یک هفته بعد از تصمیم پرزیدنت ترامپ برای خروج از توافق هسته ای ایران، سران ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا روز چهارشنبه در نشستی در شهر صوفیه، پایتخت بلغارستان، بررسی گزینه‌های مختلف حفظ توافق جامع هسته‌ای تابستان ۲۰۱۵ با ایران و محافظت از تجارت شرکت‌های اروپایی با تهران را پس از خروج آمریکا از توافق آغاز کردند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی با ذکر این مقدمه نوشت، با این حال انتظار نمی‌رود که سران اتحادیه اروپا در نخستین نشست خود در این زمینه پس از اعلام خروج ایالات متحده از برجام، در هشتم ماه مه (هجدهم اردیبهشت)، به یک نتیجه فوری و نهایی دست یابند.
سران بریتانیا، فرانسه و آلمان – که همراه با آمریکا، روسیه و چین در ۲۳ تیر ۱۳۹۴ با ایران به یک توافق جامع و نهایی بر سر پرونده هسته‌ای آن کشور دست یافتند – قرار است در این نشست همتایان خود را در جریان تلاش‌های صورت گرفته برای حفظ توافق بگذارند.
رئیس شورای اروپایی قرار است گزینه‌های رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا را برای محافظت از سرمایه گذاری و تجارت شرکت‌های اروپایی با ایران – که پس از اجرای برجام فعال شده و بسیاری از کشورهای اروپایی به منافع حاصل از آن امیدوارند - تشریح کند.
دونالد تاسک در سخنانی در این نشست، با بیان این که رئیس جمهوری ایالات متحده با خروج از برجام اروپا را «از همه توهمات رها کرد،» گفت که با توجه به این تصمیم «برخی حتی ممکن است فکر کنند با این چنین دوستانی، چه کسی به دشمن نیاز دارد؟»
رئیس کمیسیون اروپا نیز، که ریاست نشست صوفیه را بر عهده دارد، پیش از آغاز جلسه امروز گفت که «مایلم صحبت‌هایمان تایید دوباره و بدون تردید این مهم باشد که تا زمانی که ایران مفاد توافق را محترم می‌شمارد، اتحادیه اروپا نیز به آن احترام می‌گذارد.»
صدراعظم آلمان پیشتر، با بیان این که توافق هسته‌ای ایران ایده‌آل نیست، گفت آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی تهران به تعهداتش را تایید کرده و به همین دلیل آلمان، بریتانیا، فرانسه و دیگر اعضای اتحادیه اروپا معتدقدند توافق نباید در شرایط کنونی لغو شود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آنگلا مرکل که در نشستی در پارلمان آلمان در برلین صحبت می‌کرد افزود، بهتر این است که درباره نگرانی‌ها از برنامه موشکی بالیستیک ایران و نفوذ بی ثبات کننده تهران در منطقه، همزمان با حفظ توافق، با تهران گفت‌وگو کنیم.
نشست صوفیه یک روز پس از آن برگزار می‌شود که وزیران خارجه سه قدرت اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه، با وزیر امور خارجه ایران در بروکسل دیدار و درباره راه‌های حفظ توافق – که از آن با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیز یاد می‌شود – گفت‌گو کردند.
قرار است نتایج این تلاش‌های دیپلماتیک هفته آینده در نشستی در وین، در سطح معاون وزیر، پیگیری شود.
تصمیم پرزیدنت ترامپ
روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت، پرزیدنت دونالد ترامپ در سخنانی رسما اعلام کرد ایالات متحده آمریکا از توافق جامع هسته‌ای ۲۰۱۵ قدرت‌های جهانی با ایران خارج می‌شود.
پرزیدنت ترامپ که از زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتقد این توافق بود، ۱۸ اردیبهشت ضمن انتقاد صریح از سیاست‌های منطقه‌ای ایران و حمایت آن کشور از تروریسم، گفت این رفتار بی‌ثبات کننده ایران پس از توافق هسته‌ای شدیدتر شده است و آمریکا گروگان این مسائل نخواهد شد.
وی ضمن اعلام خروج واشنگتن از توافق ۲۳ تیر ۱۳۹۴ بین شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ با ایران، خاطر نشان کرد که آمریکا با متحدان خود مذاکره می کند تا به یک تصمیم جدید برای جلوگیری از جاه طلبی مخرب ایران برسد.
پرزیدنت ترامپ پیش از این به کنگره آمریکا و کشورهای اروپایی فرصت اصلاح برجام را داده بود و گفته بود اگر این توافق اصلاح نشود، آمریکا از آن خارج می‌شود.
خروج آمریکا از توافق، احیای تحریم‌های اتمی علیه جمهوری اسلامی ایران را به همراه خواهد داشت؛ تحریم هایی که از تیرماه ۱۳۹۴ لغو شده بود.
رئیس جمهوری آمریکا می گوید جمهوری اسلامی ایران به توافق پایبند نبوده است. بر اساس بندی از قطعنامه ۲۲۳۱ که بعد از توافق هسته ای در شورای امنیت تصویب شد، جمهوری اسلامی ایران از آزمایش موشک بالیستیک با قابلیت حمل کلاهک اتمی منع شده است. با این حال ایران در دو سال اخیر چندین آزمایش موشک بالیستیک داشته است و موشک های ایران در دست برخی گروه های تروریستی و شورشی منطقه دیده شده است.
