الی گرانمایه، کارشناس ارشد سیاستگذاری در «شورای روابط خارجی اروپا»، و اسفندیار باتمانقلیچ، مدیر و موسس «بنیاد بورس و بازار»، در یادداشتی در وبسایت شبکه خبری «سی ان ان»، با اشاره به خصومت بی وقفه واشنگتن و تهران در چهار سال گذشته، ابراز امیدواری کرده اند نخستین هفته های ریاست جمهوری جو بایدن، سطح خطر را در مسیر پیش رو تعیین کند.
گرانمایه و باتمانقلیچ می گویند اگر جو بایدن در بازگشت به مسیر دیپلماسی با ایران برای مهار فعالیت های هسته ای آن جدی است، دولت او لازم است سرعت عمل نشان دهد.
رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی در یازدهم ژانویه هشدار داده بود برای نجات توافق هسته ای نه چند ماه که چند هفته بیشتر فرصت نیست.
بایدن باید از این برداشت غلط که سیاست معیوب فشار حداکثری، اهرم های فشار بسیاری در اختیار ایالات متحده گذاشته است، فاصله بگیرد.
اقتصاد ایران تحت تحریم های کم سابقه و همه گیری کووید-۱۹ نسبت به شوک های بیرونی مقاومت نشان داده است. نهادهای بین المللی اقتصادی نرخ رشد اقتصاد ایران در سال جاری میلادی را ۱.۵ تا ۳.۲ درصد پیش بینی می کنند.
اقتصاد غیرنفتی ایران که بنا بر آمار دولتی بیش از ۸۵ درصد تولید ناخالص داخلی آن کشور را تشکیل می دهد می تواند زیر تحریم ها رشد کند. چین هم به خرید نفت ایران ادامه داده است.
ریال در برابر دلار، از آغاز ژانویه، بیش از ۹ درصد از ارزش خود را باز پس گرفته است.
ایران تا مزایای واقعی لغو تحریم های آمریکا را نبیند بعید است ابعاد مذاکرات را فراتر از توافق هسته ای گسترش دهد.
تجربه ترامپ به اردوگاه تندروها در ایران این بهانه را داده است که آمریکا هرگز با حسن نیت مذاکره نخواهد کرد.
بایدن باید بر یک رویکرد دو مرحله ای در دیپلماسی با ایران تمرکز کند. نخست، آمریکا و ایران باید بر سر گام های فنی لازم برای پایبندی دو جانبه به توافق هسته ای، فرو نشاندن تنش منطقه ای و اعتماد سازی به توافق برسند. گام دوم را آمریکا به همراه متحدان اروپایی باید با محوریت مذاکراتی که مزایای بزرگتری برای ایران و غرب خواهد داشت بردارند.
آمریکا می تواند اگر ایران تعهدات اش را نقض کرد یا مانع مذاکرات بعدی شد تحریم ها را برگرداند.
مشوق های امروز اهرم های فردا هستند. دولت بایدن اگر فرصتی واقعی به دیپلماسی بدهد ممکن است هیچ گاه به آن اهرم ها نیازی نداشته باشد.
