آکادمی علوم و هنرهای سینمایی، سه‌شنبه ۲۷ آذر فهرست مقدماتی نامزدهای دریافت جایزه اسکار ۲۰۲۵ را در ۱۰ شاخه اعلام کرد.
بخش فیلم‌های بین‌المللی یا غیرانگلیسی زبان یکی از این شاخه‌ها بود که امسال به دلیل حضور چندین سینماگر برجسته از کشورهای مختلف جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
فیلم «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسول‌اف، سینماگر سرشناس ایرانی، یکی از آثاری است که در این بخش به فهرست مقدماتی نامزدهای دریافت جایزه اسکار رسیده است.
این فیلم به‌عنوان نماینده سینمای آلمان در بخش آثار بین‌المللی رقابت می‌کند و از شانس زیادی برای حضور در فهرست نهایی پنج فیلم برتر و دریافت جایزه اسکار برخوردار است.
محمد رسول‌اف «دانه انجیر معابد» را به‌صورت زیرزمینی در ایران ساخت و تابستان گذشته پس از خروج مخفیانه از ایران، آن را برای نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم کن در فرانسه اکران کرد.
فیلم «در آغوش درخت» ساخته بابک خواجه پاشا از طرف ایران به آکادمی اسکار معرفی شده بود که موفقیتی نداشت و حتی از راهیابی به فهرست مقدماتی بازماند.
اما انیمشین کوتاه «در سایه سرو» ساخته شیرین سوهانی و حسین ملایمی، سینماگران ایرانی، یکی از آثاری است که به فهرست مقدماتی نامزدهای اسکار رسید.
این اثر با کسب چندین جایزه از جشنواره‌های معتبری مانند «ترایبکا» و «لس‌آنجلس» در آمریکا، «اسپارک» در کانادا»، و «انیمایو» در اسپانیا، با استقبال زیادی از سوی منتقدین هنری همراه شده است.
شیرین سوهانی و حسین ملایمی، زوج هنری جوان ساکن تهران، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد «کارگردانی انیمیشن» از دانشگاه هنر تهران هستند.
آنها با ایجاد یک استودیوی انیمیشن مستقل در تهران فعالیت‌های حرفه‌ای خود را با ساخت آثار متنوعی مانند «در سایه سرو» ادامه می‌دهند.
فهرست مقدماتی امروز شامل نامزدهای جلوه‌های ویژه، صدا، فیلم کوتاه، انیمیشن کوتاه و بلند، موسیقی، ترانه، مستند کوتاه و بلند، چهره‌آرایی و پیرایش، و آثار بین‌المللی بود. سایر شاخه‌ها فهرست مقدماتی ندارند و اسامی نهایی نامزدها در ماه ژانویه اعلام می‌شوند.
نود‌وهفتمین مراسم اهدای جوایز اسکار روز یکشنبه دوم مارس ۲۰۲۵ (۱۲ اسفند) در لس‌آنجلس برگزار می‌شود.
فیلم «دانه انجیر معابد» داستان یک قاضی تحقیق دادگاه انقلاب اسلامی تهران به نام «ایمان» را روایت می‌کند که دچار بی‌اعتمادی و پارانویا است.
در شرایطی که اعتراضات سیاسی در کشور اوج می‌گیرد، اسلحه این قاضی به صورت مرموزی ناپدید می‌شود. قاضی ایمان به نجمه، همسرش، و رضوان و ثنا، دخترانش مشکوک می‌شود و به اقدامات شدیدی در منزل دست می‌زند که باعث تنش می‌شود.
محمد رسول‌اف در جشنواره کن گفت این فیلم درباره خانواده یکی از مقامات دادگاه انقلاب اسلامی در جریان اعتراضات سراسری اخیر در ایران، (کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور سال ۱۴۰۱) برگرفته از تجربیات شخصی او از سیستم قضایی جمهوری اسلامی ایران است.
فیلم «دانه انجیر معابد» یکی از نامزدهای دریافت جایزه «گلدن گلوب» در بخش آثار غیرانگلیسی زبان نیز که هست که مراسم اهدای جوایز آن در ماه ژانویه (دی) در لس‌آنجلس برگزار می‌شود.
حامد سلیمان‌زاده، نویسنده، منتقد فیلم ساکن آلمان، و از داوران جوایز گلدن گلوب، به صدای آمریکا گفته بود: «این که نام یک سینماگر ایرانی، فارغ از اثر و شهرت و سابقه‌اش، بار دیگر در میان کارگردان‌های نامزد بهترین فیلم خارجی یا غیرانگلیسی زبان گلدن گلوب می‌آید، به خودی خود یک اتفاق مهم و ویژه است.»
او در ادامه می‌افزاید: «این نشان از اهمیت تاریخی نگاه مستقل یک ایرانی به جامعه پیرامون و دغدغه‌های اجتماعی‌اش دارد که همواره مورد توجه جشنواره‌ها و محافل سینمایی بین‌المللی بوده است.»
حامد سلیمان‌زاده درباره شرکت این فیلم به‌عنوان نماینده سینمای آلمان می‌گوید: «به هر ترتیب حضور این فیلم به عنوان نماینده آلمان و نه ایران، حامل این پیام مهم است که مرزهای جغرافیایی نمی‌توانند مانع صدای یک سینماگر مستقل را بگیرند.»
او در ادامه می‌افزاید: «از سویی دیگر چنین انتخابی بار دیگر نشان می‌دهد سینماگران مستقل ایرانی با چه مصائبی روبرو هستند که مجبور می‌شوند نماینده سینمای کشوری باشند که فیلمشان ارتباط مستقیمی با آن کشور و اتمسفر فرهنگی‌اش ندارد.»
به عقیده این نویسنده و منتقد فیلم، «دانه انجیر معابد» به رغم وجود رقبای قدرتمندی مانند فیلم‌های «امیلیا پرز» و «دختری با سوزن»، از شانس‌های اصلی دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی در گلدن گلوب و حتی اسکار است.
