معرفی وزیران پیشنهادی رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی به مجلس، موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشته است. برخی می‌گویند پزشکیان گفته بود «ذوب در رهبر» است و این فهرست تعجب ندارد و برخی مدافعان پیشین او می‌گویند این فهرست مطابق وعده‌هایش نیست؛ اما وزیران پیشنهادی کیستند و چه پیشینه‌ای دارند؟
- علیرضا کاظمی، وزارت آموزش و پرورش
علیرضا کاظمی که به عنوان گزینه مدنظر مسعود پزشکیان برای وزارت آموزش و پرورش معرفی شده، زاده مشهد و متولد سال ۱۳۴۴ خورشیدی است. او پیش از این معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش را در دولت دوم حسن روحانی به عهده داشت و از شهریور تا آذر ۱۴۰۰ نیز به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش در دولت ابراهیم رئیسی کار کرده است.
علیرضا کاظمی که برادرش محمد کاظمی معاون فرمانده کل و رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، در حال حاضر قائم مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر است.
محمد حبیبی، عضو شناخته شده کانون صنفی معلمان، با اشاره به سوابق علیرضا کاظمی، او را از آن دسته از کارگزاران جمهوری اسلامی می‌داند که «خود را اصلاح‌طلب اصولگرا معرفی می‌کنند.»
- ستار هاشمی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
ستار هاشمی، متولد ۱۳۵۵ در یاسوج، معاون توسعه و فناوری و خدمات الکترونیک ثبتی سازمان ثبت اسناد و املاک است و پیش از آن از سال ۹۸ تا ۱۴۰۰ معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است.
او برادر ضیا هاشمی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در سوئد است و مدرک کارشناسی سخت‌افزار خود را از دانشگاه اصفهان گرفته و دارای مدرک دکتری هوش مصنوعی از دانشگاه علم و صنعت و موناش استرالیا است.
رفع فیلترینگ به یکی از شعارهای تبلیغاتی برخی نامزدهای مدنظر جمهوری اسلامی برای جانشینی ابراهیم رئیسی از جمله مسعود پزشکیان تبدیل شده بود و ستار هاشمی پس از معرفی‌اش برای وزارت ارتباطات به مجلس گفته «از سختی‌های مسیر کاملا آگاه» است و برای رفع و اصلاح «رویه‌های نادرست» می‌خواهد «گوش شنوای متخصصان و همه شهروندان» باشد. او اما نگفت پس از شنیدن قرار است برای اصلاح آن «رویه‌های نادرست» چه کند.
در روزهای گذشته و در پی انتشار ویدئویی از اظهارات یک عضو مجلس شورای اسلامی درباره طرح دوفوریتی با ادعای «رفع فیلترینگ»، برخی کارشناسان با ابراز نگرانی این طرح را در راستای «تقویت اختیارات شورای عالی امنیت» جمهوری اسلامی دانسته‌اند.
- اسماعیل خطیب، وزارت اطلاعات
اسماعیل خطیب، آخوند ۶۳ سالهای که پزشکیان او را به عنوان وزیر پیشنهادی اطلاعات به مجلس معرفی کرده، در کابینه ابراهیم رئیسی نیز همین سمت را داشته است. سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ که به کشته شدن صدها شهروند منجر شد، در دوره تصدی او بر وزارت اطلاعات رخ داد.
خطیب از سال ۱۳۹۱ تا ۹۸ نیز رئیس مرکز حفاظت اطلاعات قوه قضاییه جمهوری اسلامی بوده است و به عنوان یکی از کارگزاران تندرو حکومت و نزدیک به علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی شناخته می‌شود.
او سوم مرداد و تنها چند روز پیش از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران مدعی شده بود «شبکه نفوذی موساد» در ایران «متلاشی» شده است؛ اظهاراتی که با کشته شدن رهبر سیاسی حماس دوباره مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
- عبدالناصر همتی، وزارت اقتصاد و امور دارایی
ناصر (عبدالناصر) همتی، زاده کبودرآهنگ استان همدان در سال ۱۳۳۶ است. او که سیاستمداری از طیف موسوم به «اصلاح‌طلب» شناخته می‌شود، در رأی گیری حکومتی سال ۱۴۰۰ گزینه این جریان سیاسی بود و در مقابل ابراهیم رئیسی ناکام ماند.
عبدالناصر همتی اقتصاددان و از مدیرانی است که در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی به قدرت وارد شدند. او در دوران حسن روحانی به سمت ریاست بانک مرکزی رسید.
مولود حاجی‌زاده، روزنامه‌نگار، در واکنش به معرفی همتی برای وزارت اقتصاد و امور دارایی، با اشاره به این که در دوره ریاست او بر بانک مرکزی «ارزش پول ملی ۱۸۰ درصد کاهش یافت» و «نقدینگی بیش از دو برابر رشد کرد»، عبدالناصر همتی را «از غیرپاسخگوترین» کارگزاران جمهوری اسلامی دانسته است.
- عباس عراقچی، وزارت امور خارجه
عباس عراقچی زاده ۱۳۴۱ در تهران است. او که در کابینه نخست حسن روحانی مدتی سخنگوی وزارت امور خارجه و سپس معاون حقوقی و بین‌الملل این وزارتخانه بود، در دولت دوم او معاون سیاسی این وزارتخانه شد.
او همچنین از سال ۱۴۰۰ دبیر شورای راهبردی روابط خارجی بوده که زیر نظر علی خامنه‌ای است و در عین حال مشاور عالی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در دولت سیزدهم هم بوده است.
عباس عراقچی از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه ۶۰ بوده و از سال ۱۳۶۷ کارمند وزارت امور خارجه است.
او که از دانشگاه آزاد اسلامی مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی و از یک دانشکده زیرمجموعه وزارت امور خارجه لیسانس روابط بین‌الملل دارد، یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی با گروه پنج به علاوه یک بود که به عنوان برجام شناخته می‌شود.
عباس عراقچی در یکی از اظهارات اخیر خود تهدید کرده که شاید تهران «دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهد.»
- محمدرضا ظفرقندی، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
محمدرضا ظفرقندی، زاده سال ۱۳۳۷ در تهران، پزشک و سیاستمداری است که بین سالهای ۹۷ تا ۱۴۰۰ رئیس سازمان نظام پزشکی ایران بوده است.
ظفرقندی که جزو طیف موسوم به اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی و دبیرکل انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران است، دارای مدرک فوق تخصص جراحی عروق است و در دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز تدریس می‌کند.
در پی خودکشی‌های دنباله‌دار پزشکان جوان در ایران که در ماه‌های گذشته بارها گزارش شده، محمدرضا ظفرقندی «فشار و استرس روحی، جسمی، و معیشتی» بر آنها را هشدارآمیز دانسته است.
- احمد میدری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
احمد میدری، متولد ۱۳۴۲ در آبادان استان خوزستان است. او دارای مدرک دکتری اقتصاد و کارشناسی ارشد توسعه و برنامه‌ریزی اقتصادی از دانشگاه تهران است.
میدری از سیاستمداران طیف اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی است که در دور ششم به مجلس شورای اسلامی راه یافت و در کابینه نخست حسن روحانی نیز معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار را به عهده داشت.
او که مشاور اقتصادی پزشکیان در دوره تبلیغات برای جانشینی رئیسی بود، «آموزش و بهداشت» را دو «کالای عمومی» دانسته که «باید خارج از نظام بازار در اختیار شهروندان» باشد و ادعا کرده که ایده پزشکیان «بازسازی اقتصادی بر اساس عدالت اجتماعی» است.
- غلام‌رضا نوری قزلجه، وزارت جهاد کشاورزی
غلام‌رضا نوری قزلجه زاده سال ۱۳۴۹ خورشیدی در بستان‌آباد آذربایجان شرقی است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی کشاورزی و دانشجوی دکترای سیاست و توسعه کشاورزی است.
نوری قزلجه عضو حزب کارگزاران سازندگی است و در دوره‌های نهم، یازدهم، و دوازدهم عضو مجلس شورای اسلامی بوده است. او همچنین رئیس فراکسیون «مستقلین ولایی مجلس» شورای اسلامی است.
این عضو مجلس شورای اسلامی پیش از این درباره طرح معروف به «صیانت» که با هدف محدودسازی رسانه‌های اجتماعی در ایران در مجلس شورای اسلامی مطرح بود، گفته بود این طرح در هر کجا که بخواهد بررسی شود، به نتیجه نخواهد رسید «چرا که چارچوب درست فکری ندارد.»
غلام‌رضا نوری قزلجه همچنین در مخالفت با حذف ارز ترجیحی گفته بود که «در این شرایط تورمی» حذف این نوع ارز موجب افزایش بهای تمام شده محصولات گوشتی و لبنی خواهد شد.
- امین حسین رحیمی، وزارت دادگستری
امین‌حسین رحیمی، متولد ۱۳۴۷ در ملایر استان لرستان است و از سیاستمداران طیف موسوم به اصولگرای جمهوری اسلامی به شمار می‌آید.
منابع خبری تحصیلات او را که در حال حاضر نیز وزیر دادگستری است، کارشناسی ارشد حقوق عمومی و مدیریت عمومی از دانشگاه تهران ذکر کرده‌اند.
امین‌حسین رحیمی پیش از آن که در سال ۱۴۰۰ کار خود را به عنوان وزیر دادگستری در کابینه ابراهیم رئیسی آغاز کند، دادستان دیوان محاسبات، رئیس دیوان محاسبات، و عضو مجلس شورای اسلامی در دور هشتم بوده است.
رحیمی یکی دیگر از وزیران رئیسی است که پزشکیان خواهان ابقای او در وزارت دادگستری است.
- عزیز نصیرزاده، وزارت دفاع، پشتیبانی و نیروهای مسلح
عزیز نصیرزاده متولد ۱۳۴۳ در سراب استان آذربایجان شرقی و از خلبان‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی است که از سال ۱۳۶۱ در نیروی هوایی ارتش استخدام شد. او فارغ‌التحصیل دانشکده خلبانی نیروی هوایی ارتش است.
نصیرزاده از سال ۱۴۰۰ تاکنون جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی بوده است.
او در کارنامه سیاسی و نظامی خود سمت‌هایی از جمله مدیریت «جنگ الکترونیکی» در نیروی هوایی، معاونت اطلاعات نیروی هوایی، معاونت طرح و برنامه این نیرو، ریاست ستاد نیروی هوایی، جانشین فرماندهی نیروی هوایی، و معاونت برنامه و بودجه و مجلس کل ارتش را داشته است.
- فرزانه صادق، وزارت راه و شهرسازی
فرزانه صادق مالواجرد، زاده ۱۳۵۵، معمار است و مدرک دکترای شهرسازی از دانشگاه آزاد را دارد. او در حال حاضر به عنوان مدیرعامل سازمان اموال و املاک کوثر، متعلق به «بنیاد شهید» فعالیت می‌کند.
فرزانه صادق تنها زن در فهرست وزیران پیشنهادی مسعود پزشکیان است و پیش از این از سال ۹۷ دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و همچنین معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی بوده است.
پس از آن در سال ۱۴۰۲ مهرداد بذرپاش وزیر راه، فرزانه صادق را از معاونت وزارت راه برکنار کرد و او را به عنوان مشاور به کار گرفت.
- محمد اتابک، وزارت صنعت، معدن و تجارت
محمد اتابک، زاده سال ۱۳۳۷ خورشیدی و دانش‌آموخته در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی عمران در دانشگاه میشیگان ایالات متحده آمریکا است.
اتابک از سال ۱۴۰۰ تاکنون معاون اقتصادی بنیاد مستضعفان است و در کارنامه خود سوابقی از جمله عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، مدیر در صنایع سیمان و فولاد، عضو شورای مشورتی وزارت صنایع و مجلس، عضو شرکت‌های سرمایه‌گذاری بانک مسکن و شرکت صدرا، و مدیرعامل هلدینگ صنایع معدنی کاوه پارس دارد.
- حسین سیمایی، وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری
حسین سیمایی صراف، متولد ۱۳۴۷ در مشهد است. او که در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم جمهوری اسلامی دبیر هیئت دولت بوده، وکیل دادگستری و دانش‌آموخته مقطع دکتری حقوق خصوصی از دانشگاه بهشتی است و در سوابقش ۲۰ سال تحصیلات حوزوی هم ذکر شده است.
در پیشینه سیاسی حسین سیمایی معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت علوم در دور دوم ریاست حسن روحانی بر قوه مجریه، قائم مقام معاونت حقوقی حسن روحانی در دولت یازدهم، و مدیرکلی دفتر حقوقی وزارت علوم در همان دولت هم آمده است.
- عباس صالحی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
عباس صالحی در سال ۱۳۴۲ در مشهد به دنیا آمده و تحصیلات حوزوی دارد. گفته می‌شود او در یک «دانشگاه وابسته به حوزه علمیه» دکترای فلسفه گرفته است.
صالحی که در دولت دوازدهم، یعنی در کابینه دوم حسن روحانی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، اکنون مدیرمسئول موسسه و روزنامه اطلاعات و همچنین رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی است.
پیش از آن نیز معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کابینه نخست حسن روحانی، یعنی دولت یازدهم جمهوری اسلامی بود. پس از استعفای علی جنتی از وزارت فرهنگ و ارشاد در سال ۹۵، صالحی سرپرست این وزارتخانه شد و تا پایان دوره ماند تا در کابینه بعدی به وزارت رسید.
- اسکندر مومنی، وزارت کشور
اسکندر مومنی، متولد ۱۳۴۱ در قائم‌شهر استان مازندران، از نیروهای ارشد سپاه پاسداران است که در حال حاضر عنوان «سرتیپ» را در فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی دارد. او از سال ۹۷ دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بوده و هم‌زمان سمت مشاور رئیس جمهوری را دارد.
مومنی که از دهه ۶۰ خورشیدی عضو سپاه پاسداران بوده، از سال ۸۰ تا ۸۲ به فرماندهی انتظامی استان خراسان رسید و پس از آن تا سال ۸۳ معاون انتظامی فرماندهی نیروی انتظامی شد. سپس تا سال ۸۴ رئیس مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ بود و بعد از آن تا سال ۸۷ به عنوان معاون عملیات نیروی انتظامی فعالیت کرد.
اسکندر مومنی به مدت پنج سال، از سال ۸۸ تا ۹۳، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی بود و از ۹۴ تا ۹۷ نیز جانشین فرمانده نیروی انتظامی شد.
فریبرز کرمی زند، پلیس پیشین و تحلیلگر مسائل نظامی و امنیتی، معرفی مومنی به عنوان گزینه وزارت کشور پزشکیان را «صرفا به نیت سرکوب اعتراضات مردمی» دانسته و یادآوری کرده که او در جریان اعتراضات دی ۹۶ «جانشین فرمانده نیروی انتظامی بود و عملا در سرکوب اعتراضات نقش عمده‌ای ایفا کرد.»
- رضا صالحی امیری، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
رضا صالحی امیری در سال ۱۳۴۰ در بابل استان مازندران به دنیا آمد؛ تحصیلات تکمیلی او در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی و دکترای مدیریت دولتی در دانشگاه آزاد اسلامی عنوان شده است.
او که از چهره‌های طیف اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی است، با نام مستعار «برادر فلاح» یکی از مقامات امنیتی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ بوده است.
صالحی امیری از سال ۹۶ تا ۱۴۰۱ رئیس کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی بوده است. او همچنین ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سرپرستی وزارت ورزش و جوانان در دوره حسن روحانی، و فعالیت در وزارت اطلاعات، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، معاونت شهرداری، و معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت را نیز در کارنامه سیاسی خود دارد.
بهنام قلی‌پور، روزنامه‌نگار، پیشتر یادآوری کرده است وقتی رضا صالحی امیری یا همان «برادر فلاح» معاون ویژه وزارت اطلاعات بود، «اطلاعاتی‌ها فرخ‌زاد و بسیاری دیگر را در اروپا کشتند.»
- محسن پاک‌نژاد، وزارت نفت
محسن پاک‌نژاد متولد ۱۳۴۵ در تهران است. او در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران مدرک کارشناسی گرفته و از دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز به عنوان مهندس صنایع در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده است.
پاک‌نژاد در کابینه دوم حسن روحانی از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ معاون وزیر نفت بود و پیش از آن نیز از سال ۹۵ معاونت مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران را به عهده داشت و از اعضای هیئت مدیره آن بود.
او همچنین در کارنامه خود سوابقی از جمله مدیرکل نظارت بر صادرات مواد نفتی و بازرسی فنی وزارت نفت، مشاور وزیر نفت، رئیس ستاد نظارت بر سوخت‌رسانی وزارت نفت، مدیرعامل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت بازرگانی نفت ایران، و مدیر طرح توسعه میادین گازی را دارد.
- عباس علی‌آبادی، وزارت نیرو
عباس علی‌آبادی در سال ۱۳۴۱ در تهران متولد شده است. او در رشته مهندسی مکانیک در دانشگاه‌های شریف، تهران، و خواجه نصیر درس خوانده و مدرک دکتری دارد. او همچنین در برخی دانشگاه‌های ایران تدریس می‌کند.
علی‌آبادی در سال ۱۴۰۲ به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت از سوی ابراهیم رئیسی معرفی شد و در حال حاضر وزیر صمت دولت سیزدهم جمهوری اسلامی است.
او پیش از این در پروژه‌های جهاد سازندگی، مدیریت پروژه‌های نیروگاهی کرخه و کارون ۳، مدیریت عامل شرکت توسعه منابع آب و نیرو، و معاونت وزیر نیرو در امور برق و انرژی فعالیت کرده و رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر و همچنین مدیرعامل گروه مپنا هم بوده است.
حسین سلاح‌ورزی، رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران، با انتقاد از مسعود پزشکیان در برگزیدن علی‌آبادی برای وزارت نیرو، در شبکه اجتماعی ایکس نوشته «بخشی از کمبود برق فعلی» در ایران «ناشی از انحصاری است» که «به بهانه حمایت از ساخت داخل، سالهای متمادی در اختیار شرکت مپنا تحت مدیریت عباس علی‌آبادی قرار داده بودند.»
- احمد دنیامالی، وزارت ورزش و جوانان
احمد دنیامالی در سال ۱۳۳۹ در بندر انزلی استان گیلان به دنیا آمده است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی معماری و شهرسازی از دانشگاه علم و صنعت و دکترای برنامه‌ریزی شهری از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی است.
دنیامالی که از طیف موسوم به اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی است، عضو مجلس شورای اسلامی در دور دوازدهم است و ریاست مجمع باشگاه ملوان بندر انزلی را عهده‌دار است.
او پیش از این در سمت‌هایی از جمله معاون شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، رئیس، معاون و عضو هیئت عامل سازمان بنادر و کشتیرانی، معاون وزیر راه و ترابری، عضو مجلس شورای اسلامی در دوره یازدهم، عضو شورای اسلامی شهر تهران، معاون شهرداری تهران، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی بندر انزلی، و رئیس فدراسیون قایقرانی ایران فعالیت داشته است.
احمد دنیامالی که در دوره تبلیغات نامزدهای مدنظر جمهوری اسلامی برای جانشینی ابراهیم رئیسی، رئیس ستاد انتخابات محمدباقر قالیباف در بندر انزلی بود، در توییتی نوشته بود، «نه به دولت مرعوب، نه به دولت مسدود» که به تعبیر برخی این عبارات علیه مسعود پزشکیان عنوان شده است.
مسعود پزشکیان، فهرست وزیران پیشنهادی خود به مجلس شورای اسلامی را در روز یک‌شنبه ۲۱ مرداد اعلام کرد، فهرستی که واکنش‌های فراوانی به دنبال داشته است.
ابقای وزیر اطلاعات دولت ابراهیم رئیسی، پیشنهاد یک زن برای وزارت راه و شهرسازی، معرفی همتی برای وزارت اقتصاد و انتخاب یک چهره نظامی برای تصدی وزارت کشور از نکات برجسته فهرست پیشنهادی رئیس دولت جمهوری اسلامی به مجلس شورای اسلامی است.
همچنین مسعود پزشکیان، محمدرضا عارف را که معاون اول محمد خاتمی در کابینه دوم او بود، به عنوان معاون اول خود برگزیده است؛ اقدامی که واکنش‌های انتقادی گسترده‌ای در پی داشت و برخی کاربران او را «خداوندگار سکوت و سازش و سفره» و «پدر ژن خوب» لقب دادند.
محمدرضا عارف در تازه‌ترین اظهاراتش ادعا کرده که «جامعه ما از نظر روانی آمادگی زعامت، هدایت، و رهبری زنان را ندارد.»
پزشکیان و حامیانش در ایام انتخابات وعده حضور زنان و اقلیت‌ها را در دولت داده بودند، اما اکنون تنها یک زن در فهرست وزیران پیشنهادی حضور دارد.
در نگارش این متن از برخی مطالب رسانه‌های داخل ایران استفاده شده است
