تارنمای هنری «ورایتی» به بهانه اکران «شاهد» ساخته نادر ساعی‌ور، در هشتادویکمین جشنواره فیلم ونیز گزارشی درباره این اثر منتشر کرده است.
این فیلم با بازی مریم بوبانی، هانا کامکار، و غزل شجاعی بدون رعایت قوانین حجاب اجباری در ایران ساخته شده است و اثری در چهارچوب سینمای مستقل یا زیرزمینی محسوب می‌شود.
فیلم «شاهد» سومین ساخته نادر ساعی‌ور و محصول ایران، آلمان، و اتریش است که در بخش «افق‌های گسترش‌یافته» ونیز اکران خواهد شد.
او که سابقه همکاری با جعفر پناهی را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد، فیلم‌نامه شاهد را به‌صورت مشترک یا این سینماگر سرشناس ایرانی نوشته است.
نادر ساعی‌ور در این گفت‌و‌گو با تارنمای «ورایتی» می‌گوید که از جعفر پناهی به‌عنوان یک «استاد» آموخته است و به همکاری با او «افتخار» می‌کند.
در این فیلم که محصول دوران جنبش «زن زندگی آزادی» است، یک استاد رقص بازنشسته به نام ترلان ادعا می‌کند که دوستش رعنا توسط شوهر خشن و بانفوذش که از مقامات حکومتی است، به قتل رسیده است.
پلیس حاضر به تحقیق درباره ماجرا نیست، ولی ترلان با بازی مریم بوبانی به رغم تمامی چالش‌ها تسلیم نمی‌شود.
نادر ساعی‌ور به «ورایتی» می‌گوید که مبارزات زنان ایرانی برای آزادی در جریان انقلاب ۵۷ به اوج رسید، اما در همان ابتدا «سرکوب» شد.
به گفته این سینماگر، او با انتخاب یک بازیگر زن مسن به‌عنوان قهرمان داستان خواسته است تا ادامه این حرکت را نشان دهد. او در ادامه می‌افزاید که مبارزه ادامه دارد ولی نوع آن تغییر کرده است.
نادر ساعی‌ور یادآور می‌شود که این حرکت بدون خشونت است و این نسل با رقص مبارزه می‌کند، نمی‌ترسد، و شاد است.
او در بخش دیگری با اشاره به وجود زنان سنتی و مذهبی در جامعه ایران، می‌گوید زنان ایرانی که در رسانه‌ها دیده می‌شوند و شجاعانه به استبداد و فاشیسم نه می‌گویند، نماینده تمام زنان ایرانی نیستند ولی بدون شک جزو «بهترین‌ها» هستند.
نادر ساعی‌ور در ادامه تأکید می‌کند که خود را فیلم‌سازی جشنواره‌ای نمی‌داند و بیشتر علاقمند است تا ماجراهای زنان ایرانی را برای تماشگران سینماها در شهرهای کوچک بازگو کند.
او در بخش دیگری با یادآوری بی‌عدالتی‌هایی که در حق فیلم‌سازان ایرانی می‌شود، امیدوار است که روزی هنرمندان ایرانی از حقوق اولیه خود برخوردار شوند.
نادر ساعی‌ور حکومت جمهوری اسلامی را مانند «اختاپوسی» توصیف می‌کند که برداشتن هزاران دست و پای آن از بدن بیمار کشور «بسیار دشوار» است.
او در ادامه می‌افزاید که برای زنده ماندن، گاهی باید عقب نشست و سپس دوباره حمله کرد تا موقعیت از دست رفته را پس گرفت.
نادر ساعی‌ور در متنی که در تارنمای جشنواره فیلم ونیز منتشر شده است، درباره فیلم خود می‌گوید: «شاهد، بازتابی از وضعیت کنونی جامعه ایران است که نشان می‌دهد چگونه حکومت کشور را اداره می‌کند، و مردم چگونه، حتی به قیمت به خطر انداختن کرامت خود، باید از قوانین اطاعت کنند.»
او در ادامه می‌افزاید که «این داستان نشان می‌دهد که در مواجهه با یک رژیم سرکوبگر، مردمی که برای حفظ کرامت و انسانیت خود تلاش می‌کنند، در شرایطی که حقیقت باید پنهان بماند، حذف می‌شوند.»
نادر ساعی‌ور می‌گوید: «آنتاگونیست این داستان یک شهروند عادی است که با دولت‌های خارجی برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی از طرف رژیم ایران معامله می کند. بنابراین هر جنایتی که این افراد مرتکب می‌شوند، توسط حکومت پنهان یا نادیده گرفته می‌شود.»
او در ادامه می‌افزاید: «تا زمانی که این افراد به واسطه‌گری ادامه می‌دهند، برای رژیم مهم هستند. شاهد در چهارچوب یک داستان شخصی نگاهی به این وضعیت در ایران انداخته است. ارتکاب قتل توسط یکی از این واسطه‌ها باید سرپوش گذاشته شود، اما شاهد هست و این شاهد در برابر فشار و ترس سیاسی، آبروی خود را نمی‌فروشد.»
هشتاد و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در شرایطی از چهارشنبه هفتم شهریور در ایتالیا افتتاح شد که در بخش اصلی رقابتی این رویداد سینمایی، هیچ فیلم ایرانی حضور ندارد.
این روندی است که از هنگام اعتراضات سراسری اخیر در ایران ادامه دارد و جشنواره‌های معتبر جهانی پذیرای آثار حکومتی سینمای ایران نیستند.
کانون فیلم‌سازان مستقل سینمای ایران، «ایفما»، در آستانه دومین سالگرد جنبش «زن - زندگی - آزادی»، یک «فلش ماب» یا «قرار گروهی ناگهانی و هدفمند» را در حاشیه جشنواره فیلم ونیز برگزار خواهد کرد.
این رویداد روز پنجشنبه ۱۵ شهریور (پنجم سپتامبر) با همکاری «انجمن دموکراتیک ایرانیان- ونیز» ترتیب یافته است و به گفته مهشید زمانی، از اعضای «ایفما»، هدف آن، آگاهی‌رسانی درباره وضعیت دردناک فیلم‌سازان و هنرمندان ایرانی تحت سرکوب است.
خانم زمانی به صدای آمریکا می‌گوید: «سال گذشته، سالی تلخ برای سینمای ایران بود. قتل پنج فیلمساز، زندانی شدن، ممنوع‌الکاری، ممنوع‌الخروجی، و دیگر احکام سنگین صادره از سوی دادگاه‌های فاقد صلاحیت برای اعضای جامعه هنری ایران، نمایان‌گر وحشت بی‌پایان حکومت از آزادی بیان است.»
به گفته مهشید زمانی، ایفما از فیلم‌سازان، هنرمندان، و چهره‌های برجسته دعوت کرده است تا در اعتراض به اختناق و سرکوب حاکم بر ایران، و در ادامه درخواست مبنی بر آزادی همه زندانیان سیاسی و لغو قانون اعدام، در این مراسم که در جنب ورودی جشنواره برگزار می‌شود، شرکت کنند.
مهشید زمانی
مهشید زمانی درباره عدم گزینش فیلم‌های ساخته شده توسط نهادها و سازمان‌های حکومتی ایران در جشنواره‌های معتبری مانند ونیز می‌گوید: «بی‌تردید، خیزش زن - زندگی - آزادی و هم‌دلی ایجاد شده در جامعه بین‌المللی با ایرانیان، مهمترین نقش را در حذف حضور هنر فرمایشی در فستیوال‌ها دارد.»
او تأکید می‌کند که بدون شک، تلاش فیلم‌سازان و هنرمندان مستقل برای رساندن این پیام به گوش جامعه هنری جهانی نیز سهم عمده‌ای در ایجاد این تغییر داشته است.
خانم زمانی درباره پیام رویکرد جدید جشنواره‌های سینمایی برای مقامات جمهوری اسلامی، می‌گوید که پیام اصلی این است که «حنای پروپاگاندای آنها دیگر رنگ ندارد!»
خانم زمانی درباره اهمیت اکران آثار مستقل سینمای ایران و ویژگی‌های آن می‌گوید: «دوربینی که دروغ رایج تصویر زنان ایرانی با پوشش حجاب اجباری را تصویر نمی‌کند، دوربین قدرتمند و شریفی است و تصویر واقعی که دوربین این هنرمندان از مردم ایران ارائه می‌دهد، مهمترین دستاورد این سینما است.»
او می‌افزاید که اینها تصاویر و آثاری هستند که بی‌هیچ حرف اضافه و بدون جهت‌گیری سیاسی، پروپاگاندای بیش از ۴۰ ساله حکومت را بی اثر می‌کنند.
در تنظیم این مطلب از گزارش‌های ورایتی، تارنمای جشنواره ونیز، و صدای آمریکا استفاده شده است.