یک سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده روز جمعه ۱۶ تیرماه از جمهوری اسلامی خواست مسئولیت کامل حمله «مذموم و توجیهناپذیر» به هواپیمای اوکراینی را بر عهده بگیرد.
این سخنگو در ارتباط با شکایت چهار کشور بریتانیا، سوئد، اوکراین، و کانادا از جمهوری اسلامی در دیوان کیفری بینالمللی به بخش فارسی صدای آمریکا گفت جمهوری اسلامی «ایران همچنان از قبول مسئولیت برای ساقط کردن پرواز پیاس۷۵۲ خطوط هوایی بینالمللی اوکراین توسط دو موشک زمین به هوا از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خودداری میکند.»
این سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با «مذموم و توجیهناپذیر» خواندن این اقدام افزود: «ما به خانوادههای قربانیان و دولتهای کانادا، سوئد، اوکراین، و بریتانیا میپیویندیم و از [دولت] ایران میخواهیم مسئولیت کامل اقداماتش را بر عهده بگیرد.»
بعد از حدود ۴۲ ماه از سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی در آسمان تهران با شلیک موشکهای سپاه، پرونده شکایت از جمهوری اسلامی از سوی دولتهای کانادا، اوکراین، بریتانیا، و سوئد چهارشنبه ۱۴ تیر به طور رسمی به دیوان بینالمللی دادگستری فرستاده شد.
چهار کشور کانادا، اوکراین، بریتانیا، و سوئد، شش ماه پیش از جمهوری اسلامی ایران خواسته بودند تا با داوری الزامآور از طریق کنوانسیون سازمان ملل که برای محافظت از هواپیماهای تجاری در برابر حمله طراحی شده، موافقت کند.
این گروه اعلام کردند از آن جا که جمهوری اسلامی با این درخواست موافقت نکرد، موضوع در اسرع وقت به دیوان بینالمللی دادگستری ارجاع میشود.
درخواست برای داوری الزامآور پس از سالها مذاکرات ناموفق با دولت جمهوری اسلامی ایران درباره غرامت به بازماندگان و پاسخگو کردن تهران انجام شده بود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هواپیمای مسافربری اوکراینی را تنها چند دقیقه پس از پرواز از فرودگاه تهران صبح ۱۸ دی ۱۳۹۸ سرنگون کرد و همه سرنشینان آن از شهروندان کشورهای ایران، کانادا، اوکراین، سوئد، افغانستان و بریتانیا بودند، کشته شدند.
با ارجاع این پرونده به دادگاه بینالمللی دادگستری، انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز پیاس۷۵۲ در بیانیهای به شرح عملکرد جمهوری اسلامی درباره این واقعه پرداخت و اعلام کرد که «۱۷۷ نفر را کشتند، به پیکرشان بیاحترامی کردند، چمدانشان را دزدیدند، سه روز دروغ گفتند و در نهایت در دادگاهی بیصلاحیت، مردی بی نام و نشان را به جرم سهلانگاری و تمرد از دستور به ۱۰ سال زندان محکوم کردند.»
در این بیانیه که چهارشنبه منتشر شده، با تأکید بر این که خانوادههای قربانیان عاملان و آمران «این جنایت سازمانیافته» را فراموش نمیکنند و نمیبخشند، اشاره شده است که در پی «کارزاری وسیع و طولانی» پرونده پرواز پیاس۷۵۲ اکنون «در هر دو دادگاه بینالمللی موجود در دنیا مفتوح است» و «در دیوان بینالمللی کیفری به طور مستقل شکایت کردیم و در دیوان بینالمللی دادگستری با چهار کشور متضرر همراه هستیم.»
کاوه شهروز، حقوقدان ساکن کانادا به صدای آمریکا گفته که جمهوری اسلامی در دادگاه به بیان واقعیات درباره سقوط هواپیمای اوکراینی مجبور میشود.