ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در سخنرانی ویدئویی از پیش ضبط شده‌ای که روز سه شنبه ۳۰ شهریور در هفتاد و ششمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد پخش شد، در حوزه‌هایی مانند برنامه هسته‌ای، تحریم، و کمک جمهوری اسلامی به صلح و ثبات در منطقه، ادعاهای مختلفی را مطرح کرد.
ولی اینگونه ادعاها تا چه اندازه با واقعیت منطبق است؟ آیا آنطور که آقای رئیسی گفت برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است یا این که ایران تحت تحریم دارویی قرار دارد؟ آیا رئیس دولت جدید ایران درست می گوید که حفظ ثبات و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه جزئی از سیاست ایران است؟ آنچه در پی می آید، راستی آزمایی و بررسی برخی از مهم ترین ادعاهای رئیس جمهوری اسلامی ایران است که در مجمع عمومی سازمان ملل عنوان شد.
یک – برنامه هسته ای جمهوری اسلامی
ابراهیم رئیسی در سخنان خود گفت دانش هسته ای ایران «صلح آمیز» است و آژانس بین المللی انرژی اتمی «پایبندی ایران به تعهدات خود را تایید کرده» است.
این ادعا در حالی در سخنرانی رئیسی مطرح شد که یک روز پیش از آن مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست سالانه این نهاد سازمان ملل متحد، از برنامه هسته‌ای ایران به عنوان یکی از چالش‌های پیش رو نام برد و گفت، ایران باید برای اطمینان دادن به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود توضیحاتی را به جهان ارائه دهد.
رافائل گروسی گفت: «ما کارهای مهمی با جمهوری اسلامی ایران داریم. توضیحات مهمی باید از سوی آنها ارائه شود.»
همچنین، ادعای ابراهیم رئیسی در مورد «پایبندی ایران به تعهدات» هسته‌ای در شرایطی عنوان می شود که یک هفته پیشتر، بریتانیا، آلمان و فرانسه در بیانیه ای از ادامه نقض تعهدات هسته‌ای ایران در برجام و تحریکات بیشتر تهران در زمینه هسته‌ای ابراز «نگرانی عمیق» کردند.
بیانیه این سه کشور همچنین در تناقض با ادعای رئیسی در مورد «صلح آمیز» بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است. این بیانیه با اشاره به کاربرد تسلیحاتی دانش مربوط به تولید اورانیوم فلزی می‌گوید ایران هیچ دلیل غیرنظامی برای چنین فعالیتی ندارد و باید تولید آن را فورا متوقف کند.
رئیس جمهوری اسلامی ایران روز سه شنبه در بخش دیگری از سخنرانی خود با بیان این که سلاح اتمی در دکترین دفاعی و بازدارندگی جمهوری اسلامی هیچ جایگاهی ندارد، گفت بر اساس سیاست راهبردی جمهوری اسلامی «تولید، ساخت، و انباشت سلاح اتمی» حرام است.
ولی سخنان محمود علوی وزیر سابق اطلاعات جمهوری اسلامی نشان می دهد این «سیاست راهبردی» می تواند تغییر کند. وی سال گذشته گفت: «رهبری صراحتا در فتوای خود فرمودند که تولید سلاح هسته‌ای خلاف شرع است و جمهوری اسلامی سراغ آن نمی رود و آن را حرام می داند. اما اگر گربه ای را گوشه ای گیر بیاندازند، ممکن است رفتاری کند که گربه ای که آزاد است آن رفتار را نمی کند.»
سخنان علوی نشانه ای از «غیرقابل اعتماد بودن رهبران ایران» است که بعضی از سیاستمداران و تحلیل گران بارها نسبت به آن هشدار داده اند. پرسش این است که اگر واقعا «سیاست راهبردی» جمهوری اسلامی حول حرام بودن «تولید، ساخت، و انباشت سلاح اتمی» تعریف شده است، چرا حکومت ایران در چند دهه گذشته جنبه های مختلفی از برنامه هسته‌ای خود، از جمله وجود تاسیساتی مانند فردو، را از دید بازرسان آژانس مخفی نگه داشته بود؟
تحولات «مشکوک» در برخی سایت های هسته ایران مانند سنجریان، و پیدا شدن اورانیوم در مرکزی اعلام نشده مانند تورقوزآباد، از دیگر شواهدی هستند که غلط بودن ادعاهای ابراهیم رئیسی در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را تایید می کند.
دو- کرونا، واکسن و تحریم دارو
رئیسی در بخش دیگری از سخنرانی مجازی خود ادعاهایی در ارتباط تحریم دارویی ایران و واردات واکسن کرونا مطرح کرد و گفت، ایران «از ابتدا اهتمام به خرید و واردات واکسن از طرف‌های معتبر بین‌المللی داشت، اما تحریم‌های دارویی مقابل ملت ایران قرار گرفت.» او تحریم دارو در دوران کرونا را «جنایت علیه بشریت» دانست.
آیا واقعا مقامات جمهوری اسلامی ایران آنطور که رئیسی گفت «از ابتدا اهتمام به خرید و واردات واکسن از طرف‌های معتبر بین‌المللی» داشتند؟
مقامات ارشد ایران در ابتدا به رغم هشدار سازمان بهداشت جهانی در مورد همه گیری کرونا و پیامدهای مختلف آن، خطر این بیماری را دست کم گرفتند و اجرای توصیه های این سازمان در مورد تعطیل کردن مراکزی مانند مدارس و دانشگاه ها و رعایت فاصله اجتماعی را تا چند هفته پس از شیوع این بیماری به تاخیر انداختند؛ اگرچه هیچگاه موارد مدنظر سازمان بهداشت جهانی برای محدود کردن امکان گسترش این بیماری به طور کامل در ایران اجرا نشده است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری وقت ایران، سه شنبه ۶ اسفند ۹۸ در اولین جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا گفت «از روز شنبه همه روال‌ها با صورت عادی خواهد بود.» یک هفته بعد، آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی بیماری کرونا را «بلایی» دانست که «آنچنان بزرگ نیست» و افزود: «من نمی‌خواهم مسئله را خیلی کوچک فرض کنم، اما آن را خیلی بزرگ هم نکنیم. این مسئله مدتی نه چندان طولانی برای کشور وجود خواهد داشت و سپس رخت برمی‌بندد.»
حدود یک سال پس از این سخنرانی و در حالی که کرونا هزاران نفر را در بیمارستان های ایران بستری کرده یا به کام مرگ فرستاده بود، آیت الله خامنه ای در یک سخنرانی دیگر به صراحت گفت، «ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی کرونا ممنوع است.» سخنانی که در تضاد با این گفته ابراهیم رئیسی است که ایران «از ابتدا اهتمام به خرید و واردات واکسن از طرف‌های معتبر بین‌المللی داشت.»
اگرچه ممکن است آقای رئیسی واکسن های ساخت شرکت های آمریکایی و بریتانیایی را شامل تعریف خود از «طرف‌های معتبر بین‌المللی» نداند، اما واکسن های آمریکایی برای مقابله با کرونا مورد تایید محافل معتبر علمی جهان قرار گرفته اند و صدها میلیون دوز از آن در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
رئیسی در بخش دیگری از سخنرانی روز سه شنبه خود با انتقاد از تحریم ها علیه ایران، «تحریم دارو در دوران کرونا» را پیش کشید و گفت چون «تحریم‌های دارویی مقابل ملت ایران قرار گرفت ... به فکر تأمین پایدار واکسن از طریق تولید داخلی بودیم.»
این در حالی است که ایالات متحده بارها ادعای تحریم بودن دارو را رد کرده است. در یکی از تازه‌ترین موارد، وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ شهریور بار دیگر تاکید کرد کمک‌های مرتبط با دارو و تجهیزات پزشکی هیچگاه تحریم نبوده و نیست.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ کتبی به پرسش خبرنگار صدای آمریکا گفت: «ایالات متحده کالاهای بشردوستانه یا فروش مواد غذایی، محصولات کشاورزی، دارو، و تجهیزات پزشکی را تحریم نمی‌کند» و تاکید کرد «هدف قرار دادن تجارت بشردوستانه با ایران هرگز سیاست ما نبوده و نیست.»
سه- ثبات و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه
یک ادعای دیگر در سخنان ابراهیم رئیسی مربوط به سیاست خارجی جمهوری اسلامی که اگرچه بسیاری از کشورها آن را زیان‌بار و مداخله جویانه می دانند، اما آقای رئیسی گفت: «سیاست ما، حفظ ثبات و تمامیت ارضی همه کشورهای منطقه است.»
این در حالی است که جمهوری اسلامی در چند دهه گذشته با استفاده از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروه های نیابتی در امور داخلی کشورهای مختلف در همسایگی خود و سایر نقاط خاورمیانه دخالت کرده و « ثبات و تمامیت ارضی» این کشورها را به خطر انداخته است.
سال گذشته، وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا در گزارشی با عنوان «رژیم قانون‌گریز: شرحی بر فعالیت‌های مخرب ایران، ۲۰۲۰» به شرح فعالیت‌های مخرب جمهوری اسلامی ایران و اقدامات آن علیه کشورهای منطقه و مردم ایران پرداخت.
در بخشی از این گزارش با اشاره به اقدامات بی‌ثبات کننده ایران در منطقه نوشته شده است: «از زمان تاسیس در سال ۱۹۷۹، جمهوری اسلامی به عنوان یک نیروی بی‌ثبات کننده در خاورمیانه عمل کرده و در تلاش برای نشان دادن خودش به عنوان قدرت غالب منطقه و صدور نظام حکومتی مستبدانه‌اش، دست به تحریک و دامن زدن به درگیری‌ها زده است. »
کلی کرفت، سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل متحد، نیز آذر ماه گذشته گفت که فعالیت گروه‌های نیابتی ایران مانع تلاش‌های بین‌المللی برای برقراری ثبات در عراق می‌شود.
حتی دو هفته پیش، ایران بدون توجه به «تمامیت ارضی» کشور همسایه خود، احزاب کرد مخالف جمهوری اسلامی در اقلیم کرستان عراق را تهدید بە حملات احتمالی «کوبندە» کرد.
برخی از دیگر کشورهای منطقه، از جمله عربستان سعودی، بارها در مورد اقدامات غیرسازنده و مخرب حکومت ایران هشدار داده و ابراز نگرانی کرده اند.
در این میان ژنرال کنت فرانک مکنزی رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، خرداد امسال اعلام کرد فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران «بزرگترین تهدید علیه ثبات و آرامش در منطقه» است. او گفت از جمله اولویت‌های سنتکام «ایجاد بازدارندگی در برابر تهدیدهای ایران» است.