ایالات متحده و روسیه روز دوشنبه بر سر طرحی به توافق رسیدند که بر مبنای آن، آتش بس سراسری در سوریه از روز شنبه ۲۷ فوریه (هشتم اسفند ماه) به اجرا در خواهد آمد؛ توافقی که مبارزه علیه گروههای افراطی داعش و جبهه النصرت را شامل نمیشود.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامهای آمریکایی که نخواستند هویتشان فاش شود، دو طرف درباره شرایط و نحوه اجرای توافقی که از آن به عنوان "ترک مخاصمه" یاد میشود، به توافق رسیدند.
اندکی پس از انتشار این خبر، رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه به صورت تلفنی با یکدیگر گفتوگو گردند؛ گفتوگویی که به نوشته آسوشیتدپرس، به درخواست ولادیمیر پوتین صورت گرفت.
بنا بر اعلام کاخ سفید، باراک اوباما از توافق امروز استقبال کرد، اما به آقای پوتین گفته است که اکنون دولت سوریه و گروههای مخالف آن، باید با اجرای آتش بس، تعهد خود را نشان دهند.
وزیر خارجه آمریکا نیز پیشتر در بیانیهای گفت، اگر توافق اجرا شود و طرفین به آن وفادار بمانند، توقف مخاصمات نه تنها منجر به کاهش خشونتها خواهد شد، بلکه ارسال کمکهای انساندوستانه به مناطق تحت محاصره را نیز افزایش خواهد داد.
جان کری با بیان این که "همه ما از چالشهای عمده پیش رو آگاه هستیم" تاکید کرد که تمرکز در روزهای آینده، بر روی اطمینان حاصل کردن از تعهد طرفهای اصلی درگیری برای پیروی از مفاد توافق، خواهد بود.
به گزارش آسوشیتدپرس، ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز توافق روز دوشنبه در مورد نحوه اجرای توافق ترک مخاصمه در سوریه را "گامی واقعی که میتواند منجر به توقف خونریزیها شود" خواند.
انتظار میرود خبر توافق جدید، پس از گفتوگوی تلفنی رؤسای جمهوری ایالات متحده و روسیه، به صورت رسمی اعلام شود.
قدرتهای جهانی حدود ده روز پیش در آلمان بر سر "ترک مخاصمه" در سوریه ظرف یک هفته و همچنین امدادرسانی فوری به مردم آن کشور جنگ زده به توافق رسیده بودند.
با این حال، از آنجا که اختلاف نظر میان طرفین درباره نحوه اجرای این طرح همچنان باقی مانده بود، این طرح در مهلت مقرر ابتدایی به اجرا در نیامد.
از آنجا که توافق "آتش بس" برای طرفین تعهدات حقوقی به دنبال دارد و با توجه به آماده نبودن شرایط برای اجرای آن، دو طرف بر سر "ترک مخاصمه" به توافق رسیدند.
آمریکا و همپیمانان غربی و منطقهای آن، از جمله عربستان سعودی، از مخالفان بشار اسد حمایت میکند، اما روسیه به همراه ایران، حامی سرسخت دمشق است.
خبر توافق، در حالی منتشر شد که وزیر دفاع روسیه روز یکشنبه در سفری از پیش اعلام نشده به ایران رفت و بنا بر گزارشها، حامل پیامی محرمانه برای سران ایران بوده است.
آغاز روند سیاسی در سوریه
تنها چند ساعت پس از اعلام خبر توافق امروز، رئیس جمهوری سوریه در بیانیهای خواستار برگزاری انتخابات پارلمانی در روز چهارشنبه سیزدهم آوریل آینده (۲۵ فروردین ۱۳۹۵) شد.
آخرین انتخابات پارلمانی در سوریه در سال ۲۰۱۲ میلادی برگزار شده بود و طبق قانون باید هر چهار سال یک بار برگزار شود.
پیش از این، خبرگزاری رویترز به نقل از ریاض حجاب، هماهنگ کننده گروههای مخالف دولت بشار اسد، از "موافقت مشروط" اپوزیسیون با طرح آتش بس موقت در سوریه خبر داده بود.
نخست وزیر پیشین سوریه و رئیس گروه مورد حمایت غرب موسوم به "کمیته عالی مذاکرات"، پس از نشست اعضای کمیته در ریاض گفت، این موافقت بر اساس ضمانتهای بینالمللی خواهد بود.
"کمیته عالی مذاکرات" پیشتر در روز شنبه گفته بود هرگونه آتش بس احتمالی، مستلزم آن است که دمشق ابتدا به محاصره مناطق تحت کنترل مخالفان پایان دهد و هزاران زندانی را آزاد کند.
استفان دی میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد نیز پس از اعلام توافق آمریکا و روسیه، به خبرگزاری رویترز گفت به محض اجرای توافق آتش بس در سوریه از نیمه شب شنبه، کمیته ویژهای را برای نظارت بر آن تشکیل خواهد داد.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که ترک مخاصمه میان دولت سوریه و مخالفان آن، موجب شود مذاکرات صلح که اواسط بهمن ماه متوقف شده بود، به زودی از سر گرفته شود. یان الیاسون قائم مقام دبیرکل سازمان ملل نیز گفته است در این مورد "بدبین نیست."
اواخر آبان ماه در یک نشست بین المللی درباره سوریه توافق شد که ظرف شش ماه پس از آغاز مذاکرات، طرفین بر سر تشکیل یک دولت موقت معتبر، فراگیر و غیرفرقه ای به توافق برسند، که مسئولیت تدوین قانون اساسی جدید و برگزاری انتخابات آزاد ظرف یک سال را برعهده خواهد داشت.
جنگ پنج ساله سوریه، تاکنون بیش از ۲۵۰ هزار قربانی و میلیونها آواره بر جای گذشته و تلاشهای بینالمللی برای پایان دادن به آن و آغاز دوره انتقالی سیاسی در آن کشور، تاکنون به نتیجه نرسیده است.