آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه در گزارش محرمانهای گفت که جمهوری اسلامی ایران با سرپیچی از خواستههای بینالمللی، ذخایر اورانیوم غنیشده خود در سطح «نزدیک به درجه تسلیحاتی» را افزایش داده است.
در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی آمده است که میزان اورانیوم غنیشده ۶۰ درصدی جمهوری اسلامی تا روز ۲۷ مرداد ۱۴۰۳ مجموعا ۱۶۴.۷ کیلوگرم بوده و این مقدار در مقایسه با گزارش قبلی آژانس در اردیبهشت ۱۴۰۳ بیش از ۲۲ کیلوگرم افزایش داشته است.
به گفته کارشناسان رساندن اورانیوم غنیشده با خلوص ۶۰ درصد تا اورانیوم به درجه تسلیحاتی ۹۰ درصد خلوص تنها نیازمند برداشتن «یک گام کوتاه و فنی» است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آژانس در گزارش جدید خود خاطرنشان کرده که حکومت ایران تصمیم پیشین خود مبنی بر منع بازدید بازرسان آژانس از برنامه هستهای خود را هنوز مورد بازبینی قرار نداده و دوربینهای نظارتی آژانس همچنان مختل هستند.
آژانس در بخش دیگری از گزارش جدید خود عنوان کرده که در تاریخ ١٨ مرداد طی نامهای به حکومت ایران خواستار دسترسی به تاسیسات تولید سانتریفیوژ در اصفهان شده تا دوربینهای نظارتی خود را سرویس کند، اما هنوز پاسخی از تهران دریافت نکرده است.
طبق گزارش آژانس، جمهوری اسلامی همچنان پاسخی به پرسش چندساله درباره منشا و مکان ذرههای اورانیوم ساخته دست بشر در دو سایت پیشتر گزارشنشده به نامهای ورامین و تورقوزآباد را نداده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز ۱۴ خرداد سال جاری نیز گفته بود، ذخایر اورانیوم غنی شده در ایران، از جمله ذخایر اورانیوم تا ۶۰ درصد غنیشده، همچنان در حال افزایش است.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۶ خرداد از مقامهای حکومت ایران خواست گامهای همکاری با آژانس را با سرعت بیشتری بردارند و ممنوعیت ورود بازرسان باتجربه این بازوی نظارت هستهای سازمان ملل به ایران را لغو کنند.
نشست دورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی روند اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، تیر ماه ۱۴۰۳ در حالی برگزار شد که کشورهای عضو، بهویژه تروئیکای اروپا، با ابراز نگرانی از فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی، درباره احتمال فعالسازی «مکانیسم ماشه» هشدار دادند.
معاون نماینده ایالات متحده در سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۴ تیر در این نشست با بیان این که حکومت ایران همچنان به نقض توافق هستهای ۲۰۱۵ و کارشکنی در روند نظارتهای بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادامه میدهد، گفت نباید در محکوم کردن این رفتار تأمل کرد.
رابرت وود با اشاره به گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی که تاکید دارد فعالیتهای جمهوری اسلامی برای گسترش برنامه هستهای خود توجیه صلحآمیز ندارد، افزود جمهوری اسلامی باید اقداماتی را انجام دهد که اعتماد جامعه بینالمللی را جلب کند، نه آن که فعالیتهایی را همچنان ادامه دهد که خطرات بزرگی را به دنبال خواهند داشت.
نماینده دائم بریتانیا در سازمان ملل متحد نیز در این نشست نسبت به احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپا به جمهوری اسلامی هشدار داد.
باربارا وودوارد، با غیرقابل قبول دانستن غنیسازی اورانیوم در ایران به میزان ۳۰ برابر حد مجاز توافق شده در برجام، افزود: همه گزینههای دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای روی میز است.
نیکلا دوریویه، سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد نیز در سخنانی خواستار بهرهگیری و فعالسازی «مکانیسم ماشه» در قبال رفتارهای جمهوری اسلامی شد.
دوریویه سطح کنونی غنیسازی اورانیوم در ایران را فاقد توجیه غیرنظامی و صلحآمیز دانست و افزود، جمهوری اسلامی در پنج سال گذشته مکررا تعهدات برجامی خود را نقض کرده و عدم همکاری مطلوبش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نگرانیهای زیادی را ایجاد کرده است.
فعالشدن مکانیسم ماشه، که در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برای اجرای توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران پیشبینی شده است، باعث ازسرگیری تمامی تحریمهای بینالمللی علیه تهران میشود.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، هر شش ماه یک بار گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی در نشست عادی شورای امنیت این سازمان ارائه و مورد بحث اعضا قرار میگیرد.