ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه ششم شهریور گفت طبق توافق ایران و عراق، بغداد متعهد شده تا ٢٨ شهریور سال جاری احزاب کُرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان را «خلع سلاح» کند.
به گفته کنعانی، خروج این احزاب از «پادگان‌های نظامی‌شان» در اقلیم کردستان و تعطیلی این «پادگان‌ها» و انتقال آنها به «اردوگاه‌هایی که دولت عراق در نظر گرفته» از دیگر مفاد این توافق است.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی افزود: «بر اساس اطلاعاتی که ما داریم، دولت عراق مفاد این تفاهم را برای اجرا به مقامات اقلیم کردستان ابلاغ کرده [است].»
او هشدار داد موعد ٢٨ شهریور، به هیچ وجه تمدید نخواهد شد و در صورت عدم اجرای این توافق تا آن تاریخ، «جمهوری اسلامی به مسئولیت‌های خود در چارچوب تامین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران عمل خواهد کرد.»
به گفته کنعانی، مقامات دولت عراق و اقلیم کردستان، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در عراق، و همچنین نماینده کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در عراق در جریان دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در این ارتباط هستند.
- واکنش حزب دموکرات کردستان ایران و حزب کومله کردستان ایران
آرش صالح، نماینده حزب دموکرات کردستان ایران در ایالات متحده آمریکا، روز دوشنبه در واکنش به سخنان ناصر کنعانی، به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «حزب دموکرات کردستان ایران هیچگاه از خاک عراق برای هیچ نوع فعالیت نظامی علیه جمهوری اسلامی استفاده نکرده است.»
او با اشاره به این که احزاب کُرد در خاک عراق «بیشتر یک حضور سیاسی و غیرنظامی» دارند، گفت دولت عراق مسئول حفاظت از جان این فعالان سیاسی پناهنده در خاک عراق و خانواده‌های آنها است.
آقای صالح در ادامه افزود حزب دموکرات کردستان ایران خود را «محق» می‌داند که بنا بر اراده خود راهبرد و تاکتیک‌های لازم برای تحقق اهدافش را تعیین کند و «هیچگاه فشارهای ایران قادر نخواهد بود تغییری در اراده ما به وجود بیاورد.»
در همین ارتباط، صلاح بایزیدی، نماینده حزب کومله کردستان ایران در آمریکا، روز دوشنبه به بخش فارسی صدای آمریکا گفت: «بە نظر ما این اظهارات و فشارهای جمهوری اسلامی بە حکومت منطقەای کردستان و دولت عراق برای محدود کردن فعالیت‌های کاملا سیاسی احزاب کرد ایرانی موضوع تازەای نیست و هر از چند گاهی از سال ۲٠٠۳ بە بعد وجود داشتە است.»
به گفته او، «سال‌ها است حملات موشکی و ترور فعالان مدنی و سیاسی کُرد ایرانی ادامە دارد و حالا یک سال بعد از انقلاب زن زندگی آزادی جمهوری اسلامی از خیزش عمومی دوبارە در ایران وحشت دارد» و با توجه به اهمیت کردستان به عنوان «زادگاه و نقطه شروع این انقلاب» سعی دارد با فشار بر احزاب کُرد، «خیزش عمومی ایرانیان را وابستە بە خارج و نیروهای بیرون از این انقلاب داخلی نشان بدهد.»
خالد عزیزی، سخنگوی حزب دموکرات کردستان ایران، نیز پیشتر در گفت‌وگویی با کانال خبری «کردستان ۲۴» مستقر در اقلیم کردستان عراق، گفت حزب دموکرات در قبال منافع اقلیم احساس مسئولیت می‌کند و سعی می‌کند این موضوع را طوری حل کند که به ضرر هیچ طرفی نباشد.
- دیوید رومانو: خطر اخراج احزاب کُرد «بسیار واقعی» است
دیوید رومانو، استاد سیاست خاورمیانه در دانشگاه ایالتی میزوری، روز دوشنبه به بخش فارسی صدای آمریکا گفت با توجه به توقف صادرات مستقل نفت کردستان عراق به ترکیه و در نتیجه وابستگی «کامل» حکومت اقلیم کردستان به بغداد، دولت عراق «اهرم فشار زیادی» بر این حکومت دارد و حتی خودمختاری آن را تهدید می‌کند.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه افزود: «بنابراین، به‌ویژه با توجه به میزان حرف‌شنوی احزاب عراقی از ایران، خطر این که بغداد حکومت اقلیم کردستان عراق را مجبور به اخراج احزاب کُرد ایرانی از کردستان عراق کند، بسیار واقعی به نظر می‌رسد.»
دیوید رومانو در ارتباط با سرنوشت کُردهای ایرانی مخالف جمهوری اسلامی در کردستان عراق گفت در صورت بازگرداندن اجباری‌شان به ایران «با خطر وحشتناک شکنجه و اعدام» دست و پنجه نرم خواهند کرد.
به گفته او، «بنابراین حقوق بین‌الملل در این باره موضع روشنی دارد: در صورت مجبور شدن به ترک کردستان عراق، نباید به ایران اخراج شوند.» این استاد دانشگاه افزود: «با این وجود، حقوق بین‌الملل اخراج آنها به یک کشور ثالث را منع نمی‌کند.»
