جان کری نخستین وزیر خارجه ایالات متحده است که روز جمعه چهاردهم ژوئیه ۲۰۱۵، به منظور شرکت در مراسم برافراستن و پرچم و بازگشایی رسمی سفارت ایلات متحده پس از حدود ۷۰ سال به کوبا سفر کرده است، در مراسم برافراشتن پرچم بر فراز ساختمان سفارت آمریکا در هاوانا و بازگشایی رسمی سفارتخانه گفت، عادی سازی روابط به معنای آن نیست که گذشته را فراموش خواهیم کرد.
در ادامه نگاهی مختصر می کنیم به فراز و نشیب های روابط دو کشور از بیش از پنج دهه پیش تا کنون:
آغاز - در اول ژانویه ۱۹۵۹ میلادی انقلابیون به رهبری فیدل کاسترو موفق به براندازی فولخنسیو باتیستا، دیکتاتور کوبا می‌شوند. ایالات متحده خیلی زود دولت جدید کوبا را به رسمیت می‌شناسد. اما روابط رو به سردی می‌رود، وقتی آمریکا از محاکمات سرپایی و اعدام یاران باتیستا انتقاد می‌کند. یک سال بعد کوبا پالایشگاه‌های نفتی آمریکایی را که از پذیرش نفت شوروی خودداری می‌کردند، ملی اعلام می‌کند. کمی بعد تقریبا تمامی شرکت‌های آمریکایی در کوبا مصادره می‌شوند.
سردی روابط – ایالات متحده بخش عمده صادرات به کوبا را ممنوع اعلام می‌کند و روابط دیپلماتیک را به حالت تعلیق در می‌آورد. سه ماه بعد نیز کاسترو کوبا را یک دولت سوسیالیستی اعلام می‌کند؛ تنها یک روز پیش از آن که آمریکا از عملیات موسوم به «خلیج خوک‌ها» به منظور سرنگونی کاسترو حمایت کند. همزمان ماموران امنیتی آمریکا تلاش‌های مکرری را برای ترور رهبر کوبا در دستور کار قرار می‌دهند.
تخاصم - در اکتبر ۱۹۶۲ تلاش‌های آمریکا برای توقف انتقال موشک‌های هسته‌ای شوروی به کوبا به محاصره دریایی کوبا منجر می‌شود و جهان در آستانه یک جنگ هسته‌ای قرار می‌گیرد. جان اف کندی، ریاست جمهوری آمریکا در نهایت از حمله به کوبا چشم‌پوشی می‌کند.
عادی‌سازی ناکام – جیمی کارتر رییس‌جمهوری وقت آمریکا تلاش می‌کند تا روابط با کوبا را عادی کند. در سال ۱۹۷۷ ماموریت‌های دیپلماتیک از سر گرفته می‌شود و مذاکره برای آزادی هزاران زندانی آغاز می‌شود. اما این تلاش‌ها با ماموریت‌های نظامی کوبا در آفریقا و تلاطمات ناشی از سیل در کوبا تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. سال ۱۹۸۰ و پیروزی رونالد ریگان در انتخابات، پایان تلاش برای ایجاد روابط دوستانه است.
کوبای تنها – فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ اقتصاد کوبا را به ویرانی می‌کشاند، اما کوبا کج‌دار و مریز به راه خود ادامه می‌دهد. ابتدا با تداوم رهبری فیدل کاسترو و پس از بیماری فیدل در سال ۲۰۰۶، تحت رهبری رائول کاسترو، برادر فیدل که پیش از آن فرمانده ارتش کوبا بود.
ماجراهای مهاجران – روابط خصمانه کوبا با مهاجران کوبایی به مقصد فلوریدا (جنوب آمریکا) بارها به درگیری کشیده شده است. در سال ۱۹۹۶ جت‌های کوبایی به دو هواپیمای «نجات برادران» در حین نجات مهاجران گرفتار شده در دریا، شلیک کرد و ۴ نفر کشته شدند. گروه نجات برادران، جمعی از فعالان حقوق بشر بودند که به مهاجران کوبایی کمک می‌کردند.
در سال ۱۹۹۹ هم یک جنگ حقوقی بر سر «الیان گونزالز» ۵ ساله در می‌گیرد. الیان و مادرش موفق شده بودند خود را به خاک آمریکا برسانند، اما پس از مرگ مادر الیان، پدرش که در کوبا مانده است خواستار بازگشت الیان می‌شود. درمقابل بستگان مادرش خواهان ماندن او در آمریکا هستند. این موضوع تبدیل به یک مناقشه جنجالی می‌شود اما در نهایت مقامات آمریکایی الیان ۵ ساله را در سال ۲۰۰۰ به کوبا تحویل می‌دهند.
زندانی‌ها – ایالات متحده ۵ جاسوس کوبایی را در سال ۱۹۹۸ دستگیر می‌کند و کوبا کمپینی بین‌المللی برای آزادی آنها راه‌اندازی می‌کند. کوبا مدعی است که این افراد در حال دفاع از جزایر در مقابل تلاش‌های تروریستی ایالات متحده بوده‌اند. در دسامبر سال ۲۰۰۹ میلادی کوبا یک افسر بنیاد USAID (نمایندگی ایالات متحده برای توسعه بین‌المللی) را به نام دستگیر کرده و او را به براندازی متهم می‌کند. این موضوع تلاش‌های اولیه پرزیدنت باراک اوباما را برای بهبود سطح روابط در نطفه خفه می‌کند.
پیشرفت غیرمنتظره – باراک اوباما و رائول کاسترو ۱۷ دسامبر ۲۰۱۴ را به عنوان تاریخ از سرگیری روابط دیپلماتیک و معاوضه زندانیان انتخاب می‌کنند. آلن گراس و سه تن از جاسوسان کوبایی دستگیر شده که هنوز در بازداشت هستند، از جمله این زندانیان هستند.
خروج از فهرست حامیان تروریسم – دولت اوباما سرانجام کوبا را از فهرست حامیان تروریسم خارج می‌کند تا قدم مهمی در عادی‌سازی روابط دو دشمنِ سال‌های جنگ سرد باشد.
مبادله توافق‌نامه – موضوعات باقیمانده حل می‌شود و کوبا و ایالات متحده با رد و بدل کردن توافق‌نامه‌هایی ۲۰ جولای را به عنوان تاریخ از سرگیری کامل روابط انتخاب می‌کنند.
از سرگیری روابط دیپلماتیک – روابط به طور رسمی از نیمه شب ۲۰ جولای آغاز می‌شود و سطح روابط دیپلماتیک دو کشور از دفتر حافظ منافع به سفارت ارتقا پیدا می‌کند.
افراشته شدن پرچم آمریکا در هاوانا – جان کری نخستین وزیر امور خارجه آمریکا می‌شود که از سال ۱۹۴۵ به کوبا سفر کرده است. او در ۱۴ آگوست (اوت) ۲۰۱۵ برای شرکت در مراسم برافراشتن پرچم در سفارت تازه بازگشایی شده آمریکا به هاوانا سفر می‌کند.
