اوباما و مرکل: ایران برای حل موارد باقیمانده تصمیم‌های لازم را بگیرد

در حالی که گزارش ها حکایت از باقی ماندن تحریم و نیز تحقیق و توسعه به عنوان دو مساله باقی مانده مورد اختلاف طرفین در لوزان حکایت دارند، باراک اوباما و آنگلا مرکل در گفتگویی تلفنی برای بررسی روند مذاکرات، تاکید کردند که ایران برای حل و فصل موارد باقی مانده باید تصمیمات لازم را اتخاذ کند.

بر اساس بیانیه ای که کاخ سفید آمریکا بعد از ظهر جمعه منتشر کرد، رئیس جمهوری ایالات متحده در گفتگویی تلفنی با صدر اعظم آلمان، ضمن تاکید دوباره بر تعهد دو کشور برای رسیدن به یک توافق جامع و بلندمدت با ایران بر سر برنامه اتمی آن کشور، گفتند ایران باید در زمینه و رفع برخی اختلافات باقی مانده، تصمیم های لازم را بگیرد.

وزیر امور خارجه فرانسه نیز روز جمعه و پیش از عزیمت به لوزان برای پیوستن به این مذاکرات، با بیان این که مهمترین مساله محتوای گفتگوهاست نه مهلت پایان ماه مارس، از ایران خواست در راه رسیدن به یک توافق جامع و بلندمدت با قدرت های جهانی بیشتر تلاش کند.

لوران فابیوس، که کشورش در طول یک سال گذشته موضع سخت تری در این گفتگوها داشته، در ادامه به خبرنگاران گفت «ما خواهان رسیدن به توافق هستیم و این مهم، امکان پذیر است، اما نیازمند پیشرفت های جدیدی است،» و در ادامه تاکید کرد برای این منظور، «تلاش‌های جدیدی» باید از سوی طرف ایرانی صورت بگیرد.

این در حالی است که دیپلمات‌های ارشد ایالات متحده و ایران روز جمعه گفتگوها بر سر برنامه هسته‌ای ایران را با هدف دستیابی به یک توافق سیاسی در سوئیس ادامه دادند، و گزارش های رسیده از لوزان حاکی است که به رغم پیشرفت در بسیاری از زمینه‌ها، هنوز در دو مورد، میان طرفین اختلاف نظر وجود دارد.

بر اساس آخرین گزارش‌ها از لوزان، ايران همچنان بر ادامه تحقيقات در مورد سانتريفيوژهای پيشرفته در تاسیسات غنی‌سازی فردو تاکيد دارد و در عین حال خواهان برداشته شدن فوری کليه تحريم‌های شورای امنيت، آمريکا و اتحاديه اروپا است.

خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت که طرف غربی موافقت کرده در مرحله اول، تحریم های اعمال شده علیه برخی شخصیت ها و اشخاص ایرانی که بخاطر پرونده هسته ای تحت تحریم قرار گرفته اند را لغو کند.

این در حالی است که بر اساس توافق طرفین، از محتویات این مذاکرات تاکنون خبری منتشر نشده، و این گزارش نیز هنوز از جانب هیچکدام از طرفین گفتگوها بطور رسمی تایید نشده است.

رویترز پیشتر نیز به نقل از يک ديپلمات ارشد ايرانی که نخواست نامش فاش شود نقل کرده است که پيشرفت‌های بزرگی در گفتگوهای اخیر در لوزان بر سر همه مسايل حاصل شده است، با این حال «اختلاف بر سر دو مساله تحقيقات و تحريم‌ها همچنان باقی است.»

گفتگوهای هسته‌ای ایران و ایالات متحده که پس از یک وقفه شش روزه، از روز گذشته در هتل بوریواژ شهر لوزان از سر گرفته شد، روز جمعه نیز با حضور جان کری وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف همتای ایرانی او، از سر گرفته شده است.

وزیر امور خارجه ایران گفتگوهای جاری را «بسیار سخت و پیچیده» توصیف کرده و گفته است این مذاکرات «فراز و نشیب‌های جدی دارد و در مراحل مختلف، دیدگاه‌های مختلفی مطرح می‌شود.»

وزیران خارجه آمریکا و ایران صبح روز جمعه به مدت یک ساعت و نیم با یکدیگر گفتگو کردند، نشست بعدی کری و ظریف پس از چند ساعت وقفه، بعد از ظهر جمعه از سر گرفته شد.

خبرگزاری ایرنا به نقل از وزیر امور خارجه ایران نوشت «ما همواره گفته‌ایم که توافق کاملا امکان پذیر است. توافق جامع و کامل؛ این که چه زمانی نگاشته شد و نگارش آن شروع شود یک بحث است، اما این که مفاهیم و راه حل‌ها پیدا شود بحث دیگری است.»

با این حال علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، پس از دیدار روز جمعه خود با ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا، با بیان این که درباره بخش قابل توجهی از مذاکرات به «فهم مشترک» رسیده‌ایم، تاکید کرد که با این حال، «یکی دو موضوع فنی» همچنان باقی مانده و هنوز توافقی بر سر آنها صورت نگرفته است.

علاوه بر وزیران خارجه دو کشور، معاونان آنها، و همچنین رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی ایالات متحده نیز ماند دور قبل، در این دور از گفتگوها که در هتل بوریواژ لوزان برگزار می‌شود، حضور دارند.

همچنین هلگا اشمیت معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و حسین فریدون دستیار ویژه رئیس جمهوری ایران و برادر حسن روحانی نیز به این مذاکرات پیوسته‌اند.

خبرگزاری ایرنا از قول عباس عراقچی معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران نوشته است وزیران خارجه دیگر اعضای ۱+۵ فردا شنبه، و بعضی دیگر روز یکشنبه به لوزان می‌آیند.

هنوز بطور قطعی مشخص نیست که آیا وزیران خارجه دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ – یعنی روسیه چین و آلمان – نیز برای پیوستن به گفتگوهای جاری به لوزان خواهند رفت یا خیر.

ریچارد ویتز رئیس مطالعات سیاسی نظامی انستیتوی پژوهشی هادسن در واشنگتن، در گفتگو با صدای آمریکا درباره ارسال نامه از سوی رییس جمهوری ایران به سران کشورهای عضو گروه پنج بعلاوه یک، از جمله باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا، در این مقطع از مذاکرات جاری گفت «ما در مرحله بسیار حساسی از مذاکرات قرار داریم و هنوز اختلاف هائی وجود دارد.»

ریچارد ویتز: گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که تحولات منطقه شاید مذاکرات را مختل کند

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران روز گذشته علاوه بر ارسال نامه به سران کشورهای عضو گروه ۱+۵، با دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا، فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه بصورت تلفنی درباره روند مذاکرات جاری گفتگو کرد و آخرین مواضع تهران در این مذاکرات را برای طرف غربی تشریح کرد.

ریچارد ویتز با بیان این که این نامه تاثیر زیادی بر آمریکا نخواهد گذاشت، گفت «به نظرم تماس تلفنی با رئیس جمهور فرانسه از همه مهم‌تر است؛ زیرا بر پایه خبر رسانه‌ها این فرانسوی‌ها هستند که به برخی از شروط توافق معترض هستند. مساله مهم دیگر این است که رئیس جمهوری ایران از التزام شخصی خود برای پیشبرد این توافق استفاده می‌کند، گرچه تصمیم گیرنده نهایی رهبر جمهوری اسلامی ایران است.»

وی همچنین گفت «گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد حاکی از این که ممکن است تحولات عراق و یمن مذاکرات را مختل کند.»

با آغاز حملات هوایی ارتش عربستان سعودی از روز پنجشنبه علیه شبه نظامیان شیعه حوثی مورد حمایت ایران در یمن، برخی از این نگران هستند که شاید این موضوع بر گفتگوهای جاری تاثیر منفی بگذارد. با این حال مقام های ایران و آمریکا گفته اند این موضوع تاثیری در گفتگوهای جاری ندارد.

آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا نیز روز جمعه در مصاحبه اختصاصی با صدای آمریکا گفت، تمرکز مذاکرات بر رسیدن به توافق سیاسی پیش از پایان مهلت تعیین شده است.

بر اساس توافق ایران و شش قدرت جهانی، طرفین باید تا پایان ماه مارس (۱۱ فروردین ماه) بر سر اجزاء اصلی یا چارچوب یک توافق جامع، که از آن با عنوان توافق سیاسی نیز یاد می شود، به توافق برسند و پس از آن در فرصت سه ماه باقیمانده تا پایان ضرب الاجل نهایی مذاکرات، یعنی پایان ژوئن (۹ تیر ماه)، به ثبت جزئیات توافق جامع بپردازند.