سه تحلیلگر و یک مقام آگاه به رویترز می‌گویند که حاکمان روحانی ایران خواستار سرکوب اعتراضات گسترده ضددولتی هستند، اما این کار هم زمان با تعیین نهایی جانشین رهبر و شکاف در تدابیر امنیتی، آسان نیست و مهار ناآرامی‌ها را پیچیده کرده است.
به گزارش رویترز، به گفته تحلیلگران و این مقام آگاه، اعتراضات جسورانه‌تر مردم ایران، که با کشته‌شدن یک زن ۲۲ ساله (مهسا امینی) در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی آغاز شد، رهبران ایران را در حالت دفاعی قرار داده است، به طوری که قادر به سرکوب آن نیستند.
معترضان در تظاهرات سه هفته گذشته، بدون ترس از نیروهای امنیتی که با استفاده از گاز اشک‌آور، باتون، و در برخی موارد شلیک مستقیم گلوله‌های جنگی سعی در متفرق کردن آنها می‌کردند، مشروعیت رهبر ایران را زیر سوال بردند، تصاویر علی خامنه‌ای را سوزاندند، خواهان سقوط حکومت جمهوری اسلامی شدند، و شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.
بنا بر این گزارش، ناآرامی‌ها اخیر، تهدیدی جدی برای بقای جمهوری اسلامی تحت رهبری خامنه‌ای و تشکیلات مذهبی آن که بیش از چهار دهه بر ایران حاکم بوده، محسوب می‌شود.
اما این که ناآرامی‌ها با شایعاتی در مورد وضعیت سلامتی رهبر ایران، که ۸۳ ساله است، هم زمان شده، وضعیت را بدتر کرده است، چرا که سران کشور درگیر انتخاب جانشین بعدی هستند.
یک مقام تندرو گفت: «این رقابت باعث ایجاد آشفتگی در داخل [تشکیلات] رهبری شده است. شکاف عمیق آخرین چیزی است که به آن نیاز داریم.»
او افزود: «مسئله اصلی در حال حاضر حفظ بقای جمهوری اسلامی است.»
خود خامنه‌ای در مورد اعتراضات که به گفته معترضان علیه استبداد فزاینده روحانیون حاکم بر کشور است، سکوت کرده است.
به گفته کریم سجادپور، یکی از پژوهشگران ارشد موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی، دو نامی که بیشتر در گمانه‌زنی‌ها درباره جانشینی رهبر مطرح شده است، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کنونی ایران، و مجتبی، پسر خامنه‌ای است.
او گفت: «هیچکدام از آنها از حمایت مردمی برخوردار نیستند، اما چیزی که جمهوری اسلامی را در قدرت نگه می‌دارد، حمایت مردمی نیست، بلکه سرکوب است. هر دو مرد در سرکوب کردن تجربه طولانی مدتی دارند.»
معترضان بدون ترس و واهمه خشم خود را متوجه مجتبی خامنه‌ای کرده‌اند.
در ویدئوهایی که از اعتراضات در توئیتر پست شده، شعار «مجتبی بمیری، رهبری رو نبینی» شنیده می‌شود.
برخی از روحانیون و سیاستمداران ارشد که از عمق نارضایتی و خشم مردم نگران هستند، برای پرهیز از خونریزی که می‌تواند تظاهرکنندگان را جسورتر و غیورتر کند، درخواست خویشتن‌داری کرده‌اند.
اما این نتوانسته جلوی اقدامات سخت‌گیرانه تندروها را بگیرد.
یک مقام ارشد سابق ایران گفت: «بخشی از نظام نگران است که این بار استفاده از نیروهای مرگبارتر، جمهوری اسلامی را به نقطه‌ای بی‌بازگشت سوق دهد.»
حاکمان ایرانی ائتلافی از «آنارشیست‌ها، تروریست‌ها، و دشمنان خارجی» را مسئول سازمان‌دهی اعتراضات دانسته‌اند - روایتی که تعداد ناشماری از ایرانیان آن را باور می‌کنند.
