سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» می‌گوید نیروهای مسلح جمهوری اسلامی یک کولبر جوان را شامگاه چهارشنبه، ۲۴ آبان، با تیراندازی مستقیم در بانه کشتند.
بر اساس این گزارش، جلال حیدریان، ٢٨ ساله اهل دیواندره، با شلیک نیروهای هنگ مرزی مستقر در مرز «هنگه‌ژا» در بانه کشته شد.
هه‌نگاو می‌گوید ۲۴ ساعت پیش از آن نیز یک کولبر دیگر به نام یادگار رحیمی، اهل بانه، در همان نقطه مرزی با شلیک مستقیم نیروهای هنگ‌مرزی کشته شد.
لیلا مروتی، تحلیلگر سیاسی و همکار آژانس خبری موکریان، که ساکن هلسینکی پایتخت فنلاند است، یک هفته پیشتر در گفتگو با صدای آمریکا با اعلام این که معتقد است «اراده‌ای برای حل مساله کولبران وجود ندارد»، گفته است: «کولبری معلول نابرابری‌های سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی موجود در مناطق کردنشین و کل کشور است.»
او با اشاره به گسترش کولبری از شهرهای مرزی مناطق کردنشین به شهرهای غیرمرزی گفت که کودکان، نوجوانان و جوانان و همچنین زنان و دختران کرد اکنون کولبری می‌کنند و این پدیده به دلیل «تقسیم نابرابر ثروت و امکانات» به‌ویژه «بعد از انقلاب» است.
خانم مروتی افزود: اشخاص و نهادهایی از تداوم پدیده کولبری «سودهای کلان اقتصادی» می‌برند و هیچ اراده‌ای برای حذف آن ندارند.
او سخنان مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر «ساماندهی کولبران» را «بیشتر از نوع شعار» خواند و یادآور شد هیچ حرکت اساسی از جمله ایجاد بستر اقتصادی مناسب برای حذف پدیده کولبری از سوی جمهوری اسلامی انجام نشده است و تا زمانی که «نگرش سیاسی و امنیتی» به مناطق کردنشین وجود داشته باشد، کولبری همچنان ادامه خواهد داشت.
این تحلیلگر سیاسی با اشاره به نبود یک مرکز رسمی به منظور اطلاع‌رسانی درباره تعداد کل کولبران و شمار افراد کشته و زخمی شده در حین کولبری گفت: آمارهای ارائه‌شده از سوی سازمان‌های مدافع حقوق بشر حاکی از آن است که طی شش ماه گذشته سال جاری (۱۴۰۲) حدود ۸۵ کولبر عمدتا بر اثر تیراندازی ماموران حکومتی زخمی و یا کشته شده‌اند.
به گفته خانم مروتی، ١٣ تن از کشته شدگان و بقیه آنها در حین کولبری زخمی شده‌اند.
او افزود: علاوه بر عدم اطلاع‌رسانی رسمی درباره کولبران، نگرانی خانواده‌های قربانیان از عواقب اطلاع‌رسانی نیز مزید بر علت شده و دسترسی به آمار دقیق درباره تعداد کولبران آسیب‌دیده از سوی ماموران جمهوری اسلامی را دشوارتر کرده است.
لیلا مروتی در ارتباط با دلایل تداوم تیراندازی به سوی کولبران گفت: به رغم وجود قانون مربوط به مالکیت و نحوه استفاده از سلاح‌های گرم در ایران، نواقص این قانون و عدم اشراف یا پایبندی ماموران جمهوری اسلامی به این قانون موجب شده کولبران زیادی قربانی تیراندازی مستقیم ماموران مسلح جمهوری اسلامی شوند.
این تحلیلگر سیاسی یادآور شد حتی حیوانات کولبران نیز از گزند تیراندازی ماموران مسلح جمهوری اسلامی در امان نیستند و هدف گلوله قرار می‌گیرند.
به گفته خانم مروتی، فقدان آگاهی‌رسانی درباره سرنوشت بارهای کولبران قربانی تیراندازی سبب تقویت این گمانه‌زنی شده است که تیرندازی به کولبران «عامدانه» است و «با هدف دسترسی به بارهای آنها» انجام می‌شود.
او «ایجاد رعب و وحشت میان کولبران» را از دیگر دلایل تیراندازی به سوی آنها ذکر کرد.
