تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در یک سال گذشته که در افکار عمومی جهان از آن به عنوان یک «لشگرکشی و کشورگشایی عصر مدرن» یادشده، موجب کشته‌شدن هزاران شهروند غیرنظامی اوکراین و بی‌خانمانی میلیون‌ها تن شده است.
شدت تخریب به حدی است که انگار برخی از شهرها اصلا وجود نداشته‌اند.
نیروهای روس در مقابل چشمان ناباور جهان در روز ۲۴ فوریه ۲۰۲۲/ ۵ اسفند ۱۴۰۱ به دستور پوتین و به بهانه «محافظت از جان روس‌تباران» از شمال، جنوب و شرق به خاک اوکراین حمله کردند. پوتین در این حمله با صراحت اعلام کرد که «جلوی اوکراین را از پیوستن به پیمان نظامی ناتو خواهد گرفت» و «اجازه نمی‌دهد اوکراین از مدار نفوذش خارج شود.»
جنگ در بازه زمانی یک سال خود شاهد تحولات کلیدی و افت و خیزهای بسیاری بود که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:
- در نخستین روزهای ماه مارس شهر خرسون در جنوب اوکراین به کنترل کامل نیروهای روسیه در آمد و نیروهای روسیه سایر بخش‌های این منطقه از جمله بزرگترین تاسیسات هسته‌ای تولید برق اروپا در زاپوریژیا که در مجاورت خرسون قرار دارد را به اشغال خود در آورد. در این ماه نیروهای روسیه با کمک و پشتیبانی گروه شبه‌نظامی و خصوصی واگنر خود را به نزدیکی کی‌یف پایتخت اوکراین رساندند، اما با آتش توپخانه‌ای و پهپادهای نیروهای اوکراینی در ۲۹ مارس مجبور به عقب‌نشینی شدند. در این روز مسکو اعلام کرد تمرکز خود را بر دونباس /قلب صنعتی شرق اوکراین خواهد گذاشت. این منطقه در سال ۲۰۱۴ با کمک جدایی‌طلبان طرفدار روسیه باعث شد تا کریمه به خاک روسیه ضمیمه شود، اقدامی که تا به امروز جامعه جهانی آن را به عنوان یک اقدام غیر قانونی به رسمیت نمی‌شناسد.
- در ماه آوریل عقب‌نشینی مسکو از کی‌یف از خود گورهای دسته‌جمعی صدها غیرنظامی را در خیابانهای شهر بوچا بر جای گذاشت / واقعه ای که «کشتار بوچا» نام گرفت. و رهبران جهان را بر آن داشت که روسیه را به اتهام ارتکاب جنایات جنگی پاسخگو بدانند.
- در ماه مه/ نیروهای اوکراینی پس از ماه‌ها مقاومت در مقابل تهاجم تمام‌عیار روسیه مجبور شدند دست از دفاع از مجتمع «آزوف‌استال» یکی از بزرگترین شرکت‌های سازنده آهن و فولاد کشور خود بردارند، اقدامی که کنترل کامل نیروهای روسیه بر شهر بندری ماریوپول در کرانه دریای آزوف در جنوب شرقی اوکراین را در پی داشت. در ۱۸ ماه مه فنلاند و سوئد دو کشور هم مرز روسیه با مشاهده تحولات اوکراین و از بیم ناامنی و در غلطیدن به سرنوشتی مشابه در مقابل مسکو از ناتو درخواست عضویت کردند.
- ماه ژوئن برای اوکراین آغاز پشتیبانی نظامی کشورهای غربی و سرازیر شدن تسلیحات جنگی بود. در روز ۳۰ ژوئن روسیه مجبور شد نیروهایش را از بندر اودسا در دریای سیاه جایی که در نخستین روزهای حمله به اوکراین گرفته بود عقب براند.
- در ماه ژوئیه روسیه و اوکراین با میانجی‌گری ترکیه و سازمان ملل و با امضای یک قرار‌داد توافق کردند برای برون‌رفت از خطری که امنیت غذایی جهان را تهدید می‌کرد بنادر دریای سیاه را برای انتقال غلات اوکراین به کشورهای جهان باز کنند.
- در ماه اوت، پایگاه هوایی عمده شبه جزیره کریمه در دریای سیاه که گذرگاه عمده نقل و انتقالات نظامی روسیه محسوب می‌شد در یک انفجار بزرگ توسط ارتش اوکراین تخریب شد. در روز بیستم همین ماه «داریا دوگینا» دختر «الکساندر دوگین» نظریه پرداز راست افراطی ملی گرا و از دوستان نزدیک پوتین در اثر انفجار یک خودروی حامل بمب کشته شد. روسیه اوکراین را عامل این ترور می داند.
- در ماه سپتامبر، نیروهای اوکراینی در یک حمله غافلگیرانه منطقه خارکف در شمال شرقی اوکراین را از کنترل نیروهای روسیه در‌آوردند و در ۲۱ سپتامبر پوتین با صدور یک فرمان خواستار بسیج و اعزام ۳۰۰ هزار نیروی ذخیره به جنگ اوکراین شد. حرکتی که اعتراض و مقاومت شدید صدها هزار تن از مردان روسی در پی داشت و به موج پناهندگی مردان روس به کشورهای همسایه دامن زد . پوتین همزمان با این حرکت از شهروندان دونتسک/ خرسون / لوهانسک و زاپوریژیا خواست با شرکت در یک رفراندوم تمایل یا عدم تمایل خود برای ماندن در اوکراین یا الحاق به خاک روسیه را اعلام کنند. اقدامی که جامعه بین المللی آن را به رسمیت نمی شناسد. اما پوتین در روز ۳۰ سپتامبر در یک مراسم رسمی در کرملین اسناد الحاق این مناطق به خاک روسیه را امضا کرد.
- در ماه اکتبر یک کامیون حامل مواد منفجره پل ارتباطی کریمه با روسیه را منهدم کرد. پوتین اوکراین را عامل این بمبگذاری دانسته و روسیه در پاسخ به حمله نیروگاه های برق اوکراین که از زیرساخت های کلیدی این کشور به شمار می روند را هدف حملات موشکی خود قرار داد. در نتیجه این حمله ها سراسر اوکراین روزانه با قطع جریان برق و گاز رو به رو هستند.
- در ماه نوامبر روسیه در مقابل مقاومت شدید نیروهای اوکراینی از خرسون تنها منطقه باقی مانده در تسلط خود در اوکراین اعلام عقب نشینی کرد. اقدامی که برای کرملین یک عقب نشینی تحقیرآمیز به شمار می‌رفت.
- در ماه دسامبر ارتش روسیه اعلام کرد اوکراین با استفاده از پهپاد به دو پایگاه بمب‌افکن های دوربرد در عمق خاک روسیه حمله کرده است. اوکراین در حمله‌ای دیگر در اواخر همین ماه بر توانایی و آمادگی خود به ایجاد شکاف در نظام دفاعی روسیه مهر تایید گذاشت. در روز ۲۱ دسامبر ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین در نخستین سفر خارجی خود در زمان جنگ به ایالات متحده با جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا دیدار کرد و در یک سخنرانی در کنگره آمریکا موفق شد تایید نمایندگان کنگره را برای ارسال سامانه دفاع هوایی پاتریوت و سایر ادوات جنگی به اوکراین به دست آورد.
- در روز اول ژانویه در نخستین ساعات آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی / روسیه دهها نیروی نظامی تازه بسیج شده خود به اوکراین را در حمله های موشکی نیروهای اوکراینی در شهر ماکیئیفکا در استان دونتسک در شرق اوکراین از دست داد. ارتش روسیه شمار تلفات خود در این حمله ها را ۸۹ نفر اعلام کرده ولی اوکراین می گوید در این حمله‌ها صدها تن از نیروهای روسیه کشته شدند.
- در ماه فوریه، جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا به مناسبت یک سالگی جنگ اوکراین در سفری غیره منتظره به اوکراین و در دیداری تاریخی با ولودیمیر زلنسکی همتای اوکراینی خود یک بار دیگر با اوکراین اعلام همبستگی کرد.