یک وکیل آمریکائی متخصص تحریم‌ها و کنترل معاملات خارجی، در مقاله‌ای در یکی از پرتیراژترین روزنامه‌های آمریکا، می‌نویسد مردم ایران، که با آمریکا دشمنی ندارند، شایسته‌اند با هواپیماهائی ایمن سفر کنند، نه هواپیماهائی که به کمک یدکی‌های بازار سیاه سرپا نگه داشته شده‌اند. اما هشدار می‌دهد که فروش جت‌های پیشرفته مسافربری به حکومت ایران، که براساس توافق برجام مجاز خواهد شد، برای امنیت ملی آمریکا زیان‌بار است.
فرد شاهین، که پیش از بازنشستگی، ریاست وکلای معاملات خارجی شرکت هواپیماسازی بوئینگ را برعهده داشت، در روزنامه وال استریت ژورنال یادآور می‌شود که در برجام سال ۲۰۱۵، آمریکا با فروش صدها جت مسافربری ساخت غرب به ایران، موافقت کرده بود. به گفته او در همان زمان، مایک پمپئو، که نماینده مجلس بود، درباره استفاده تروریستی به سبک ۱۱ سپتامبر از هواپیماهای مسافربری هشدار داد و مارک دبوویتز، وکیل و مشاور حقوقی، در ژوئیه ۲۰۱۶ در کنگره آمریکا شهادت داد که چون کنترلی بر چگونگی استفاده از هواپیماهای مسافربری وجود ندارد، سپاه پاسداران می‌تواند برای انتقال اسلحه یا دیگر فعالیت‌های زیانبخش از آنها استفاده کند و در واقع برخی از شرکت‌های هواپیمائی عمده ایران، از جمله هواپیمائی ماهان، به علت خدمت مستقیم به سپاه پاسداران از توافق برجام ۲۰۱۵ مستثنی شده بودند.
آقای شاهین می‌نویسد نگهداری و تعمیر جت‌های مسافربری جدید، تسلط بر فناوری پیشرفته‌ای را می‌طلبد که تا همین چند سال پیش، در رده نظامی قرار داشت، و حتی چین، که به مراتب از ایران پیشرفته‌تر است، برای نگهداری و تعمیر موتور جت‌های تجاری خود به خدمات یک شرکت آمریکائی-فرانسوی اتکا دارد.
فرد شاهین می‌نویسد تحویل این فناوری به ایران در حال حاضر، به منافع آمریکا ضرر می‌رساند. بدون کمک چندین گیگابایت داده درباره زیرسامانه‌های متعدد و مرموز جت‌های پیشرفته، استفاده و نگهداری از هواپیماهای جدید برای هیچ شرکت هواپیمائی در جهان، ممکن نیست. دارائی‌های فکری شرکت‌های آمریکائی مدام در معرض حمله سایبری بازیگران بدخواه خارجی، از جمله ایران قرار دارند، و هر چند مقامات آمریکائی، از جمله لیزا موناکو، معاون دادستان کل، تائید کرده‌اند که حملات سایبری بیشتر، گسترده‌تر و خطرناک‌تر شده‌اند، به نظر می‌رسد با توافق بر سر بازگشت به برجام، دولت جو بایدن مصمم است که حجم بزرگی از فناوری انحصاری آمریکا را به طور قانونی در اختیار حکومت ایران قرار دهد.
نویسنده هشدار می‌دهد که وقتی حکومت ایران به داده‌های هوافضای آمریکا دسترسی پیدا کند، هیچگونه نظارتی بر نحوه استفاده از این داده‌ها وجود ندارد و حتی خوش‌نیت‌ترین شرکت‌های هواپیمائی، مجبور می‌شوند دستور سپاه پاسداران برای دسترسی به این داده‌ها به منظور سرقت آنها را اجابت کنند.
شاهین می‌نویسد در سال ۲۰۱۵، خود او به همراه یک تیم از کارشناسان وزارت خارجه، بازرگانی و خزانه‌داری آمریکا، مدتها به سختی تلاش کردند تا سیستم مستحکمی برای نظارت بر استفاده از داده‌های انحصاری هوافضا توسط حکومت ایران به وجود بیاورند و از جمله شرایط امتیاز بهره برداری، یکی هم این بود که حکومت ایران می‌تواند از اطلاعات انحصاری فقط برای بهره‌برداری و تعمیر آن هواپیمای خاصی که خریداری کرده، استفاده کند و حق ندارد در داده‌ها، برای یافتن اطلاعات حساس، به جستجو بپردازد. شاهین می‌نویسد، تکنولوژی هک داده‌ها از سال ۲۰۱۵ تا کنون، پیشرفت زیادی کرده و در سال ۲۰۲۲، سپاه پاسداران تمایل دارد و قادر است از موانع سایبری شرکت‌ها در آمریکا و اروپا عبور کند.
شاهین می‌نویسد اگر دولت بایدن نتواند یقین کند که معامله با شرکت‌های هواپیمائی تحت فرمان سپاه پاسداران امکان‌پذیر نیست، فروش هواپیماهای پیشرفته مسافربری به ایران به طور کلی اقدامی ساده‌لوحانه خواهد بود، و یادآور می‌شود که سناتور رابرت مندز، رئیس کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا، گفته است «می‌خواهم دولت بایدن درک کند که معامله نکردن بهتر است از معامله بد.»
از دید فرد شاهین، کارشناس تحریم‌ها و کنترل معاملات خارجی، فروش هواپیماهای پیشرفته مسافربری به حکومت ایران، بدون تردید معامله بدی است.
* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده است و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب‌دهنده دیدگاه صدای آمریکا نیست
