱۶۴ سانتریفیوژ IR-1 تشکیل شده است.

۱۵ ـ آژانس بین تاریخ ۱۳ تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۱ یک مرتبه به منظور «راستی‌آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی» (PIV) از «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» بازدید و تأیید کرد که روند [غنی‌سازی] در ۹ فوریه ۲۰۱۰ آغاز شده و در تاریخ ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۱، میزان ۸/۷۲۰ کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده وارد آبشار(های) بخش تولید شده و ۷/۷۳ کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده تا ۲۰ درصد «اورانیوم ۲۳۵» تولید شده است. آژانس همچنان به ارزیابی نتایج «راستی‌آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی» تأسیسات ادامه می‌دهد. ایران برآورد کرده که بین چهاردهم سپتامبر ۲۰۱۱ تا ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱، در «تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم» میزان ۷/۴۴ کیلوگرم «یو اف 6» غنی‌شده وارد دو آبشار متصل به هم شده و تقریباً ۶ کیلوگرم «یو اف 6» غنی شده تا «اورانیوم ۲۳۵» ۲۰ درصد تولید شده است.

۱۶ ـ نتایج اولیه «راستی‌آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی» حاکی از پیشرفت در سیستم وزن کردن اپراتورهاست. زمانی که ارزیابی نتایج «راستی‌آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی» به پایان برسد، آژانس قادر به تشخیص این موضوع خواهد بود که آیا شیوه‌های اپراتور برای نمونه‌گیری بهتر باعث اندازه‌گیری دقیق‌تر میزان غنی‌سازی «اورانیوم ۲۳۵» شده است یا خیر.

۱۷ ـ ایران در تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۱۱ در بخش «تحقیق و توسعـــه» ۱۶۴ سانتریفیـــوژ IR-2m را در آبشار شماره ۵ نصب کرده بود؛ همه این سانترفیوژها تحت خلأ بودند؛ همچنین ۶۶ سانتریفیوژ IR-4 نیز در آبشار شماره ۴ قرار داشت که به هیچ کدام از آن‌ها «یو اف ۶» تزریق نشده بود.

ایران در آبشارهای ۲ و ۳، «یو اف ۶» طبیعی را به آبشارهای تک‌ماشینی، ۱۰-ماشینی و ۲۰-ماشینی سانتریفیوژهای IR-1، IR-2m‌ و IR-4 تزریق کرده است.

۱۸ ـ بین ۲۱ آگوست ۲۰۱۱ تا ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱ در کل تقریباً ۸/۵۹ کیلوگرم «یو اف ۶» طبیعی به سانتریفیوژهای بخش «تحقیق و توسعه» تزریق شد؛ اما هیچ مقداری از اورانیوم با غنای کم به عنوان محصول استخراج نشد؛ بلکه در پایان روند، مقدار تولید شده دوباره ترکیب می‌شد.

۱۹ ـ با توجه به نتایج تحلیل نمونه‌های محیطی از «تأسیسات غنی‌سازی سوخت آزمایشی» و سایر بازدیدهای راستی‌آزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده که فعالیتهای این تأسیسات مطابق با گفته‌های ایران در «پرسشنامه اطلاعات طراحی» (DIQ) بوده است.

پ / ۲

غنی سازی سوخت در تأسیسات فردو

۲۰ ـ در سپتامبر ۲۰۰۹، ایران آژانس را از ساخت تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو (FFEP) که نزدیک شهر قم واقع است باخبر ساخت. ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی به تاریخ دهم اکتبر ۲۰۰۹ عنوان کرد که هدف از این تأسیسات تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) است که تا حد ۵ درصد ۲۳۵-U غنی شده باشد، و اینکه این تأسیسات ساخته شده تا۱۶ آبشار و تعداد تقریبی ۳۰۰۰ سانتریفوژ را در خود جای دهد.

۲۱ ـ در سپتامبر ۲۰۱۰، ایران نسخه‌ اصلاح شده دیگری از پرسشنامه اطلاعات طراحی به آژانس ارائه داد که در آن هدف از تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو این بود که در آن پژوهش و توسعه هم صورت بگیرد و همچنین تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) که تا حد ۵ درصد -۲۳۵-U غنی شده باشد تولید شود.

۲۲ ـ همان‌طور که پیشتر اشاره کردیم، ایران در ژوئن ۲۰۱۱، نسخه اصلاح شده دیگری از پرسشنامه اطلاعات طراحی در اختیار آژانس گذاشت که در آن هدف از تأسیسات غنی‌سازی سوخت فوردو را علاوه بر تولید اورانیوم هگزا فلوریدی (UF6) است که تا حد ۲۰ درصد U-235 غنی شده، پژوهش و توسعه عنوان کرده بود. ایران به اطلاع آژانس رسانده بود که این تولید در ابتدا با دو مجموعه از دو آبشار از داخل به هم متصل صورت می‌گیرد و هر کدام از این آبشارها مشتمل بر ۱۷۴ سانتریفوژ است. در گزارش آمده بود که ایران تصمیم گرفته ظرفیت (تولید) خود را سه برابر کند و پس از آن تولید سوخت ۲۰ درصدی در نطنز را متوقف خواهد کرد.

۲۳ ـ در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۱، ایران، همان‌طور که در نامه مورخ یازدهم اکتبر ۲۰۱۱ خود به آژانس هم پیش‌بینی کرده بود، یک سیلندر بزرگ حاوی اورانیوم غنی شده با درجه پایین به شکل UF6 (اورانیوم هگزافلوریدی) و یک سیلندر کوچک حاوی اورانیوم ضعیف شده (DU) را به شکل اورانیوم هگزافلوریدی از تأسیسات غنی‌سازی نطنز به تأسیسات غنی‌سازی فوردو انتقال داده است.

بنا به گفته‌های ایران، اورانیوم غنی شده با درجه پایین برای تغذیه و اورانیوم ضعیف شده برای اثرناپذیری خط مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس مهر سیلندر حاوی اورانیوم ضعیف شده را باز کرد و سیلندر در ایستگاه تغذیه ثابت شد. به درخواست ایران، آژانس مهر سیلندر دارای اورانیوم غنی شده با درجه پایین را هم در تاریخ هشتم نوامبر ۲۰۱۱ باز خواهد کرد و این سیلندر هم در ایستگاه تغذیه ثابت می‌شود.

۲۴ ـ آژانس در بازرسی که در تاریخ ۲۳ و ۲۴ اکتبر ۲۰۱۱ صورت داد، تأیید کرد که ایران تمامی ۱۷۴ سانتریفوژ را در هر دو آبشار نصب کرده است، هیچ‌ کدام از آبشارها به خطوط خنک کننده و برق متصل نشده و ۶۴ سانتریفوژ هم در آبشار سوم نصب شده است. تا به امروز همه سانتریفوژهای نصب شده ماشین‌های IR-1 هستند. ایران به اطلاع آژانس رساند که تأمین کننده اصلی برق به تأسیسات متصل شده است و هیچ سانتریفوژی در بخش طراحی شده برای پژوهش و توسعه نصب نشده است.

۲۵ ـ آژانس همچنان خبر از ساخت تأسیسات غنی‌سازی فوردو، بنا بر آخرین پرسشنامه اطلاعات طراحی که ایران ارایه کرده، می‌دهد. همان‌ گونه که پیشتر هم آمد، اگرچه ایران در مورد زمان‌بندی اولیه تصمیم خود مبنی بر ساخت تأسیسات غنی‌سازی فوردو در تأسیسات دفاعی کنونی و شرایط مربوط به آن بعضی شفاف‌سازیها کرده، باز هم لازم است که درباره این تأسیسات اطلاعات بیشتری در اختیار ما بگذارد.

۲۶ ـ نتیجه تحلیل نمونه‌های محیطی گرفته شده در تأسیسات غنی‌سازی فوردو تا ۲۷ آوریل ۲۰۱۱ نشان از صورت گرفتن غنی‌سازی اورانیوم نداشت.

پ/۳

فعالیتهای دیگر مربوط به غنی سازی

۲۷ ـ آژانس هنوز منتظر پاسخ دارای محتوای ایران به درخواستهای این سازمان درباره ارایه اطلاعات بیشتر از ساخت ده مرکز غنی‌سازی اورانیوم است که بنا بر اعلام ایران مکان پنج عدد از آنها قطعی و ساخت یکی از آنها قرار بود تا پایان سال گذشته ایرانی یا ابتدای سال جدید ایرانی آغاز شود. در اوت ۲۰۱۱ به نقل از دکتر عباسی گزارش شد که ایران تا دو سال آتی، نیازی به ساخت تأسیسات جدید غنی‌سازی نخواهد داشت. ایران تاکنون اطلاعات درخواست شده نامه مورخ ۱۸ اوت ۲۰۱۰ آژانس در رابطه با اعلام دارا بودن فناوری غنی‌سازی لیزری را در اختیار آژانس قرار نداده است. به علت همکاری ناکافی ایران بر سر مسائل مطرح شده، امکان بررسی و گزارش کامل این مسائل برای آژانس امکان ناپذیر است.

ت. فعالیتهای بازفرآوری

۲۸ ـ پیرو قطعنامه‌های مرتبط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم به تعلیق فعالیتهای بازفرآوری خود شامل تحقیق و توسعه است. ایران در نامۀ مورخ پانزدهم فوریه ۲۰۰۸ خود خطاب به آژانس عنوان کرد که ایران فعالیتهای بازفرآوری انجام نمی‌دهد. آژانس در همین زمینه به نظارت بر استفاده از محفظه‌های رادیواکتیو در راکتور تحقیقاتی تهران و تأسیسات تولید مولیبدنوم، ید و ایزوتوپ‌ پرتوزا گاز زنون ادامه داده است.

آژانس در پانزدهم اکتبر ۲۰۱۱ اقدام به بازرسی و راست‌آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور تحقیقاتی تهران و در شانزدهم اکتبر ۲۰۱۱ اقدام به راست‌آزمایی اطلاعات طراحی و تأسیسات تولید مولیبدنوم، ید و ایزوتوپ‌ پرتوزا گاز زنون کرد. آژانس تنها با دسترسی به تأسیسات مذکور است که می‌تواند تأیید کند در ایران هیچ نوع فعالیت بازفرآوری در حال اجرا نیست.

ث. پروژه های مربوط به آب سنگین

۲۹ـ ایران بر خلاف قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، فعالیتهای خود در زمینه تمام پروژه‌های مربوط به آب سنگین، از جمله ساخت راکتور تحقیقاتی تعدیل شده با آب سنگین ـ راکتور تحقیقات هسته‌ای (راکتور IR40) ـ را که مشمول پادمان‌های آژانس است، به حالت تعلیق درنیاورده است.

۳۰- در تاریخ هفدهم اکتبر ۲۰۱۱، آژانس اقدام به راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور IR40 اراک کرد و مشاهده نمود که ساخت این تأسیسات همچنان ادامه داشت و خنک کننده‌های مبدل‌های حرارتی آن نصب شده بودند. بنا به اعلام ایران، مقرر شده است راکتور IR40 تا آخر سال ۲۰۱۳ آغاز شود.

۳۱- آژانس، از زمان بازدید خود از تأسیسات تولید آب سنگین در تاریخ هفدهم سپتامبر ۲۰۱۱، آژانش در نامۀ مورخ بیستم اکتبر ۲۰۱۱ خود به ایران، خواستار دسترسی بیشتر به تأسیسات تولید آب سنگین شد. آژانس همچنان در انتظار دریافت پاسخ آن نامه است و دوباره برای نظارت بر وضعیت این تأسیسات، به تصاویر ماهواره‌ای متکی است.

بنا بر آخرین تصاویر رسیده ، به نظر می رسد این تأسیسات همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. تا امروز، ایران به آژانس اجازه دسترسی به آب سنگین ذخیره شده در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) جهت نمونه برداری از آن را نداده است.

ج- تبدیل اورانیوم و تولید سوخت

۳۲- با آنکه ایران متعهد است تمامی فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی اورانیوم و پروژه‌های مرتبط با آب سنگین خود را تعلیق نماید، اما این کشور فعالیت‌هایی در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) و کارخانه تولید سوخت (FMP) در اصفهان انجام می‌دهد که چنانچه در زیر توضیح داده می شود، برخلاف این تعهدات است؛ اگر چه هر دوی این تاسیسات تحت پادمان آژانس قرار دارند.

۳۳- تاسیات تبدیل اورانیوم: آژانس در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۱، مبادرت به انجام راست آزمایی اطلاعات ساخت و ساز در تاسیسات تبدیل اورانیوم کرد و متوجه شد نصب تجهیزات فراوری برای تبدیل UF6 غنی شده تا ۲۰% از U-235 به U308 ادامه دارد. در خلال این راست آزمایی، ایران به آژانس اطلاع داد که آزمون‌های اولیه این خط تبدیل که در ابتدا قرار شده بود در ۶ سپتامبر ۲۰۱۱ آغاز به کار کند، به تعویق افتاده است و قرار نیست در آن از مواد هسته‌ای استفاده شود.

۳۴- همانطور که پیشتر گزارش شده، ایران در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که فعالیتهای تحقیق و توسعه را در تأسیسات تبدیل اورانیوم برای تبدیل هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا سطح ۵ درصد اورانیوم-۲۳۵ به UO2 (دی اکسید اورانیوم) آغاز خواهد کرد. در طول روند راستی آزمایی اطلاعات طراحی مذکور، ایران به آژانس اطلاع داد که ۶.۸ کیلوگرم از اورانیوم تهی‌شده به شکل هگزافلورید اورانیوم فراوری شده است و اینکه ایران ۱۱۳ گرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است که با مشخصات مربوط به آن تطابق دارد. بنا به اعلام ایران، این دی اکسید اورانیوم به مرکز تولید سوخت برای تولید قرصهای سوختی آزمایشی فرستاده شده است. ایران همچنین استفاده از هگزافلورید اورانیوم غنی شده تا سطح ۳.۳۴ درصد اورانیوم-۲۳۵ را برای تولید دی اکسید اورانیوم آغاز کرده است. در طول راستی آزمایی اطلاعات، ایران اطلاعات بیشتری را در اختیار آژانس قرار داد مبنی بر اینکه این دی اکسید اورانیوم نیز به مرکز تولید سوخت فرستاده خواهد شد تا قرصهای سوختی تولید شود، که بعدا به راکتور تحقیقاتی تهران برای انجام "مطالعات آزمایشی اجرایی" فرستاده خواهد شد.

۳۵- در نامۀ مورخ ۴ اکتبر ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که تولید هگزافلورید اورانیوم طبیعی خود را، که مستلزم استفاده از سنگ اورانیوم تغلیظ شده تولید شده در نیروگاه تولید اورانیوم بندرعباس بود و در اصل قرار بود در ۲۳ اکتبر ۲۰۱۱ مجددا آغاز شود به تعویق انداخته است. ایران در نامه‌ای به تاریخ ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که از تاریخ ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱ قصد دارد از سنگ اورانیوم تغلیظ شده تولید شده در مرکز تولید اورانیوم بندرعباس برای تولید اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم استفاده کند. آژانس در خلال راست آزمایی اطلاعات طراحی در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس از این سنگ اورانیوم تغلیظ شده نمونه برداری کرد. در طول روند راستی آزمایی اطلاعات طراحی مشابه، ایران به آژانس اطلاع داد که از ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۱ مقدار ۹۵۸.۷ کیلوگرم از اورانیوم را به شکل سنگ اورانیوم تغلیظ شده را وارد این فرایند کرده و حدود ۱۸۵.۶ کیلوگرم اورانیوم طبیعی به شکل دی اکسید اورانیوم تولید کرده است و بعلاوه نشان داد که مقداری از این محصول دوباره وارد فرآینده تولید شده است. در نامۀ مورخ ۸ اکتبر ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که حدود یک کیلوگرم از این دی اکسید اورانیوم را به بخش تحقیق و توسعه مرکز تولید سوخت انتقال داده است تا "فعالیت‌های تحقیقاتی و تولید قرص [سوختی] انجام شود".

۳۶- تأسیسات تولید سوخت: همانطور که پیشتر گزارش شده بود، در یک پرسشنامه اطلاعات طراحی برای مرکز تولید سوخت به تاریخ ۳۱ مه ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که یک میله سوختی جدید از دی اکسید اورانیوم طبیعی تولید شده در مرکز تولید سوخت به راکتور تحقیقاتی تهران برای انجام تحلیل تابش و پس از تابش منتقل خواهد شد. در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس یک بازرسی و یک راستی آزمایی اطلاعات طراحی در راکتور تحقیقاتی تهران انجام داد و تأیید کرد که در تاریخ ۲۳ آگوست ۲۰۱۱، ایران تابش دادن یک نمونه اولیه میله سوختی شامل دی اکسید اورانیوم طبیعی را که در مرکز تولید سوخت تولید شده بود، آغاز کرده است. در نامۀ مورخ ۳۰ آگوست ۲۰۱۱، ایران به آژانس اطلاع داد که "فعلاً" هیچ طرحی برای انجام هیچ گونه آزمایش تخریبی روی میله سوختی ندارد و تنها آزمایش غیرتخریبی در راکتور تحقیقاتی تهران انجام خواهد شد.

۳۷- در تاریخ ۲۲ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس بازرسی و راستی آزمایی اطلاعات طراحی در مرکز تولید سوخت انجام داد و تأیید کرد که ایران نصب برخی تجهیزات برای تولید سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران را آغاز کرده است. در طول روند بازرسی، آژانس ۵ صفحه سوختی شامل U3O8 طبیعی را که در آزمایشگاه تحقیق و توسعه در مرکز تولید سوخت برای اهداف آزمایشی تولید شده است، مورد راستی آزمایی قرار داد.

ابعاد نظامی احتمالی:

۳۸- گزارش های سابق توسط مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی موصوعات حل نشده ای را در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران و اقدامات مورد نیاز از سوی ایران برای حل آنها را مشخص می کند. از سال ۲۰۰۲ آژانس به طور فزاینده ای درباره وجود احتمالی فعالیت های مرتبط هسته ای اشکار نشده که در برگیرنده سازمانهای مرتبط نظامی از جمله فعالیتهای مربوط به توسعه کلاهک هسته ای برای موشک، نگران است که در این زمینه آژانس به طور مرتب اطلاعات جدیدی دریافت می کند.

۳۹- شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران خواسته است تا در چند موقعیت با آژانس برای حل موضوعات حل نشده تعامل کند تا وجود ابعاد نظامی محتمل در برنامه هسته ای ایران کنار گذاشته شود. در قطعنامه ۱۹۲۹ (۲۰۱۰)، شورای امنیت بار دیگر بر تعهدات ایران که از سوی شورای حکام بر اساس قطعنامه های GOV/2006/14 و GOV/2009/82 تاکید شده است بر همکاری کامل ایران با آژانس درباره تمامی موضوعات حل نشده به ویژه آنهایی که باعث افزایش نگرانی ها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران است تاکید دارد که این موضوع شامل دسترسی بدون تاخیر است به تمامی سایت ها، تجهیزات،اشخاص و استاد مورد درخواست آژانس. از اوت ۲۰۰۸، ایران با آژانس درباره این موضوع تعامل نکرده است.

۴۰- مدیر کل، در سخنرانی گشایش اجلاس شورای حکام در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۱، اعلام کرد که در آینده نزدیک امیدوار است که با جزئیات بیشتر اساس نگرانیهای آژانس مشخص کند که تمامی کشورهای عضو به طور کامل از آن مطلع شوند. در راستای این اظهارات، ضمیمه این گزارش تحلیل جز به جزء درباره اطلاعات فراهم شده برای آژانس تا این تاریخ را ارائه و نشان می دهد که نگرانیها درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران افزایش یافته.

۴۱- تحلیل ]یاد شده[ بر اساس رویکردی ساختاری و سازماندهی شده و بر اساس اطلاعاتی است که آژانس از آن در ارزیابی پادمان ها در همه کشورها با پادمان های همه جانبه استفاده کرده است. این رویکرد شامل شناسایی شاخص های موجود در روند انکشاف در ارتباط با فعالیتهای مربوطه هسته ای، از حمله کاربرد تسلیحاتی آن است.

۴۲- اطلاعات مشخص شده در قسمت ضمیمه که مبنای تحلیل‌ها و نگرانی‌های آژانس را تشکیل می‌دهد، در کل، از نظر آژانس موثق ارزیابی می‌شود. این اطلاعات از منابع مختلف و مستقل به دست آمده است؛ اعم از چندین کشور عضو آژانس، تلاش‌های خود آژانس و اطلاعاتی که خود ایران فراهم آورده است. این اطلاعات از لحاظ محتوای فنی، افراد و سازمان‌های دخیل و چارچوب‌های زمانی همخوانی دارند.

۴۳- اطلاعات مورد نظر نشان می‌دهد که ایران به انجام فعالیت‌های زیرمرتبط با ساخت تجهیزات سلاح‌های هسته‌ای اقدام کرده است:

- تلاشهای، گاه موفقیت آمیز برای تهیه کردن تجهیزات و مواد مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای و تجهیزات دو منظوره، از سوی افراد و سازمانهای مرتبط با دستگاههای نظامی (ضمیمه، بخشهای c1 و c2)

- تلاش‌هایی درجهت ایجاد مسیرهایی اعلام نشده، برای تولید مواد هسته‌ای (ضمیمه، بخش c3)

- کسب اطلاعات و مستندات مربوط به ساخت سلاح‌های هسته‌ای از طریق یک شبکه مخفی تامین اطلاعات هسته ای (ضمیمه، بخش c4)؛ و فعالیت در مورد تدوین یک طرح بومی سلاح هسته ای، شامل آزمایش عناصر (ضمیمه، بخش c.5-c.12)

۴۴- در حالی که پاره ای از فعالیتهای مشخص شده در قسمت ضمیمه، کاربردهای غیر نظامی و همچنین نظامی دارند، سایر فعالیتهای مشخص شده در این قسمت به طور خاص به سلاحهای هسته‌ای مربوط می‌شوند.

۴۵- اطلاعات به دست آمده حاکی از آن هستند که فعالیتهای فوق‌الذکر قبل از سال ۲۰۰۳ ، در قالب برنامه ای ساختار یافته انجام می‌شد. همچنین نشانه هایی وجود دارد که نشان می‌دهد فعالیتهای مربوط به ساخت یک بمب هسته‌ای تا بعد از سال ۲۰۰۳ ادامه داشته و ممکن است هنوز هم تداوم داشته باشد.

چ ـ اطلاعات ساخت و ساز

۴۶- کد اصلاح شده ۳.۱ " بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران" تصریح می‌کند که اطلاعات ساخت و ساز تاسیسات جدید، باید به محض تصمیم به ساخت تاسیسات جدید یا صدور اجازه ساخت آنها، هر کدام که زودتر رخ دهد، به آژانس ارائه گردد. قانون اصلاحی ۳.۱ همچنین شرایط مربوط به ارائۀ اطلاعات کاملتر طراحی به آژانس را در هنگامی که طرح مورد نظر هر یک از مراحل اولیه تعریف پروژه، طراحی اولیه، ساخت و عملیاتی کردن را می‌گذراند، فراهم می‌کند. ایران همچنان یگانه کشور با فعالیتهای چشمگیر هسته‌ای است که آژانس اقدام به اجرای یک توافقنامه پادمانی جامع در آن کرده است، امامفاد قانون اصلاحی ۳.۱ را اجرا نمی‌کند. آژانس همچنان منتظر دریافت پاسخی از سوی ایران برای به روز کردن اطلاعات طراحی خود در مورد راکتور IR40 است؛ ضمن اینکه آژانس همچنان در جستجوی اطلاعات بیشتری در مورد اظهاراتی است که این کشور در مورد طرح خود مبنی بر ساخت تاسیسات جدید غنی سازی اورانیوم و طراحی راکتوری مشابه با "راکتور تحقیقاتی تهران" مطرح کرده است.

۴۷- چنانکه پیشتر نیز گزارش شد، پاسخ ایران به درخواست‌هایی که آژانس از این کشور برای تایید اظهارت خود در مورد قصدش برای ساخت تجهیزات جدید هسته‌ای یا فراهم آوردن اطلاعات بیشتر در مورد آن این بوده که اطلاعات مورد نیاز را بدون اینکه نیازی به الزامات کد اصلاح شده ۳.۱ " بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران" باشد، در "زمان مقرر" در اختیار آژانس قرار خواهد داد.

ح. پروتکل الحاقی

۴۸- ایران علی رغم قطعنامه‌های شورای حکام و شورای امنیت، پروتکل الحاقی آژانس را اجرا نمی‌کند. آژانس در موضعی نیست که بتواند اطمینان معتبری درباره فقدان موادهسته ای اعلام نشده و فعالیتهای ایران ابراز نماید؛ مگر ایران همکاری لازم را با آژانس انجام دهد، که اجرای پروتکل الحاقی نیز بخشی از آن است.

خ- موضوعات دیگر

۴۹- در اوت ۲۰۱۱، اقدام به راستی آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی در آزمایشگاه چند منظوره جابر بن حیان کرد تا علاوه بر اهداف دیگری که داشت، مواد هسته‌ای این آزمایشگاه را در قالب فلز اورانیوم طبیعی و ضایعات فراورده‌ای مرتبط با آزمایشهای تبدیلی ایران در خلال سالهای ۱۹۹۵ و ۲۰۰۲ بررسی کند. اندازه‌گیری آژانس از این ماده ۸/۱۹ کیلوگرم کمتر از ۷/۲۷۰ کیلوگرم اعلام شده اپراتور بود. در نامۀ مورخ ۲ نوامبر ۲۰۱۱، ایران اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع در اختیار قرار داد. آژانس در حال حاضر تلاش می‌کند با ایران اختلاف یاد شده همکاری می‌کند.

۵۰ـ همان طور که قبلا گزارش داده شد ایران در نامۀ مورخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۱ به آژانس اطلاع داد که قصد دارد "جهت انجام یک پروژه تحقیقاتی، بخشی از تجهیزات سوخت مصرف شده (اورانیوم غنی شده با غنای بالا، عنصر کنترل سوخت و عنصر سوخت استاندارد) خود را از استخر سوخت مصرف شده به قلب راکتور، منتقل کند." تا تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱ هنوز ین عمل انجام نشده بود.

۵۱- در تاریخ ۲ و ۳ اکتبر ۲۰۱۱، آژانس از نیروگاه هسته‌ای بوشهر بازرسی به عمل آورد؛ در خلال این بازرسی آژانس متوجه شد که راکتور این نیروگاه فعالیت می‌کند. متعاقب آن ایران به آژانس گفته بود که راکتور این نیروگاه به خاطر تعمیرات معمول خاموش شده است.

د- خلاصه

۵۲- در حالی که آژانس همچنان عدم انحراف ایران از استفاده از مواد هسته‌ای اعلام شده در توافقنامه پادمان هسته‌ایش در تاسیسات هسته‌ای و LOF های این کشور را در دستور کار دارد، بدون همکاریهای لازم از سوی ایران، و از جمله اجرای پروتکل الحاقی، آژانس نخواهد توانست اطمینان خاطر موثقی در مورد نبود مواد و فعالیتهای هسته‌ای پنهان و اعلام نشده ایران، فراهم آورده و نتیجه بگیرد که تمام مواد هسته‌ای موجود در ایران در راستای اهداف صلح‌آمیز این کشور است.

۵۳- آژانس از بابت وجود جنبه‌های نظامی در برنامه‌های هسته‌ای ایران به نگرانی جدی دارد. آژانس بعد از ارزیابی دقیق و انتقادی اطلاعاتی در دسترس، به این نتیجه رسیده است که این اطلاعات، در کل و روی هم رفته موثق هستند. اطلاعات مورد نظر حاکی از آن هستند که ایران فعالیتهایی برای ساخت یک بمب هسته‌ای انجام داده است؛ این اطلاعات همچنین نشان می‌دهد که این فعالیتها تا قبل از سال ۲۰۰۳ در قالب برنامه‌ای منظم انجام شده‌اند که پاره‌ای از آنها ممکن است هنوز هم تداوم داشته باشند.

۵۴ـ با در نظر گرفتن نگرانیهای مطرح شده در قسمت فوق، از ایران درخواست می‌شود بدون فوت وقت و با هدف شفاف‌سازی وجود جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ایش ـ چنان که در قسمت ضمیمه این گزارش آورده شده است ـ با آژانس همکاری کند.

۵۵- آژانس در حال حاضر با ایران به قصد حل مورد اختلاف مشاهده شده در هنگام راستی آزمایی اقلام ]به طور[ فیزیکی از آزمایشگاه جابر ابن حیان، کار می‌کند.

۵۶- مدیر کل آژانس، مجدانه از ایران می‌خواهد تا مطابق با آنچه در قطعنامه‌های الزام آور شورای حکام و قطعنامه‌های اجباری شورای امنیت آمده است، این کشور گامهای لازم برای تحقق کامل توافقنامه پادمان و سایر تعهدات خود، اعم از اجرای مفاد پروتکل الحاقی، اجرای کد اصلاح شده ۳.۱ (بخش عمومی ترتیبات فرعی توافقنامه پادمان ایران)، تعلیق فعالیتهای مرتبط با غنی‌سازی، تعلیق فعالیتهای مرتبط با آبهای سنگین و ـ چنان که در بالا نیز ذکر شد ـ رفع نگرانی‌های جدی آژانس در مورد وجود جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه‌های هسته‌ایش را برداشته و اطمینان خاطر بین المللی از ماهیت کاملا صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای خود را به ارمغان آورد.

۵۷- مدیر کل آژانس در موارد مقتضی باز هم در این خصوص گزارش خواهد داد.