روز جمعه ۱۸ ژوئیه جان کری وزیر خارجه آمریکا با انتشار بیانیه ای مطبوعاتی، از تمدید مذاکرات اتمی با ایران به مدت چهارماه دیگر خبر داد. ترجمه بیانیه را در زیر می خوانید.
«همان گونه که پرزیدنت اوباما و تمامی هیئت دولت تاکید کرده اند، ما خود را در قبال آزمون یکی از مهم ترین اولویت های جهان، یعنی تضمین این که ایران سلاح اتمی تولید نخواهد کرد – از طریق مذاکرات دیپلماتیکی که هم اکنون میان ما و شریکان بین المللی مان در جریان است -متعهد می دانیم.
این تلاش همان قدر که فشرده است، مهم هم هست. و ما در مدتی کم راه دشواری طی کرده ایم. کم تر از یک سال پیش پرزیدنت اوباما و پرزیدنت روحانی رئیس جمهوری ایران، با یکدیگر گفت و گو کردند و کوشیدند لحظه دیپلماتیک جدیدی را بنیان گذارند. و من نخستین مذاکرات دو جانبه میان وزیر خارجه آمریکا و وزیرخارجه ایران را، برای تخستین بار در طی بیش از سه دهه، برگزار کردم.
از آن زمان، ما درگیر تلاشی فشرده و دائمی بوده ایم – این بهترین فرصتی بوده که تاکنون برای حل صلح آمیز این مسئله داشته ایم. این فرصت از طریق برنامه اقدام مشترک که از پیشرفت برنامه اتمی ایران جلوگیری می کرد، و بخش هایی از آن را حتی به عقب می برد، برای نخستین بار در مدت یک دهه، به دست آمد.
برنامه اقدام مشترک ، تفاهمی شش ماهه بود که از ۲۰ ژانویه آغاز شد و موفقیتی آشکار نصیب ما کرد. ایران از زمان آغاز این برنامه به تعهدهای خود در زمینه خنثی کردن موجودی اورانیوم ۲۰درصد غنی شده خود عمل کرده و آن را به ۵ درصد رسانده است. سانتریفیوژ پیشرفته ای نصب نکرده، و قطعات های تازه ای در نیروگاه اراک نصب یا آزمایش نکرده است. و در عین حال به بازرسی های مکرر از تاسیساتش تن داده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی به طور منظم تصدیق کرده که ایران به تمام این تعهدات عمل کرده است. در این میان، ما و شریکان گروه ۵+۱ و اتحادیه اروپا بنا بر توافق برنامه افدام مشترک ، تحریم هارا در میزان محدودی لغو کرده ایم. حال آن که بخش وسیعی از تحریم ها به قوت خود باقی مانده اند.
همان گونه که روز دوشنبه در وین گفتم، بر من آشکار است که ما به پیشرفت های ملموسی در مذاکرات جامع دست یافته ایم، اما هنوز شکاف های واقعی در برخی از حوزه ها وجود دارد. امروز، ما پیش نویسی تدوین کرده ایم که مسائل اصلی را دربر گرفته است اما هنوز تعدادی از پرانتزها و فضاهای سفید در متن آن وجود دارد.
ما باهم برای یافتن راه حلی بلندمدت که رسیدن پلوتونیوم به نیروگاه اراک برای ساختن بمب را مسدود کند، کار کرده ایم. با هم درمورد فوردو، با هدفی دیگر و برای آن که مطمئن شویم از آن برای ساختن سلاح هسته ای استفاده نخواهد شد، کار کرده ایم. با هم کار کرده ایم تا تضمین کنیم موجودی اورانیوم کمتر غنی شده ایران به غنای بالا که برای بمب سازی به کار می رود، نخواهدرسید. و توافق کرده ایم که هر توافق بلندمدت و فراگیر حتما همراه با بازرسی هایی پیشرفته و تدبیرهای حقیقت آزمایی باشد که از وضعیت موجود سیار فراتر رود- تدبیرهایی برای مطمئن ساختن ما که ایران درخفا قادر به ساختن بمب اتمی نخواهد بود، اهمیت مطلق دارد. زمینه های دیگری هم هست که در آن ها پیشرفت داشته ایم. برخی به راستی بسیار مهم هستند. البته هنوز درباره همه این مسائل جا برای کار کردن و حل اختلاف وجود دارد. اما ما به راستی پیش رفته ایم.
با این همه هنوز شکاف های واقعی درباره مسائلی چون ظرفیت غنی سازی در تأسیسات غنی سازی نظنز وجود دارد. این مسئله بخش بسیار مهمی از هر توافق بالقوه فراگیر و جامع است. هنوز باید در این زمینه و زمینه های دیگر کارهای زیادی انجام دهیم.
دیپلماسی وقت می برد. و برای تعیین این که می توانیم از راه های صلح آمیز به هدف های خود دست یابیم، به پشتکار و ثبات قدم نیاز داریم. پشت کردن دائم به تلاش های دیپلماتیک، آن هم وقتی پیشرفت های مهمی به دست آمده، به منزله آن است که خود را از قدرت دست یابی صلح آمیز به هدف های خود و حفظ این اتحاد بین المللی که بوجود آورده ایم، محروم کنیم. درحالی که روشن کرده ایم نرسیدن به توافق، بهتر از توافق بد است، اما دورنمای بسیار واقعی دست یابی به توافقی خوب که هدف های ما را برآوَرَد، مارا به زمان بیشتری نیازمند می کند.
درنتیجه، ما- همراه با اتحادیه اروپا، گروه ۵+۱ و ایران- تصمیم گرفته ایم که مهلت برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر تمدید کنیم. که دقیقا یک سال پس از زمانی خواهدبود که مرحله اول توافق را در ژنو نهایی کردیم. این امر مهلت کوتاهی دراختیار ما می گذارد تا بتوانیم به کار برای نهایی کردن توافق فراگیر ادامه دهیم – که بر اساس پیشرفت هایی که تابه حال کرده ایم و راهی که در آن قدم گذاشته ایم، معتقدیم می توانیم دستیابی به آن را تضمین کنیم .
دراین مدت کوتاه، همه طرف ها متعهدند به تعهد های خود در برنامه اقدام مشترک پابند بمانند. در چهارماه آینده، ما از پیشرفت برنامه اتمی ایران در حوزه های کلیدی آن جلوگیری خواهیم کرد. به علاوه، ایران تعهد کرده است در چهارماه آینده در ارتباط با برنامه اتمی خود گام هایی منطبق با آنچه در برنامه مشترک موافقت کرده است بردارد. که غنی سازی ۵ درصدی اورانیوم و تعهد به اکسیده کردن ذخیره ها با غنای بالاتر را شامل می شود.
بر اساس برنامه اقدام مشترک ، ایران نیمی از اورانیوم ۲۰ درصدی خود را رقیق کرد و بقیه را به اکسید تبدیل کرد. دراین مهلتی که به وجود آمده، ایران تعهد کرده است قدمی فراتر بردارد و همه اورانیوم ۰ ۲ درصدی را به سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند. تا پایان این مهلت، ۲۵ کیلوگرم از این ماده به سوخت تبدیل خوهد شد. پس از تبدیل اورانیوم ۲۰ درصدی به سوخت، استفاده از آن برای تولید سلاح، درصورت نقض تعهدات، بسیار دشوار است. دست زدن چنین اقدامی بی درنگ از طریق بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی قابل کشف است و دلیلی روشن برای قصد ایران به تولید سلاح اتمی خواهد بود.
در عوض، ما به تعلیق تحریم ها بر اساس توافق برنامه اقدام مشترک ادامه خواهیم داد و ایران به ۲ میلیارد و هشتصد میلیون دلار دارایی مسدود شده خود دسترسی خواهد یافت. این را هم روشن کنم، پولی که در این چهارماه به ایران داده می شود بیش از آنچه در شش ماه گذشته به دست آورده، نخواهد بود. و بخش عمده درآمد مسدود شده نفت ایران همچنان دسترس ناپذیر خواهد ماند. و نیز این که، مانند شش ماه گذشته تحریم ها به قوت خود باقی خواهند ماند.
سرانجام این که هدف ما از تمدید مذاکرات این است که از پیشرفت هایی که تاکنون کرده ایم نتیجه مطلوب بگیریم و درعین حال بهترین فرصت را برای موفقیت آمیز بودن نتیجه این روند به خود بدهیم. متوقف ماندن برنامه اتمی ایران در چهارماه آینده بسیار خطیر است. این امر هم در جهت منافع ما و هم در جهت منافع متحدان ماست. و همچنان که در این راه پیش می رویم با متحدان و با کنگره درباره این مسئله خطیر مشورت خواهیم کرد.
ما این کار را با درنظر گرفتن این که تاکجا می توانیم برویم، و نه آن که امیدواریم به کجا برسیم، انجام می دهیم. یک سال پیش، کمتر کسی پیش بینی می کرد ایران به همه تعهدهایی که در مرحله اول توافق داده است، عمل کند؛ و یا این که بتوانیم با هم بر سر یک توافق جامع بلندمدت، فعالانه مذاکره کنیم. اکنون، چهار ماه اضافی در پیش است تا مسیر این سفر دشوار دیپلماتیک تعیین شود. بیاییم همه از این فرصت استفاده کنیم و از مهلت اضافی در راه ساختن گزینه های بنیادی لازم برای رسیدن به توافقی جامع، که سراسرجهان را مکانی امن تر سازد، استفاده کنیم. »
