رئیس نهاد دولتی «سازمان توسعه تجارت ایران» از شروع به فعالیت نخستین «بانک روسی» در ایران خبر داده و آن را دستاوردی «مهم» خوانده، موضوعی که از سوی کاربران رسانههای اجتماعی و کارشناسان با چالشهایی روبهرو شده است.
علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی که همزمان ریاست سازمان توسعه تجارت ایران را نیز بر عهده دارد، با انتشار توییتی در اکانت شخصی خود، اعلام کرد که بانک «ویتیبی» روسیه در ایران فعال شده است.
این مقام وزارت صمت دولت ابراهیم رئیسی مدعی شده است بانک «VTB» روسیه که «دفتر نمایندگی» خود را در ایران دایر کرده، «دومین بانک بزرگ روسی» است.
دولتهای ایران و روسیه و همچنین سیستمهای پولی و بانکی هر دو کشور تحت تحریمهای تنبیهی شدید بینالمللی قرار دارند که نقل و انتقال متداول پول و ارز را برای آنها غیرممکن یا با مشکلات فراوان روبرو کرده است.
نهم بهمنماه ۱۴۰۱ محسن کریمی، معاون امور بین الملل بانک مرکزی جمهوری اسلامی از به امضا رسیدن «تفاهمنامه همکاری» ایران و روسیه با موضوع «اتصال پیامرسانهای مالی دو کشور» به منظور تسهیل «تبادلات مالی و بانکی» دو کشور خبر داده بود.
در شرایطی که معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران شروع به فعالیت این بانک روسی در ایران را مهم و حاصل «تلاشهای مستمر و پیگیری» تهران دانسته، برخی کاربران شبکههای اجتماعی آن را نوعی «خسارت» ارزیابی میکنند.
کاربری با اشاره به ضربالمثل «کوری شود عصا کش کور دیگری»، نوشته است: «بانکی که [خودش] تحریم است، دسترسی به سوئیفت ندارد و ۷/۷ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ زیان داشته»، در ایران فعال شده است.
معاون وزیر صمت دولت جمهوری اسلامی علت «حضور مستقیم» این بانک روسی در ایران را «انتقال» بخشی از «درآمدهای ارزی» از «شبکه تراستی» به «شبکه بانکی» اعلام داشته است.
کاربر دیگری با یادآوری موارد مشابه در دولتهای پیشین جمهوری اسلامی و شکست آن تجربههای بانکی، خطاب به رئیس نهاد دولتی سازمان توسعه تجارت ایران طی توییتی نوشته است: «برنامه چیه که به سرنوشت بانکهای ترک، هندی و چینی در زمان احمدینژاد دچار نشن؟»
خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به نهادهای امنیتی حکومت ایران با انتشار تصویری از ورودی ساختمان این یانک روسی در تهران، مدعی شده است: ارزش «دارایی» این بانک «۲۸۵ میلیارد دلار» است که «۱۰ درصد» بیش از «ارزش کل دارایی نظام بانکی کشور» است.
هفته اول ماه آوریل بود که این بانک روسی از زیان ۷/۷ میلیارد دلاری خود در پی تحریمهای بین المللی علیه روسیه به دلیل حمله نظامی به اوکراین خبر داده بود. این بانک یکی از اولین بانکهای روسی است که از سیستم سوئیفت حذف شده بود.
هفته پیش، وزیران دارایی و روسای بانک مرکزی هفت کشور صنعتی جهان (G7) پس از پایان نشست بیست و سوم اردیبهشتماه در نیگاتای ژاپن، با انتشار بیانیهای «نگرانی عمیق» خود را نسبت به «خطر تبادلات مالی غیرقانونی که از ایران سرچشمه میگیرد» ابراز داشتند.