اوایل این هفته مایک پمپئو، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده، راهبرد تازهٔ دولت پرزیدنت ترامپ در قبال ایران را اعلام کرد. ستاره درخشش، مدیر بخش فارسی صدای آمریکا، برای انجام یک گفت‌و‌گوی اختصاصی با مایک پمپئو، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده دربارهٔ راهبرد تازهٔ دولت پرزیدنت ترامپ در قبال ایران و موضوعات دیگر – از جمله اعتراضات ضددولتی در ایران، گروه‌های اپوزیسیون ایرانی خارج از کشور، و دارایی‌های شخصی آیت‌الله خامنه‌ای رهبر و حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران – به اتاق پذیرایی جیمز مونرو در طبقهٔ هشتم وزارت امور خارجه رفت.
متن کامل این گفتگوی اختصاصی را در زیر بخوانید:
ستاره درخشش: آقای وزیر، با سپاس از شما برای این مصاحبه.
وزیر خارجه پمپئو: خوشحالم که این‌جا هستم.
ستاره درخشش: ایران موضوع نخستین سخنرانی مهم سیاست خارجی‌تان در سمت وزیر خارجه بود. چرا ایران؟ مسئله اهمیت بود یا فوریت؟
وزیر خارجه پمپئو: من فکر می‌کنم که هر دو! رئیس‌جمهوری این را یک تهدید جدی برای ثبات خاورمیانه و برای امنیت ملی آمریکا می‌دید. همچنین این به وضعیتی که مردم ایران خود را در آن می‌بینند نیز مرتبط است و به نظر او آمریکا می‌تواند به ایجاد یک تغییر در این وضع کمک کند. به نظر او توافقی که دولت قبلی با ایران انجام داده بود در خدمت هیچ کدام از آن منافع – یعنی مردم ایران، ثبات خاورمیانه، و منافع مردم آمریکا – نبود. پس این موضوع برای او در اولویت بود و من می‌خواستم در نخستین هفتهٔ کار خود به عنوان وزیر خارجه دیدگاه پرزیدنت ترامپ را دربارهٔ این که ما چگونه می‌توانیم در رابطه با سه مورد فوق این وضعیت را بهتر کنیم، نشان دهم.
ستاره درخشش: هدف نهایی این چارچوب امنیتی پیشنهادی جدید چیست و چه تفاوتی با برجام اولیه دارد؟
وزیر خارجه پمپئو: بله، خوب، خیلی متفاوت است. به نظر من هم گسترهٔ آن متفاوت است و هم هدف آن. توافقِ نخست گسترهٔ بسیار اندکی داشت و فقط تلاشی بود برای این که گفته شود رژیم ایران پول هنگفتی را برای برنامهٔ هسته‌ای‌اش هزینه می‌کند و قصد توقف آن را دارد – البته این یک هدف شرافتمندانه، خوب، و با ارزش بود. ولی تهدید ایران بسیار بزرگتر از این حرف‌ها است. آنها به سوی کشورهای اسلامی موشک پرتاب می‌کنند. آنها حقوق بشر مردم خود را از آنها سلب می‌کنند.
پرزیدنت ترامپ به همهٔ این موارد اهمیت می‌دهد و فکر می‌کند که ما بار دیگر این ایده‌های به نظر بسیار ساده را مطرح کنیم – این ۱۲ موردی که من به صورت فهرست بیان کردم همه بسیار صریح و مشخص هستند. ما از رهبری ایران چیز زیادی نمی‌خواهیم. فقط می‌خواهیم که مانند رهبران عادی رفتار کنند. مردم‌تان را غارت نکنید؛ پول مردم‌تان را به خاطر این ماجراجویی‌ها در سوریه، یمن، لبنان، عراق و غیره هدر ندهید. مردم‌تان را رهبری کنید؛ یک ملت بزرگ بسازید و از منابعی که در اختیار دارید برای این منظور استفاده کنید. خواسته‌های ما همین است.
ستاره درخشش: آیا محدود شدن مداخلهٔ ایران در امور داخلی دیگر کشورها بخشی از چارچوب امنیتی پیشنهادی جدید خواهد بود؟
وزیر خارجه پمپئو: بله. ما از آنها خواسته‌ایم تا گسترش تروریسم در سرتاسر جهان را متوقف کنند؛ در عراق گروه‌های شبه‌نظامی تشکیل ندهند؛ دلارها و شهروندان ایران – شهروندانی که دارند در سوریه کشته می‌شوند – را نفرستند. این، هم برای امنیت خاورمیانه بد است و هم برای ایران. ما می‌خواهیم شرایطی را ایجاد کنیم که ایران مثل یک کشور عادی رفتار کند. این‌جا صحبت از رهبران ایران است و نه مردم ایران. رهبران ایران اختیار امور را به دست گرفته‌اند و این خرابی‌ها را به بار آورده‌اند. اگر ما بتوانیم موجب توقف این اقدامات آنها شویم، مردم ایران موفقیت بزرگی را به دست خواهند آورد. و ما شاهد بازدید آمریکایی‌ها از آن‌جا خواهیم بود و از همهٔ چیزهای خوبی که به دوستان و هم‌پیمانان‌مان – و نه به آنها که کشور ما را تهدید می‌کنند – ارائه می‌دهیم، برخوردار خواهند شد.
ستاره درخشش: به موضوع حقوق بشر هم می‌پردازیم. اما اگر ممکن است می‌خواهم بیشتر به موضوع چارچوب امنیتی بپردازم. آیا الزام ایران برای دادن اجازهٔ بازرسی از مکان‌های نظامی‌اش هم بخشی از این چارچوب خواهد بود؟
وزیر خارجه پمپئو: بله. در رابطه با استفاده از مواد هسته‌ای در ایران، ما بر این باوریم که همان‌گونه که در عربستان سعودی و امارات دیده‌ایم، برخورداری از قابلیت تولید مواد شکافت‌پذیر، غنی‌سازی اورانیوم، و یا داشتن تأسیسات پلوتونیوم برای ایران مناسب نیست. اگر آنها خواستار یک برنامهٔ هسته‌ای صلح‌آمیز هستند، اشکالی ندارد. اما آنها باید مانند کشورهای دیگر آن مواد را وارد کنند و این راهی است که برای خیلی از کشورها کارآیی داشته است. و برای این که ما از این لحاظ مطمئن شویم باید بازرسی‌هایی انجام شوند که این بازرسی‌ها اماکن نظامی، آزمایشگاه‌های پژوهشی، و همهٔ اماکن دیگری که سابق بر این در برنامهٔ ایران مشارکت داشته‌اند را نیز شامل می‌شود.
وزیر خارجه آمریکا: ما نمی‌خواهیم که گروه‌های اپوزیسیون ایرانی در آمریکا و اروپا از تغییر رژیم پشتیبانی کنند. ما می‌خواهیم که آنها به نمایندگی از جانب مردم عادی ایران کار کنند؛ مردمی که فقط سرشان به زندگی‌شان است، می‌خواهند بتوانند حجاب‌شان را بردارند، کار کنند، کودکان‌شان را پرورش دهند، و مطابق میل‌شان عبادت کنند. این خواستهٔ مردم ایران است و اگر افراد فعال در خارج از کشور در راستای این هدف فعالیت کنند، ما از آنها استقبال می‌کنیم.
ستاره درخشش: شما به موضوع حقوق‌بشر اشاره کردید. تظاهرات ضددولتی در سراسر ایران جریان دارد. نظر شما نسبت به این اعتراضات چیست؟ آیا آمریکا می‌تواند از معترضان پشتیبانی کند؟
وزیر خارجه پمپئو: بی‌تردید می‌توانیم به آنها پشتیبانی معنوی ارائه دهیم. مهم این است که خود ایرانیان چنین تصمیم‌هایی را خواهند گرفت. این اعتراضات چندین ماه ادامه داشته‌اند: برخی اعتراضات بسیار کوچک و برخی دیگر بزرگتر بوده‌اند. اما حرف بیشترشان همان حرف هفتهٔ پیش من بود: این ثروت به دست قاسم سلیمانی می‌رسد، ولی به مردم معمولی در جنوب شرق ایران یا در تهران یا نقاط دیگر نمی‌رسد و به تاراج می‌رود. به این ترتیب مردم ایران هم جوانان‌شان را به جنگ می‌فرستند و آنها را از دست می‌دهند، و هم از امنیت و رفاه زیادی برخوردار نیستند؛ در صورتی که تغییر رفتار ایران می‌تواند موجب امنیت و رفاه بسیار بیشتر آنها شود.
شما پیشتر از من دربارهٔ تغییر رژیم سؤال کردید. موضوع تغییر رژیم نیست. موضوع تغییر رفتار کادر رهبری ایران در برآورده کردن خواسته‌های مردم‌شان است.
ستاره درخشش: پس همان‌طور که جان بولتون پیشتر گفته بود، هدف دولت آمریکا تغییر رژیم در ایران نیست.
وزیر خارجه پمپئو: درست است. بله خانم.
ستاره درخشش: نظرتان دربارهٔ گروه‌های اپوزیسیون ایرانی در آمریکا و اروپا چیست؟ از تلاش‌های آنها پشتیبانی می‌کنید؟
وزیر خارجه پمپئو: بله، البته تا وقتی که هدف‌شان با ما همراستا باشد. البته گاهی دیده‌ام که این موضوع در برخی از گروه‌های کوچکتر مشاهده نمی‌شود. اما تا وقتی که آنها به سوی یک هدف مشترک با ما پیش می‌روند، پاسخ مثبت است. ما نمی‌خواهیم که آنها از تغییر رژیم پشتیبانی کنند. ما می‌خواهیم که آنها به نمایندگی از جانب مردم عادی ایران کار کنند؛ مردمی که فقط سرشان به زندگی‌شان است، می‌خواهند بتوانند حجاب‌شان را بردارند، کار کنند، کودکان‌شان را پرورش دهند، و مطابق میل‌شان عبادت کنند. این خواستهٔ مردم ایران است و اگر افراد فعال در خارج از کشور در راستای این هدف فعالیت کنند، ما از آنها استقبال می‌کنیم.
ستاره درخشش: آقای وزیر، شما دو سال پیش به عنوان نمایندهٔ کنگره آمریکا می‌خواستید شخصا به ایران بروید و رهبری ایران – آیت الله خامنه‌ای و هم آقای ظریف - را برای دسترسی یافتن به گروگان‌های آمریکایی تحت فشار قرار دهید. آیا به عنوان وزیر خارجه هم دوباره برای آزاد کردن گروگان‌های آمریکایی، رهبران ایران را تحت فشار قرار خواهید داد؟ می‌دانید که باب لوینسون بیش از یازده سال است که ناپدید شده است.
وزیر خارجه پمپئو: بله. من از جریان آقای لوینسون به خوبی آگاهم. من برای بازگشت او دعا می‌کنم و گروه ما هر روز به این منظور تلاش می‌کند. در مورد آمریکایی‌های دیگر باید بگویم که ما امیدواریم تا رهبری ایران – آقای روحانی، آقای ظریف، آیت‌الله [خامنه‌ای] – همه بدانند که به نفع‌شان است و انسانیت چنین حکم می‌کند که بگذارند این آمریکایی‌های بیگناه به آغوش خانواده‌هایشان برگردند. مسائل بسیار مهمی وجود دارند. اما این که کسی نباید از بازگشت افراد بیگناه نزد عزیزان‌شان جلوگیری کند، یک موضوع بسیار اساسی و ابتدایی است. بله. ما در این زمینه تلاش و دعا خواهیم کرد. امیدواریم همان‌طور که چند هفتهٔ پیش سه آمریکایی از کره شمالی برگشتند، یک چنین روزی برای آنها که در جمهوری اسلامی ایران گرفتار هستند نیز فرا برسد.
ستاره درخشش: این پرسش من دربارهٔ شعارهای«مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» است که هنوز هم آنها را در ایران می‌شنویم. فکر نمی‌کنید که پیش از آغاز هر توافقی دربارۀ ایران، اول آن کشور باید یک چنین کاری را متوقف کند؟
وزیر خارجه پمپئو: بله. به ویژه رهبران‌شان. در آمریکا مردم هر چیزی می‌گویند. ما این‌جا یک دموکراسی کاملاً آزاد داریم. بعضی‌ها پرزیدنت ترامپ را دوست دارند و بعضی دیگر هم نه. این هیچ اشکالی ندارد.
ولی رهبران ارشد کشور چنین تجعمات ساختگی را برگزار می‌کنند تا فقط بیایند و شعارهای «مرگ بر آمریکا» یا «مرگ بر اسرائیل» بدهند، و رهبری ایران باید این کار را متوقف کند؛ زیرا این برای مردم‌شان خوب نیست.
پمپئو: رهبران ارشد ایران با استفاده از کسب‌و‌کارهای صوری، دزدی می‌کنند و ما می‌توانیم آن را ثابت کنیم. من از فرصت فاش کردن ثروت‌اندوزی رهبران جمهوری اسلامی استقبال می‌کنم تا مردم ایران داوری کنند و بگویند که آیا می‌خواهند این افراد رهبری کشورشان را در دست داشته باشند.
به نظر من اکثر ایرانی‌ها دستاوردهای ما و نعمت‌هایی که ما در آمریکا داریم را می‌بینند و می‌گویند این الگو می‌تواند عملی شود. چون ما قطعاً نوع متفاوتی از دموکراسی، دولت، ارزش‌ها، باورها، و ادیان را خواهیم داشت. همهٔ این‌ها خیلی هم خوب است. اما برخورداری از یک درک مشترک ریشه‌ای از انسانیت و این که به همهٔ انسان‌ها احترام بگذارید، خشونت را به جهان صادر نکنید، و ثروت مردم‌تان را غارت نکنید، این‌ها ارزش‌های ریشه‌ای، متمدنانه، و تاریخی هستند. به نظر من مردم ایران هم در این ایده‌ها با مردم آمریکا اشتراک نظر دارند.
ستاره درخشش: آقای وزیر، من می‌خواهم به بخشی از سخنرانی اخیرتان دربارۀ ایران بپردازم که در آن تأکید کردید: «دیگر ثروت‌اندوزی دزدسالاران ایرانی تمام شد.» نظر شما دربارهٔ تلاش‌های کنگره برای افشای دارایی پنهانی رهبران فاسد ایران - از آیت‌الله خامنه‌ای گرفته تا رئیس‌جمهوری - چیست؟ و در صورت تصویب چنین قانونی در کنگره، آیا دولت آمریکا از این افشاگری حمایت خواهد کرد؟
وزیر خارجه پمپئو: بله. به نظر ما این بسیار مهم و در عین حال آگاهی‌بخش است. مردم ایران شایستهٔ دانستن حقیقت هستند. رهبران ارشد ایران با استفاده از کسب و کارهای صوری، دزدی می‌کنند و ما می‌توانیم آن را ثابت کنیم. من از فرصت فاش کردن ثروت‌اندوزی رهبران جمهوری اسلامی استقبال می‌کنم تا مردم ایران داوری کنند و بگویند که آیا می‌خواهند این افراد رهبری کشورشان را در دست داشته باشند.
ستاره درخشش: آقای وزیر، برای این مصاحبه از شما بسیار سپاسگزارم.
وزیر خارجه پمپئو: با سپاس فراوان از شما سرکار خانم. متشکرم.
