رهبر جدایی طلبان شرق اوکراین در ویدیویی که روز شنبه منتشر شد گفته شورشیان این روزها خودروهای جنگی از روسیه دریافت می کنند و در آن کشور آموزش نظامی می بینند تا علیه نیروهای دولتی اوکراین دست به یک عملیات عمده ضدحمله بزنند.
درگیری چهارماهه در شرق اوکراین وارد یک مرحله بحرانی شده، و کیف و دولت های غربی صحنه جنگ را زیر نظر دارند و بیم از آن دارند که مسکو در حمایت از شورشیانی که در حلقه تنگ محاصره گرفتار شده اند، گامی بردارد. البته مسکو به زبان، چنین قصدی را تکذیب می کند.
به نوشته رویترز، الکساندر زاخارچنکو، نخست وزیر خودخوانده دونتسک – که شورشیان آن را «جمهوری خلق دونتسک» می خوانند – در یک پیام ضبط شده ویدیویی گفت شورشیان به زودی ۱۵۰ خودروی سنگین نظامی، از جمله ۳۰ تانک، همراه با ۱،۲۰۰ شبه نظامی که چهارماه است در روسیه آموزش می بینند، از روسیه دریافت می کنند:
«این افراد و تجهیزات در حساس ترین لحظه به دست ما می رسند.» آقای زاخارچنکو مشخص نکرد که وسائل نقلیه جنگی از کجا خواهد رسید.
در همین حال، مسکو در پی انضمام شبه جزیره کریمه و اتهام حمایت مالی، نظامی و تدارکاتی از جدایی طلبان شرق اوکراین، تحت تحریم های شدید غرب قرار گرفته، اما تمام این ادعاها را رد می کند.
سخنگوی دولت آلمان روز شنبه اعلام کرد انگلا مرکل، صدراعظم آلمان، و پترو پوروشنکو رئیس جمهوری اوکراین، در یک تماس تلفنی توافق کردند که تحویل اسلحه به جدایی طلبان اوکراین باید متوقف شود و آتش بس هرچه سریعتر برقرار شود.
روز جمعه هنگامی که دولت اوکراین اعلام کرد یک ستون زرهی را که از مرزهای روسیه وارد اوکراین شده بود، درهم شکسته، تأکیدی بود بر احتمال درگیری مستقیم میان دو جمهوری قدرتمند اتحاد شوروی سابق.
اما مسکو اقدامی در تلافی نکرد و فقط گفت ورود خودروهای نظامی روسیه به خاک کشور همسایه «وهم و خیالی بیش نیست.»
در این میان، جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا هم روز شنبه با آقای پوروشنکو گفتگو کرد، و کاخ سفید گفته «رهبران دو کشور در این باره اشتراک نظر دارند که اعزام ستون های نظامی روسیه به داخل مرز اوکراین، و تأمین سلاح های پیشرفته برای جدایی طلبان با تمایل مسکو به بهبود وضعیت انسانی در شرق اوکراین منافات دارد.»
پاولو کلیمکین، وزیر خارجه اوکراین، از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – خواسته تا نیروهای اوکراین را از لحاظ نظامی پشتیبانی کند.
شورشیان که در هفته های اخیر در برابر نیروهای دولتی عقب نشینی کرده اند، چند روزی است که حرف از ضدحمله علیه ارتش اوکراین به میان می آورند، اما تا کنون در عمل اقدامی نکرده اند.
الکساندر زاخارچنکو که تبعه روسیه است، هفته گذشته جانشین الکساندر بورودای شد که اصلاً روس است. گفته های جنگ افروزانه آقای زاخارچنکو همه امیدها به پایان خصومت ها با تغییر رهبری شورشیان را نقش برآب کرد.
کاروانی شامل ۲۸۰ کامیون ظاهراً حامل آب، مواد خوراکی و دارو برای جنگزدگان شرق اوکراین، از روسیه به سمت اوکراین حرکت کرد ولی از روز جمعه در ۲۰ کیلومتری مرز اوکراین مجبور به توقف شد و اجازه حمل «کمک های انساندوستانه» به داخل اوکراین را نیافت.
مقامات کمیته بین المللی صلیب سرخ می گویند روسیه و اوکراین برسر نحوه تأمین امنیت آن تا پیش از تحویل به صلیب سرخ، به توافق نرسیده اند. روسیه می گویند کامیون ها تنها کمک های انساندوستانه را برای غیرنظامیان ساکن مناطق درگیر در جنگ حمل می کند، اما اوکراین نگران است که مبادا «اسب تروآ»ی روسها در قالب کمک وارد آن کشور شود، و تجهیزات جنگی در اختیار شورشیان روسگرا بگذارد، یا بهانه ای برای مداخله مسلحانه در اوکراین بتراشد.
بحران اوکراین موجب شده که روابط میان روسیه با غرب به پایین ترین سطح از زمان جنگ سرد، تنزل پیدا کند؛ و منجر به برقراری محدودیت های تجاری علیه روسیه شود. البته دود چنین تصمیمی علاوه بر روسیه به چشم اقتصادهای اروپا که به زحمت روی پای خود بند هستند هم می رود.
سازمان ملل هفته گذشته اعلام کرد که طبق برآوردها، ۲،۰۸۶ نفر در درگیری های شرق اوکراین کشته، و در حدود ۵،۰۰۰ نفر مجروح شده اند.
رئیس جمهوری فنلاند در دیدار با همتای اوکراینی خود گفت خطر جنگ مستقیم بین روسیه و اوکراین چندان بالا نیست. امیدواری من براساس این واقعیت است که ارتباط، هرچند دچار ترک شده، ولی قطع نشده است.»
فرانسه می گوید نشستی که میان وزیران امور خارجه کشورهای اوکراین، روسیه، آلمان و فرانسه برای روز یکشنبه برنامه ریزی شده می تواند نخستین گام در راه نشست سران برای صلح باشد.
هم اکنون نیروی زمینی اوکراین در شرق کشور دست بالا را دارد و توانسته دست جدایی طلبان را از بیشتر مناطق اشغالی کوتاه کند، و آنها را در دونتسک و لوهانسک تحت محاصره قرار دهد. کیف می گوید هم اکنون کنترل جاده ای که این دو شهر را به هم وصل می کند، در دست ارتش است.
