خبرگزاری اسوشیتد پرس در گزارشی از آنکارا می نویسد با آن که روز جمعه آمریکا ایران را از پیوستن به رایزنی های دیپلماتیک برای شکست دادن دولت اسلامی دلسرد کرد، اما نتوانست چارچوبی از همکاری های کشورهای دیگر، به منظور نابودی گروهی که یک سوم سوریه و عراق را تصرف کرده و بیم آن می رود که خاورمیانه را از هم بپاشد، به دست دهد.
جان کری وزیر خارجه آمریکا، روز جمعه ضمن فشار آوردن بر رهبران ترکیه در اعمال سختگیری بیشتر بر مرزها و جلوگیری از رساندن منابع مالی و نفرات به دولت اسلامی، گفت اقتضا نمی کند که ایران در مذاکرات حضور داشته باشد. زیرا ایران از همان حکومتی در سوریه دفاع می کند که با سبعیتش شعله های آتش گروه دولت اسلامی را روشن کرد.
با این حال، به گزارش اسوشیتدپرس، جان کری پس از بیش از یک هفته دیدار با سران ناتو و مقام های خاورمیانه، هنوز نتوانسته دقیقا بگوید این ائتلاف بین المللی که قرار است به رهبری آمریکا بوجود آید، چگونه می خواهد دولت اسلامی را که حتی از القاعده خطرناک تر است، منهدم کند.
فرانسه گفته است می خواهد ایران در این ائتلاف شرکت داشته باشد.
اما جان کری گفت: «هیچ کس به من نگفته و از من نپرسیده» که آیا فرانسه باید ایران را به این نشست دیپلماتیک دعوت کند یا خیر.
در این نشست که روز دوشنبه در پاریس برگزار می شود، قرار است درباره کمک به عراق در جنگ با دولت اسلامی رایزنی شود. مخالفت اصلی از سوی گروه شورشیان سنی است که سه سال است با رژیم بشار اسد در سوریه می جنگند حال آن که بشار اسد بخشی از ماندگاری خود را مدیون حمایت ایران است.
کری گفت: «دراین لحظه از زمان، تحت این شرایط، به دلایل متعدد این امر درست نیست». او افزود: «با توجه به مسائل دیگری که در ارتباط با حمایت های آنها [ایرانیان] از سوریه و در جاهای دیگر وجود دارد، این اقدام مقتضی نیست.»
کری گفت نیروهای ایرانی در سوریه با شورشیان جنگیده اند و تهران را متهم کرد که در برخی نقاط جهان «دولت حامی تروریسم» بوده است.
به نوشته اسوشیتدپرس، کری همچنین توضیح نداد که مشارکت کشورها در استراتژی پرزیدنت اوباما برای دفع داعش و نقش بر آب کردن رویای این گروه برای ایجاد خلافتی افراط گرا که می تواند بخش اعظم خاورمیانه را به زیر لوای خود درآورد، به چه صورت خواهد بود.
او اشاره کرد که مثلا فرانسه روشن کرده است که برای برانداختن این گروه مانند اوباما مصمم است. و گفت که حدود ۴۰ کشور حمایت های خود را در سطوح مختلف – از کمک های بشر دوستانه تا جلوگیری از رساندن کمک مالی و جنگجو از طریق مرزها به دولت اسلامی، تدارک اطلاعات و رساندن تجهیزات به شورشیان سوریه و نیروهای امنیتی در عراق – ارائه داده اند.
آمریکا همچنین در پی یافتن شریکانی برای ایجاد یک کمپین برنامه ریزی شده نظامی است تا بتواند حمله های هوایی فعلی خود را علیه افراط گرایان در عراق گسترش دهد و سپس به سوریه متوجه شود.
جان کری که پس از دیداری یک روزه با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه و دیگر سران این کشور، با خبرنگاران سخن می گفت، افزود: «کشورهای دیگری هم هستند که دارند تصمیم می گیرند». او گفت: « درحال حاضر که در مرحله گفت و گو و رایزنی هستیم درست نیست تعیین کنیم کدام کشور باید چه بکند.»
کری گفت تاکنون از مذاکرات «بسیار راضی» بوده است.
او گفت «مطمئنم که ائتلاف وسیعی با شرکت کشورهای عربی، کشورهای اروپایی ، ایالات متحد و دیگران بوجود خواهد آمد که از همه جهات به پیش برد استراتژی پرزیدنت اوباما کمک خواهد کرد و نیاز به تضعیف و نابودی دولت اسلامی عراق و شام را بخوبی درک خواهد کرد».
مولوت کاوس اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در آغاز نشست روز جمعه رهبران ترکیه با جان کری، از گروه دولت اسلامی به عنوان «چالش ها و خطرها» در عراق و سوریه یاد کرد. او نام این گروه را بر زبان نراند و به پرسش خشم آلود یکی از خبرنگاران که می پرسید چرا روز قبل در نشست عربستان سعودی، ترکیه از پیوستن به ائتلاف آمریکا با کشورهای عربی خاورمیانه خودداری کرده است، پاسخ نداد. این ائتلاف وعده کرده است که از رسیدن منابع مالی به داعش جلوگیری کند، ایدئولوژی آنان را رد کند و برای قربانیان آن کمک های بشردوستانه تدارک ببیند و در نهایت در عملیات نظامی شرکت کند.
ترکیه در صف اول آوردگاه دولت اسلامی در عراق و سوریه است و به پناهندگان یاری رسانده و برخی رفت و آمدهای مشکوک مرزی را درهم شکسته است. اما از اعلام حمایت علنی از استراتژی جدید برای شکست دادن دولت اسلامی خودداری می کند. تاکنون ۴۹ تن از اتباع ترکیه که چند دیپلمات نیز در بین آنان است، توسط داعش ربوده شده اند.
آمریکا نیز می کوشد به ترکیه، که در گیرودار آزادسازی گروگان هایش است، فشار نیاورد. دیپلمات های ترکیه در ماه ژوئن از محل کنسولگری ترکیه در موصل ربوده شدند.
گروه دولت اسلامی هم اکنون چند گروگان آمریکایی را نیز در اسارت دارد. این گروه به تلافی بیش از ۱۵۰ حمله هوایی واشنگتن علیه مواضع آنان در ماه گذشته، دو روزنامه نگار آمریکایی را که در سوریه کار می کردند سر بریدند.
به گفته مقام های آمریکایی که کری را همراهی می کنند، ترکیه اخیرا از ورود بیش از ۶ هزار نفر به ترکیه جلوگیری کرده و بیش از یک هزار نفر را اخراج کرده است. همچنین از آغاز جنگ داخلی در سوریه در مارس ۲۰۱۱ ، به یک میلیون پناه جوی سوری پناه داده است.
هنوز روشن نیست که ترکیه در برنامه عملیات مشترک نظامی این ائتلاف شرکت خواهد کرد یاخیر. این همکاری شامل آموزش و تجهیز شورشیان سوریه و نیروهای عراقی و تدارک اطلاعات و گسترش حمله های هوایی علیه مواضع افراط گرایان در عراق و در نهایت در سوریه خواهد بود.
