دور بعدی مذاکرات اتمی تحت الاشعاع نامه سناتورهای جمهوریخواه

مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند

ایران و قدرت‌های جهان درباره برنامه هسته‌ای ایران دور دیگری از گفتگوها را در شهر لوزان سوئیس برگزار خواهند کرد. این گفتگوها در حالی انجام می‌شود که کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان در آمریکا، به شدت از روند گفتگوها و توافق احتمالی ناشی از آن انتقاد می‌کنند و در جدیدترین مورد، نامه بحث‌برانگیز برخی از سناتورهای جمهوریخواه به رهبران ایران است که در مورد هر نوع توافقی هشدار داده‌اند.

انتخابات اخیر کنگره در ماه نوامبر گذشته (پائیز ۱۳۹۳)، موقعیت جمهوریخواهانی که مخالف توافق با ایران هستند را محکم‌تر کرد. آنها علاوه بر مجلس نمایندگان، اکثریت مجلس سنا را نیز در دست گرفتند و از همان آغاز اعلام کردند که کنگره باید توافق آینده با ایران را از تصویب بگذراند.

در گزارش سالانه وضعیت کشور به نشست مشترک نمایندگان کنگره، باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده از گفتگو با تهران تا رسیدن به توافق و حل پرونده هسته‌ای ایران از طریق دیپلماسی دفاع کرد.

پس از سخنرانی آقای اوباما، جان بینر رئیس مجلس نمایندگان از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، و مخالف سرسخت هر نوع توافق اتمی احتمالی آمریکا با ایران، دعوت کرد براس سخنرانی در این زمینه در نشست مشترک کنگره حضور یابد. کاخ سفید با انتقاد از این اقدام، اعلام کرد دعوت از آقای نتانیاهو با کاخ سفید هماهنگ نشده و رئیس جمهوری قصد ندارد با وی، آن هم در آستانه انتخابات پارلمانی در اسرائیل، دیدار کند.

بنیامین نتانیاهو به رغم مخالفت‌ها در اسرائیل و محافل آمریکایی، سرانجام در کنگره سخنرانی کرد و مخالفت خود را با هرنوع توافقی با ایران اعلام کرد.

پرزیدنت اوباما در واکنش گفت مطلب تازه‌ای در سخنان نخست وزیر اسرائیل نبوده و آقای نتانیاهو از آغاز با توافق مخالف بوده است. آقای اوباما در ادامه افزود، به زدوی مشخص خواهد شد آیا ایران آماده پذیرش توافقی معقول هست یا خیر؟

«اگر آنها به واقع فقط به دنبال يک برنامۀ اتمی مسالمت آميز هستند، اگر بتوانيم از آنها يک صداقت شفاف و بی‌سابقه ببينيم، يا بتوانيم تأييد کنيم که قصد توليد تسليحات اتمی ندارند، آنوقت می‌توان گفت به توافقی که می‌خواستيم، رسيده‌ايم . اما اين مستلزم آن است که آنها هم اين محدوديت‌ها و شرط مربوط به تأييد نوع برنامه‌شان را بپذيرند، که حداقل تا حالا راضی به پذيرفتن چنين چيزی نشده‌اند.»

در ادامه نارضايتی اکثريت جمهوريخواه کنگره آمريکا از روند مذاکرات اتمی جاری با نمايندگان ايران، يک گروه ۴۷ نفره از سناتورهای جمهوريخواه با ارسال نامه به رهبران جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند، هر نوع توافق با ایران تنها تا پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما اعتبار دارد و دولت بعدی می‌تواند آن را باطل کند.

رئیس جمهوری ایالات متحده در واکنش اعلام کرد تندروهای ایران و تندروهای آمریکا در «ائتلافی نامتعارف» می‌خواهند مانع هر نوع توافق شوند، بدون آن که راه حلی برای این پرونده ارائه کنند.

«فکر می‌کنم نوعی طنز است که ببینیم بعضی از اعضای کنگره انگیزه‌های مشابهی با تندروهای ایران دارند. ائتلاف نامتعارفی است. به نظر من در حال حاضر تمرکز ما بايد فقط بر اين باشد که ببينيم آيا اصلا می‌توانيم به توافق برسيم يا نه؛ و وقتی به توافق رسيديم، درباره آن با مردم آمريکا صحبت کنيم. آنوقت من مطمئنم قادر به اِعمال آن توافق خواهيم بود.»

جو بايدن معاون رياست جمهوری آمريکا، که خود ۳۶ سال عضو مجلس سنای آمریکا بوده، ضمن ابراز تأسف، گفته است چنين اقدامی در شأن کنگره نيست، و در ادامه افزود هرگز شاهد چنین چیزی نبوده، که اعضای کنگره به رهبران خارجی نامه بنویسند و بگویند رئیس جمهوری آمریکا اختیارات قانونی ندارد.

هیلاری کلینتون وزیر خارجه پیشین آمریکا نیز نامه این ۴۷ سناتور جمهوریخواه به رهبران ایران را خارج از سنت‌های آمریکایی و موجب زیان رساندن به اعتبار آمریکا در جهان توصیف کرد.

نامه سناتورهای جمهوریخواه، واکنش مقام‌های ایران را نيز در پی داشته است. محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران روز دوشنبه در سخنانی در حاشیه مجلس خبرگان، آن را يک کار تبليغاتی توصيف کرد. آیت الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی این نامه را نشانه «فروپاشی اخلاق سیاسی» در نظام سیاسی آمریکا قلمداد کرده است.