ولی نصر، استاد امور بین الملل و خاورمیانه در دانشگاه جانز هاپکینز، در یادداشتی در نشریه «فارن افیرز» نوشته است واشنگتن باید به سرعت توافق هسته‌ای را احیا کند یا با خطر یک بحران تمام عیار در خاورمیانه روبرو شود.
نصر می گوید ترمیم آسیب هایی که دولت ترامپ به برجام زده در حرف ساده تر از عمل است. اعتماد اندکی میان ایران و ایالات متحده باقی مانده و سیاست های داخلی پر تنش در هر دو کشور برقراری دوباره توافق هسته ای را امری بسیار دشوار کرده است. دولت جدید آمریکا برای هر گونه امید به نجات این توافق باید سریع دست به کار شود.
اولویت ایران بازگشت به وضعیت قبل از دولت ترامپ است. واشنگتن ممکن است وسوسه شود فشار بیشتری بیاورد. اما تاخیر بیشتر موقعیت بایدن را تضعیف خواهد کرد و خطر سقوط کامل برجام را در بر دارد.
رهبران ایران به تقویت اقتصادی امید بسته اند، اما زیر فشار سیاسی سنگینی برای ایستادن در برابر ایالات متحده قرار دارند. بایدن باید با بازگشت هر چه سریع تر به برجام درخواست های تائید پایبندی ایران را تا توافق مذاکره کنندگان بر سر گام های دقیق برای بازگشت دو طرف به برجام به تعویق بیاندازد.
هر چه مردم ایران به آمریکا بیشتر به چشم تهدید نگاه کنند احتمال حمایت‌شان از یک برنامه هسته ای با بازدارندگی لازم بالا خواهد رفت.
آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، اخیرا گفت تهران همان آن که واشنگتن تحریم ها را بردارد به پایبندی به توافق برخواهد گشت. خامنه ای به عنوان تصمیم گیرنده اصلی مسیر باریکی را برای حرکت دولت خودش تعیین کرده است.
در ایران هم مانند ایالات متحده سیاست داخلی و خارجی در هم تنیده است. تندروهای مخالف سرسخت برجام در انتخابات مجلس شورای اسلامی پیروز شدند. از سرگیری موفقیت آمیز توافق هسته ای و مزایای اقتصادی آن تندورها را تضعیف خواهد کرد و حتی بر انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران تاثیر می گذارد. نتیجه آن رقابت انتخاباتی فضای حاکم بر روابط آمریکا و ایران در پنج سال آینده را تعیین خواهد کرد.
بایدن به موازات بازگشت سریع و کامل به برجام می تواند اقدام های یکجانبه ای را برای بهبود زندگی و رفاه ایرانی ها اعلام کند؛ این حرکت حمایت عمومی از گفتگوهای سازنده با ایالات متحده را احیا خواهد کرد. برچیدن محدودیت های صدور ویزا برای ایرانیان، ارائه معافیت ها برای فروش نفت، رفع توقیف بعضی از دارایی های ایران در بانک های آسیایی و حمایت از درخواست وام اضطراری ۵ میلیارد دلاری ایران از صندوق بین المللی پول برای مبارزه با کووید-۱۹ می تواند اقدامات اعتماد ساز بایدن باشد.
بازگشت سریع به توافق بدون خطر نیست. دولت بایدن احتمالا با مخالفت شدیدی در کنگره روبرو خواهد شد، به خصوص اگر ایران نتواند بلافاصله اقدام متقابلی انجام دهد. ایران و ایالات متحده با دور شدن از دیپلماسی ممکن است خیلی سریع درگیر جنگی شوند که هیچ کدام نه خواهان آن هستند و نه می توانند از پس آن برآیند.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید:
