تحریم جشنواره‌های فجر از تئاتر تا موسیقی؛ حکومتی‌ترین جشنواره ۴۰ سال گذشته

سی‌و‌هشتمین دوره جشنواره موسیقی فجر در حالی در ایران دومین روز خود را سپری کرد که این جشنواره هم مثل جشنواره‌های تئاتر و فیلم فجر با عدم استقبال هنرمندان مطرح این عرصه روبرو شده است.

آغازگر این جشنواره در عصر جمعه ۲۸ بهمن،‌ ارکستر موسیقی ملی ایران بود به رهبری «همایون رحیمیان» نامی کمتر شناخته‌شده که جایگزین بزرگانی چون فرهاد فخرالدینی،
بردیا کیارس، فریدون شهبازیان و نادر مشایخی شده است.

در بخش موسیقی عامه‌پسند هم امسال نامهایی چون آرون افشار، سینا شعبانخانی، مسعود صادقلو، مصطفی راغب، ناصر زینلی، میثم ابراهیمی، معین زندی، گرشا رضایی، بهنام بانی، علی یاسینی، مجید رضوی و رضا بهرام به چشم می‌خورد که برخی از آنها قرار است بعد از سالها ضبط‌های زیرزمینی و عدم اجازه برگزاری کنسرت یا ارائه قطعه موسیقایی، امسال با مجوز وزارت ارشاد اسلامی اولین کنسرت خود را برگزار کنند.‌

محمد مهدی اسماعیلی وزیر ارشاد دولت سیزدهم که در یک ماه گذشته بسیار تلاش کرده تا تحریم جشنواره‌های تئاتر و فیلم را کم‌اثر و بی‌اهمیت جلوه داده و بعضا آن را به‌طور کامل رد کند درباره استقبال جامعه موسیقی از جشنواره موسیقی فجر هم گفته :«استقبال بیشتر از توقعم بود.»

او اضافه کرده : «در موضوع گسترش فعالیت‌های حوزه موسیقی هیچ مانعی نداریم بلکه مشوق هم هستیم ضمن آنکه از گروههای خاص هم حمایت خواهیم کرد.»

معاون هنری وزیر ارشاد هفتم بهمن درباره جشنواره موسیقی فجر گفته بود: «هر کسی دوست داشت در جشنواره شرکت می‌کند و اگر دوست نداشت شرکت نمی‌کند، اما من یقین دارم که هنرمندان ما موجب سربلندی ما و سرافکندگی دشمنان خواهند شد.»

این سخنان یک مقامات رسمی در جمهوری اسلامی در حالی بیان می‌شود که در طول ۴۴ سال گذشته موسیقی همواره از خطوط قرمز نظام و مذهبیون تندرو بوده به‌طوری که در همه این سالها پخش تصاویر آلات موسیقی از تلویزیون حکومت ایران ممنوع بوده است.

آذر ماه امسال و در میانه اعتراضات مردمی و سرکوب خشن حکومتی در ایران،‌ وزیر ارشاد جمهوری اسلامی ایران به خبرگزاری ایلنا گفته بود که نهادهای امنیتی «مرتب پیگیری می‌کنند» تا فعالیت‌های هنری «به صورت عادی» برگزار شوند.

محمدمهدی اسماعیلی آن زمان تصریح کرد: «زمانی مشکل از سمت ما بود و می‌گفتیم مجوز نمی‌دهیم اما در حال حاضر اصرار می‌کنیم که هر کسی می‌خواهد بیاید مجوز بگیرند.»

عادی‌سازی شرایط و برگزاری کنسرت‌ها، ۱۲ بهمن با اجرای خواننده‌ای به نام «زانکو» در تهران آغاز شد. خواننده‌ای با یک «تک‌آهنگ» و اجرایی که بسیاری از مخاطبان آن را از نظر کیفیت و اجرا ضعیف و نازل عنوان کردند. اما برخی رسانه‌های حکومتی آن را «نقطه عطفی در تاریخ موسیقی ایران» و «موفقیتی بزرگ» توصیف کردند.

اجرای کنسرت گروه «ماکان» و بعد سیروان خسروی هم در میان ایرانیان معترض سروصدای زیادی به پا کرد،‌ این دو خواننده در صفحات اینستاگرام خود نوشتند که به «زور» مجبور به برگزاری کنسرت در این شرایط شدند،‌ تصاویر منتشر شده از شب اجرا هم نشان داد، هر دو مراسم به محلی برای اعتراض به وضع موجود تبدیل شده و تماشاگران در آن شعارهایی داده‌اند که حکومت علاقه‌ای به شنیدن آنها ندارد.

اصرار به از سرگیری کنسرت‌ها و برنامه‌های هنری در حالی صورت می‌گیرد که توماج صالحی و یاسین صیدی، دو خواننده رپ، بازداشت شده‌اند و هر دو به اتهام «محاربه» در خطر اعدام قرار دارند.

روزنامه شرق در تاریخ ۲۳ آبان گزارش داد که بیش از صد هنرمند سینما، تئاتر و موسیقی در پی اعتراضات اخیر در ایران بازداشت و یا ممنوع‌الخروج شده‌اند.