فیصل غوری، در یادداشتی در بخش نظرات وبسایت روزنامه فاینانشال تایمز چاپ لندن، به بورس سهام تهران پرداخته و میپرسد کدام مرکز بورس در سال ۲۰۱۳ میلادی شاخص ۱۳۰ درصد را داشته است؟ سپس با اشاره به این که ایران ۸۰ میلیون جمعیت، که نیمی از آن زیر ۲۴ سال سن دارند، بالاترین نرخ باسوادی در جهان – معادل ۹۷ درصد جمعیت – را داشته و همچنین از نظر ذخایر انرژی در جهان مقام چهارم را داراست، به بورس تهران میپردازد و مینویسد ایران، پس از عربستان سعودی، آخرین کشوری است با بازاری بزرگ که درهای بورس خود را احتمالا بین ۶ تا ۱۸ ماه آینده به روی سرمایهگذاران جهان باز میکند.
بورس تهران در دهه ۱۹۶۰ میلادی (دهه ۱۳۴۰ خورشیدی) گشایش یافت و دارای ۲۳۰ شرکت عضو با ۱۳۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری است. یک بورس جنبی هم با عنوان فرابورس در تهران هست که ۱۸۰ شرکت عضو آن هستند و سرمایه آن حدود ۴۰ میلیارد دلار است؛ و در مجموع معاملات هر دو مرکز بورس تهران به ۱۰۰ میلیون دلار در روز میرسد. سال گذشته در اوج رونق بورس این معاملات به ۲۵۰ میلیون دلار هم رسید. سود سهام بورس تهران ۱۷ درصد است (مقایسه کنید با بورس مورگان استنلی MSCI که سود سهام آن ۳ و ۷ دهم درصد است).
نویسنده این یادداشت سپس به منشا حقوقی فعالیت بورس تهران پرداخته و مینویسد درسال ۲۰۰۶ میلادی (۱۳۸۵ خورشیدی) بر اساس تفسیر جدیدی که از قانون اساسی جمهوری اسلامی دایر بر خصوصیسازی شرکتهای دولتی به عمل آمد، ۳۰ شرکت بزرگ دولتی مشمول خصوصیسازی شدند. آن موقع هنوز تحریمهای بینالمللی و غربی، اقتصاد ایران را فلج نکرده بود و همه کشورها، بجز ایالات متحده آمریکا، میتوانستند در بورس تهران سرمایهگذاری کنند. البته سهم شرکتهای خارجی در بورس تهران از نیم درصد تجاوز نمیکند، درحالی که در ترکیه این رقم ۶۰ درصد است.
فیصل غوری، نویسنده این یادداشت، با اشاره به سطح دستمزدها در ایران – که حتی از ویتنام پائینتر است – مینویسد، بزرگترین چاالش پیش روی بورس و اقتصاد ایران تحریمهای شدیدی است که لغو آنها به موفقیت گفتگوهای هستهای بستگی دارد.
اقتصاد ایران همچنان وابسته به صادرات نفت است که حدود ۸۰ درصد حجم بازرگانی خارجی کشور را تشکیل میدهد و صادرات خشکبار و قالی در رده دوم هستند، اما اقتصاد ایران حتی در زمینه کالاهای صنعتی نیز ظرفیت شکوفایی زیادی دارد .
در ادامه این یادداشت از قول یک مقام ایرانی در بورس نوشته شده است طی چند ماه گذشته، تقریباً هر ۳ ماه یک بار، یک ایمیل از سرمایهگذاران خارجی برای شرکت در بورس دریافت میشد؛ اما این تعداد در ماههای اخیر افزایش یافته و به ۵ ایمیل در هفته رسیده است.
ازماه ژانویه به بعد ۶۵ هیات بازرگانی از ایران دیدار کردند، اما همه منتظر هستند تا پایان ماه نوامبر (آذر ماه)، که احتمالاً سرنوشت گفتگوهای هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی مشخص میشود و به دنبال آن نیز وضعیت تحریمهای اقتصادی اعمال شده علیه ایران روشن خواهد شد.
فیصل غوری نویسنده کتاب «جدیدترین بازارهای جهان» است.
---------------------------------------------
برگردان فارسی اين مقاله تنها به جهت اطلاعرسانی منتشر شده و نظرات بيان شده در آن، الزاماً بازتاب ديدگاه صدای آمريکا نيست.
