پوتین، مخاطب اصلی اوباما در سفر به اروپا

ولادیمیر پوتین بیش از هر رهبر دیگری، اروپای بعد از جنگ سرد را آشفته کرده، اما گزینه های غرب در واکنش به او بسیار محدود است.
باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در سفری چهار روزه به اروپا قصد دارد در سخنرانی ها و نشست ها با رهبران کشورهای متحد بر این نکته تأکید کند که ولادیمیر پوتین رهبر روسیه در صورت ادامه کنترل بر اوکراین و دیگر کشورهای شوروی سابق، با انزوای اقتصادی بیشتری رو به رو خواهد شد، و تنها در صورت تغییر مشی خود می تواند از تحریم غرب در امان بماند.

سفر اروپایی آقای اوباما روز سه شنبه از ورشو آغاز می شود. وی سپس به بروکسل و پاریس می رود و در پایان با پترو پوروشنکو، رئیس جمهوری تازه برگزیده اوکراین دیدار خواهد کرد. رئیس جمهوری آمریکا در جریان این دیدارها قصد دارد بر همکاری اقتصادی، امنیت انرژی، و همبستگی میان اعضای ناتو و گروه هفت تأکید کند.

روز ششم ژوئن (شانزدهم خرداد) همزمان با هفتادمین سالروز عملیات بزرگ در نورماندی فرنسه، آقای پوتین هم در کنار پرزیدنت اوباما و دیگر رهبران در مراسم حضور خواهد یافت، و اولویت های خود را اعلام خواهد کرد. یک تحلیلگر سیاسی می گوید «اگر اوباما نتواند واکنش محکمتر و یکپارچه تر جامعه بین المللی را به روسیه نشان دهد، پوتین همچنان به روش خود ادامه خواهد داد.»

سفر آقای اوباما در پی چندماه تنش در اوکراین انجام می شود. اواخر ماه فوریه (اوایل اسفند) بود که مردم اوکراین علیه ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری روسگرای آن کشور بپاخواستند و او را از سلطنت خلع کردند. واکنش کرملین به رویدادهای اوکراین، تصرف شبه جزیره کریمه و پشتیبانی از جدایی طلبان در شرق آن کشور موجب شد که آمریکا و کشورهای اروپایی تحریم های شدیدی علیه پوتین و چند مقام روسی به اجرا بگذارند.

اما گزینه های دولت آقای اوباما برای اعمال تحریم های بیشتر علیه پوتین محدود است. اقتصاد متحدان آمریکا در اروپا از جمله آلمان و فرانسه تا حد زیادی به معامله با روسیه وابسته است. از سوی دیگر، آمریکا برای اعمال تحریم ها علیه ایران، و هر اقدامی در سوریه، به روسیه نیاز دارد – و کرملین به خوبی از این امر آگاه است.

یکی از نکات مبهم در سفر آقای اوباما به اروپا دیدار او با ولادیمیر پوتین است. کاخ سفید می گوید هیچ برنامه ای برای دیدار رسمی رئیس جمهوری با همتای روسش درنظر گرفته نشده. با این حال تردیدی نیست که در روز بزرگداشت عملیات بزرگ (D-Day) در فرانسه، این دو در جمع رهبران حضور دارند و یکدیگر را خواهند دید.

این وضع چندان هم بی سابقه نیست: سال گذشته هنگام گردهمآیی گروه بیست در سن پترزبورگ روسیه، رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه بر سر سوریه با یکدیگر اختلاف داشتند. اما با این که آقای اوباما نشست دوطرفه را لغو کرده بود، دو طرف صندلی هایی از یک سالن کنفرانس بزرگتر برداشتند و در با یکدیگر به رایزنی پرداختند.

فرانسوا اولاند رئیس جمهوری فرانسه در نظر دارد در یک شب رؤسای جمهوری آمریکا و روسیه را در دو ضیافت شام جداگانه ببیند.

از سوی دیگر، زمان دیدار آقای اوباما از کشورهای اروپایی با دو رویداد مهم در تاریخ معاصر اروپا همراه شده: یکی سالگرد پیروز جنبش همبستگی در لهستان – چهارم ژوئن بیست و پنجمین سالروز جنبشی است که حاصلش انتخاب اولین رهبر غیرکمونیست در بلوک شرق بود. و دیگری بزرگداشت هفتادمین سالگرد روز عملیات بزرگ در نورماندی فرانسه (D-Day) که منجر به شکست آلمان اشغالگر در جنگ جهانی دوم شد.

نشست سران گروه هفت، بدواً قرار بود با نام اجلاس سران گروه هشت در سوچی روسیه برگزار شود، ولی دیگر اعضای گروه در اعتراض به اقدامات مسکو در قبال اوکراین، حضور روسیه را به حال تعلیق درآوردند و محل اجلاس را هم به بروکسل تغییر دادند.

مایکل مک فال، سفیر پیشین آمریکا درمسکو می گوید بسیار مهم است که نشست های گروه هفت و ناتو به یک جبهه واحد علیه روسیه منجر شود.