ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی، بزرگترین رقیب منطقه‌ای ایران و یکی از قدرتمندترین متحدان آمریکا در خاور میانه، ساعت یک بامداد جمعه ۲۳ ژانویه ۲۰۱۵ (سوم بهمن ۱۳۹۳) در سن ۹۰ سالگی در بیمارستانی در ریاض درگذشت و ملک سلمان برادر ۷۹ ساله او به مقام پادشاهی عربستان رسید.
ملک سلمان در طول بیماری ملک عبدالله نیز به عنوان ولیعهد، کلیه مسوولیت‌های کشور را بر عهده داشت. او در نخستین نطق تلویزیونی خود پس از مرگ پادشاه فقید، بر پیروی از احکام قرآن، به عنوان پایه و اساس قانونگذاری در عربستان، تاکید کرد و گفت سیاست‌های راهبردی و راهکارهای برادرش را ادامه خواهد داد.
یکی از چالش‌های چند سال اخیر در منطقه، اختلاف‌های تهران و ریاض بر سر تحولات برخی از کشورها، بویژه سوریه، یمن و بحرین بوده است، که برخی از آن به عنوان «جنگ سرد خاورمیانه» یاد می‌کنند. بخش فارسی صدای آمریکا روز جمعه در برنامه‌ای ویژه، به بررسی این موضوع پس از درگذشت ملک عبدالله پرداخت.
کریم عبدیان تحلیلگر جهان عرب در پاسخ به پرسش محمد منظرپور سردبیر بخش فارسی صدای آمریکا مبنی بر این که مرگ ملک عبدالله برای تنش‌زدایی بین ریاض و تعیین، یک موقعیت محسوب می‌شود یا با توجه به شرایط موجود ممکن است بر تنش بین دو کشور افزوده شود، گفت من تصور می‌کنم که یک فرصت باشد.
وی در توضیح گفت، ملک عبدالله طرفدار تنش‌زدایی با ایران بود و از کسانی بود که می‌خواست نوعی اصلاحات را در جامعه ایجاد کند. من مطمئن هستم که با توجه به شناختی که از ملک سلمان سلمان دارم او نیز چنین راهی را در پیش خواهد گرفت.
آقای عبدیان با اشاره به مرکز وهابیت در عربستان سعودی گفت، البته پادشاه جدید باید بتواند نوعی توازن را میان حکومت و این مرکز مذهبی برقرار کند و آنها را قانع کند که برای برقراری ثبات و آرامش در خاورمیانه باید بین دو قدرت منطقه، عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، یک نوع تنش‌زدایی و تفاهم بوجود بیاید.
منصور فرهنگ استاد دانشگاه و دیپلمات ارشد سابق ایران، در پاسخ به این پرسش صدای آمریکا که مرگ پادشاه عربستان، آیا تاثیری در نفوذ ریاض در واشنگتن، در قبال پرونده هسته‌ای ایران و همچنین رقابت آن کشور با تهران در منطقه خواهد داشت یا خیر، گفت مرگ ملک عبدالله تاثیری در واقعیات ساختاری که در خاور میانه وجود دارد، نخواهد داشت.
به گفته این کارشناس علوم سیاسی، از طرف دیگر ایران، آمریکا و عربستان سعودی در مقابله با داعش و شکست دادن آن گروه هماهنگ هستند، ولی این هماهنگی مربوط به اهداف کوتاه مدت آنهاست، در حالی دلایل اصلی آنها در این مبارزه تفاوت‌های کیفی با هم دارد.
