هشتاد و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم ونیز در شرایطی از چهارشنبه هفتم شهریور در ایتالیا افتتاح شد که در بخش اصلی رقابتی این رویداد سینمایی، هیچ فیلم ایرانی حضور ندارد.
این روندی است که از هنگام اعتراضات سراسری اخیر در ایران ادامه دارد و جشنوارههای معتبر جهانی پذیرای آثار حکومتی سینمای ایران نیستند.
کانون فیلمسازان مستقل سینمای ایران، «ایفما»، در آستانه دومین سالگرد جنبش «زن - زندگی - آزادی»، یک «فلش ماب» یا «قرار گروهی ناگهانی و هدفمند» را در حاشیه جشنواره فیلم ونیز برگزار خواهد کرد.
این رویداد روز پنجشنبه ۱۵ شهریور (پنجم سپتامبر) با همکاری «انجمن دموکراتیک ایرانیان- ونیز» ترتیب یافته است و به گفته مهشید زمانی، از اعضای «ایفما»، هدف آن، آگاهیرسانی درباره وضعیت دردناک فیلمسازان و هنرمندان ایرانی تحت سرکوب است.
خانم زمانی به صدای آمریکا میگوید: «سال گذشته، سالی تلخ برای سینمای ایران بود. قتل پنج فیلمساز، زندانی شدن، ممنوعالکاری، ممنوعالخروجی، و دیگر احکام سنگین صادره از سوی دادگاههای فاقد صلاحیت برای اعضای جامعه هنری ایران، نمایانگر وحشت بیپایان حکومت از آزادی بیان است.»
به گفته مهشید زمانی، ایفما از فیلمسازان، هنرمندان، و چهرههای برجسته دعوت کرده است تا در اعتراض به اختناق و سرکوب حاکم بر ایران، و در ادامه درخواست مبنی بر آزادی همه زندانیان سیاسی و لغو قانون اعدام، در این مراسم که در جنب ورودی جشنواره برگزار میشود، شرکت کنند.
او میافزاید کانون فیلمسازان مستقل ایران و انجمن دموکراتیک ایرانیان- ونیز، در غرفه مشترک خود پذیرای هنرمندان و سینماگران خواهند بود و علاقمندان میتوانند بنر همبستگی با فیلمسازان مستقل و آزادیخواه ایرانی را امضا کنند.
مهشید زمانی درباره عدم گزینش فیلمهای ساخته شده توسط نهادها و سازمانهای حکومتی ایران در جشنوارههای معتبری مانند ونیز میگوید: «بیتردید، خیزش زن - زندگی - آزادی و همدلی ایجاد شده در جامعه بینالمللی با ایرانیان، مهمترین نقش را در حذف حضور هنر فرمایشی در فستیوالها دارد.»
او تأکید میکند که بدون شک، تلاش فیلمسازان و هنرمندان مستقل برای رساندن این پیام به گوش جامعه هنری جهانی نیز سهم عمدهای در ایجاد این تغییر داشته است.
خانم زمانی درباره پیام رویکرد جدید جشنوارههای سینمایی برای مقامات جمهوری اسلامی، میگوید که پیام اصلی این است که «حنای پروپاگاندای آنها دیگر رنگ ندارد!»
او با اشاره به اینکه تجربه نشان داده است که رژیم ایران برای بقا و تبلیغات هر کاری میکند، میگوید مشخص نیست حرکت بعدی حکومت چه خواهد بود، آیا از فشار بر فیلمسازان مستقل خواهد کاست و یا آنکه تلاش میکند تا سینمای مستقل را برباید و از آن خود کند.
مهشید زمانی تأکید میکند که در این مرحله، هوشیاری فیلمسازان مستقل بسیار مهم است و آنها باید با تلاش برای نپرداختن هزینه گزاف، قادر به حفظ استقلال خود باشند، که البته مسیر دشواری است.
به گفته او، فعلا افزایش ساخت فیلمهای مستقل در ایران نور امیدی برای پیمودن این مسیر دشوار محسوب میشود.
خانم زمانی درباره اهمیت اکران آثار مستقل سینمای ایران و ویژگیهای آن میگوید: «دوربینی که دروغ رایج تصویر زنان ایرانی با پوشش حجاب اجباری را تصویر نمیکند، دوربین قدرتمند و شریفی است و تصویر واقعی که دوربین این هنرمندان از مردم ایران ارائه میدهد، مهمترین دستاورد این سینما است.»
او میافزاید که اینها تصاویر و آثاری هستند که بیهیچ حرف اضافه و بدون جهتگیری سیاسی، پروپاگاندای بیش از ۴۰ ساله حکومت را بی اثر میکنند.
در هشتادویکمین جشنواره ونیز، فیلمهای «شاهد» ساخته نادر ساعیور، «بومرنگ» به کارگردانی شهاب فتوحی، و «هرجا و هر زمان» ساخته میلاد تنگشیر، از جمله آثار ایرانی غیرحکومتی هستند که در بخشهای جانبی اکران خواهند شد.
علی عسگری، سینماگر ایرانی نیز یکی از داوران بخش افقهای جشنواره ونیز است.