با گذشت چند روز از انتشار توییتی توسط سفیر روسیه در ایران مبنی بر گرامیداشت طراح عهدنامه ترکمنچای در تهران، همچنان موج اعتراضات عمومی کاربران، برخی چهرههای سیاسی و رسانههای رسمی وجود دارد.
پنجشنبه ۲۱ بهمنماه در اقدامی بدون سابقه، سفارت روسیه در ایران با انتشار تصاویری در اکانت رسمی سفیر این کشور در تهران، از ادای احترام وی به بنای یادبود «الکساندر گریبایدوف» در محل سفارتخانه این دولت خبر داده بود.
برخلاف بسیاری از مواضع کشور روسیه در سالیان اخیر که گاه با مخالفت عمومی میان ایرانیان مواجه میشد اما همواره از حمایت مسئولان دولتی و یا چهرههای نزدیک به حاکمیت برخوردار بود، این دومینبار در سال جاری است که موج محکومیت رفتار سفیر مسکو از کاربران شبکههای اجتماعی تا رسانههای متعدد ایران شکل گرفته است.
روزنامه «جمهوری اسلامی» چاپ تهران امروز با انتقاد از عدم واکنش وزارت امور خارجه ایران به «اقدام نامتعارف» سفیر روسیه در تهران در ادای احترام به «بنای یادبود گریبایدوف، سفیر مقتول دربار روسیه تزاری»، به ماجرای «نقش بستن پرچم چین بر برج میدان آزادی تهران» که آن هم هیچگونه واکنش وزارت امور خارجه را به دنبال نداشت، اشاره کرده و گفته است: «مورد روسیه نهتنها با عذرخواهی سفیر این کشور همراه نشد، بلکه از ناحیه متولیان مربوطه کشورمان نیز هیچ اقدامی علیه آن صورت نگرفت.»
دولت پیشین و کنونی جمهوری اسلامی در سالیان اخیر از تدوین قراردادها و سندهای راهبردی میان ایران با کشورهای چین و روسیه خبردادهاند که مفاد هیچ یک از آنها انتشار نیافته است، قراردادهایی که موجب انتقاد بسیاری به تهران برای امضای آنها شده اما همواره مقامات دولتی و حکومتی از «حفظ استقلال» و رعایت جایگاه کشور در این توافقات محرمانه سخن گفتهاند.
روزنامه جمهوری اسلامی در ادامه مطلب امروز خود با اشاره به این موضوع که این نخستین بار از سال ۱۲۰۷ - زمان قتل گریبایدوف - است که سفیر روسیه به خود اجازه میدهد «ادای احترام به [گریبایدوف] را رسانهای کند و به رخ مردم ایران بکشد» مینویسد که این اقدام از نوعی «گستاخی» خبر میدهد که «در ماههای اخیر نمونههایی از آن را در شکلهای مختلف در رفتار روسها با مسئولین ایرانی دیدهایم.»
چهارشنبه ۲۹ دیماه ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی، در سفری دو روزه به مسکو، دیداری با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، داشت؛ دیداری که با واکنشهای بسیاری میان کاربران شبکههای اجتماعی و فعالان سیاسی روبرو شد و آن را «تحقیر رئیسی» قلمداد کردند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی امروز در نشست خبری هفتگی خود با اشاره به سابقه ارتباط دو دولت تهران و مسکو، گفته است: «روابط ایران و روسیه یک روابط چند لایه چند بعدی و یک مشارکت راهبردی است. هر سفیر و دیپلمات برجستهای میداند که نباید اقدامی کند که افکار عمومی مردم کشور میزبانش را جریحهدار کند.»
سعید خطیبزاده در ادامه با اشاره به رفتار اخیر سفیر روسیه در تهران و برگزاری گرامیداشت برای گریبایدوف، اظهار داشته است: «این اقدام با روابط بسیار ممتاز ما تناسب ندارد و از مجاری خودش پیگیری شده است.»
از سوی دیگر، روز گذشته سفارت روسیه در تهران با انتشار بیانیهای رسمی، در اقدامی دیگر، به انتقادهای به گفته خود «روزافزون» نسبت به این کشور در ایران، پاسخ داد و آنها را «مطلقا بدونپایه و بیاساس» خوانده بود.
این بیانیه که از طریق حسابهای رسمی سفارت روسیه در توییتر و اینستاگرام منتشر شد، مشخصا به اظهارات حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، و همچنین یک مقاله انتقادی در روزنامه آفتاب یزد نسبت به نقش «مخرب» مسکو در مذاکرات احیای برجام در وین اشاره کرده بود.
در این حال، به رغم شدت گرفتن انتقادات به سفیر روسیه در ایران طی هفته جاری، تاکنون هیچ اقدام رسمی نسبت به احضار یا اعلام موضع رسمی اعتراضی نسبت به «لوان جاگاریان» از سوی مقامات جمهوری اسلامی صورت نگرفته است.
سفارت روسیه در مردادماه نیز با انتشار تصویری از دیدار جاگاریان، سفیر این کشور در ایران با رئیس نمایندگی دیپلماتیک بریتانیا در تهران، موجب واکنشها و اعتراضات گستردهای مبنی بر تلاش مقامات مسکو برای «تحقیر ایرانیان» شده بود که منجر به عذرخواهی سمی این سفارتخانه شد.