ملک سلمان اقدام به انجام تغییراتی در کابینه عربستان سعودی کرده است و در مهمترین آن، رؤسای سازمان اطلاعات و شورای امنیت ملی کشور را از مقام‌هایشان برکنار و همچنین پسران ملک عبدالله پادشاه فقید آن کشور، که سمت فرمانداران مکه و ریاض را بر عهده داشتند، نیز با افراد جدید جایگزین کرد.
پادشاه جدید عربستان سعودی هفته گذشته و در پی درگذشت ملک عبدالله، به عنوان پادشاه جدید عربستان سعودی انتخاب شد. او شماری از مقام‌های عالیرتبه مذهبی را هم با افراد جدید جایگزین کرده است.
بندر بن سلطان که از اعضای خاندان آل سعود است، پیش از دبیر کلی شورای امنیت ملی، به مدت ۲۲ سال سفیر عربستان در آمریکا بود. گفته می‌شود او آنقدر به خانواده بوش، رؤسای جمهوری پیشین اسالات متحده، نزدیک بود که به «بندر بوش» شهرت پیدا کرده بود.
شاهزاده بندر به عنوان شخصیتی شناخته شده است که برای کاهش قدرت ایران در سوریه و لبنان، و نیز مقابله با برنامه هسته‌ای تهران نقشی فعال داشته است.
حسین علیزاده دیپلمات پیشین ایران در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا، گفت در شرایطی که عربستان سعودی با تهدیدهای منطقه‌ای در یمن، سوریه، عراق و نیز جایگاه منطقه‌ای ایران روبرو است، تغییرات جدید به معنای تعدیل سیاست خارجی ریاض نخواهد بود.
این پژوهشگر مرکز مطالعات صلح دانشگاه تامپره در فنلاند، در ادامه افزود ملک سلمان با تغییر در ترکیب رهبری عربستان سعودی، رهبرانی را برگزیده است که بتوانند از عهده برکناری بشار اسد در سوریه، که با پشتیبانی تهران بر قدرت مانده است، بر آیند.
به عقیده آقای علیزاده روابط آمریکا و عربستان در پرتو انتقادهایی که ریاض از سیاست‌های باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده – بویژه در طول جنگ داخلی چهار ساله در سوریه داشته – به سردی گراییده است، اما برخی از تحلیلگران، برکناری شاهزاده بندر بن سلطان از تشکیلات امنیتی سعودی را تلاش پادشاه جدید آن کشور برای بر طرف کردن نگرانی‌های آمریکا نیز تعبیر می‌کنند.
بر اساس این دیدگاه، برکناری شاهزاده بندر را باید در چهارچوب مناسبات نزدیکی که گفته می‌شد وی با جریان‌های سلفی-جهادی دارد تحلیل کرد، فرضیه‌ای که به زودی در عرصه چالش‌های منطقه‌ای تائید یا رد خواهد شد.
با این حال، علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران تحولات جدید در ریاض را پیش درآمدی برای بهبود شرایط در منطقه توصیف کرده است.
حسن هاشمیان تحلیلگر سیاسی و کارشناس جهان عرب در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا، در واکنش به برکناری بندر بن سلطان گفت اگر چه او در دوره ملک عبدالله نقش مشاور خاص پادشاه را داشت و همینطور ریاست شورای امنیت ملی، ولی واقعا کاره‌ای نبود.
به گفته آقای هاشمیان «تفکرات بندر بن سلطان الان هم در همین کابینه وجود دارد؛ و بخصوص در رابطه با ایران کسانی هستند که تفکری مانند او دارند.»
به عقیده این تحلیلگر سیاسی نکته‌ای که در این تغییرات وجود دارد، این است که ملک سلمان دست به یک نوع جوان‌گرایی زده است و نسل سوم فرزندان ملک عبدالعزیز را بکار گرفته و سعی کرده است تغییراتی در این رابطه ایجاد کند.
آقای هاشمیان در پاسخ به این پرسش که آیا رساله دکترای وزیر جدید اطلاعات درباره تنش زدایی با ایران نشانه‌ای از تلاش ملک سلمان برای تنش زدایی با ایران است، گفت نمی‌توانیم بگوئیم که اگر آقای خالد الحمیدان که تز دکترای خود را بر اساس تنش زدایی با ایران نوشته، انتخاب شدن او هم برای همین منظور بوده است. باید صبر کرد و دید.»
روابط ایران و عربستان سعودی، دو قدرت بزرگ مسلمان منطقه، در سال‌های اخیر و به دنبال تحولات ناشی از آنچه که به بهار عربی موسوم بود، رو به تیرگی گرائیده است. تحولات سوریه، بحرین و یمن از موارد اصلی اختلاف نظر بین تهران و ریاض است.
