بر اساس آمارهای رسمی در دو سال گذشته «۱۶۵ مورد زنکشی» در نقاط مختلف ایران رخ داده است؛ یعنی به طور متوسط هر چهار روز یک زن به دست مردان خانواده خود کشته شدهاند.
روزنامه شرق چاپ تهران چهارشنبه ۱۴ تیر در گزارشی با استناد به آمار رسمی اعلام کرد از خرداد ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۲ دستکم ۱۶۵ زن در ایران به دست یکی از مردان خانواده خود کشته شدهاند که ۴۱ مورد آن در حوالی پایتخت بوده است.
بر اساس این گزارش، تنها در سه ماه نخست سال ۱۴۰۲ دستکم «۲۷ زن» با عناوین «ناموسی» به دست همسر یا پدر خود کشته شدهاند.
در این گزارش تأکید شده که این تنها آماری است که «رسانهای شده»، و «بسیاری از فعالان حقوق زنان در نقاط مختلف کشور» معتقدند «زنکشیهای زیادی هم رخ میدهد که عامدانه خبری از آن به بیرون از منطقه مورد نظر مخابره نمیشود.»
بنا بر این گزارش، از میان ۱۶۵ قتل ثبت شده در دو سال گذشته، برای ۸۷ مورد عنوان کلی «اختلاف خانوادگی» ذکر شده، ۳۸ قتل با عنوان «ناموسی» گزارش شده، ۱۰ مورد در ارتباط با «مسائل مالی» اعلام شده و برای قتل ۳۰ زن نیز دلیل روشنی اعلام نشده است.
بر اساس آمارهای رسمی، بیش از ۶۵ درصد از موارد «زنکشی» در ایران توسط شوهران انجام میشود و ارتکاب بیش از ۱۰ درصد از این نوع قتل به دست برادرها رخ میدهد. نزدیک به هشت درصد از موارد «زنکشی» به دست پدرها اتفاق میافتد و پنج و نیم درصد نیز پسرها مرتکب قتل مادر خود میشوند. حدود ۱۱ درصد از موارد «زنکشی» نیز به دست سایر مردان خانواده رخ میدهد.
کیانوش رزاقی، حقوقدان ساکن مریلند، پیش از این به بخش فارسی صدای آمریکا گفته که علت اصلی «زنکشی» در ایران را باید در «سیاست جنایی» جمهوری اسلامی درباره این نوع جرایم و همچنین در «دیدگاههای مبنایی» که «این حکومت بر پایه آن شکل گرفته» جستوجو کرد.
همچنین، پگاه بنیهاشمی در گفتوگو با صدای آمریکا بر نقش قوانین نابرابر در قتلهای «ناموسی» و خشونت علیه زنان در ایران تأکید کرده است.
قتلهای ناموسی توسط مردان فامیل روی میدهد. براساس قوانین جمهوری اسلامی، پدر قربانی، به خاطر حق خون، عملا از مصونیت برخوردار است و میتواند درباره سرنوشت قتل فرزند خود از مجازات گذشت کند.
بنا بر قانون مجازات اسلامی در جمهوری اسلامی ایران مجازات «قتل نفس»، «قصاص» است، اما مطابق ماده ۶۳۰ قانون مجازات اسلامی، «هرگاه مردی همسر خود را در حال زنا با مرد اجنبی مشاهده کند و علم به تمکین زن داشته باشد، میتواند در همان حال آنان را به قتل برساند و در صورتی که زن مکره باشد، فقط مرد را میتواند به قتل برساند.»
در بسیاری از پروندههای قتل ناموسی، زنان مرتکب خلافی نشدهاند که از سوی مردان فامیل با قتل روبرو مجازات میشوند.
بنا بر گزارشهای پیشین، در اردیبهشت سال جاری، پدر دنیا رضایی تنها یک هفته پس از قتل دخترش آزاد شد، پدر رومینا اشرفی که سر دختر ۱۴ سالهاش را با داس برید، به ۹ سال حبس و پرداخت دیه و همچنین به ۲ سال حبس از باب تشویش اذهان عمومی محکوم شد. شوهر مونا حیدری، کودکهمسر ۱۷ ساله که سر بریده شده او را در انظار عمومی به نمایش گذاشت، به هفت و نیم سال حبس تعزیری برای جنبه عمومی پرونده و هشت ماه حبس برای «ضرب و شتم عمدی» محکوم شد.
همچنین، برخی مقالات دانشگاهی و پایاننامههایی از آمار سالانه بین ۳۷۵ تا ۴۵۰ مورد قتل ناموسی در ایران خبر دادهاند.